Bazal Enerji Tüketimi
"MediHesap uygulamalarından elde edilen sonuçlar bağlayıcı değildir ve hastalar bu sonuçları yorumlamadan önce doktorlarına danışmalıdır."
Hesaplayıcı
Bazal Metabolizma Hızı Hesaplama
Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürmek için vücutta gerçekleşen biyokimyasal işlemlerin toplamına metabolizma denir. Vücuda giren besinlerin yakılması, bunun sonucunda ortaya çıkan enerjinin yapılandırılması ve onarılması metabolizmanın süreçleridir.
Bazal Metabolizma Hızı Nedir?
Vücudun hareketsiz haldeyken yaktığı enerji miktarına bazal metabolizma hızı denir. Bazal metabolizmayı oluşturan unsurlar;
- Kan dolaşımı,
- Solunum,
- Hücre yenilenmesi veya büyümesi,
- Vücut ısısının kontrolü,
- Sinir ve beyin fonksiyonlarına gereken enerji miktarıdır.
Bazal metabolizma hızı; canlıların vücut ağırlığına, yaşına, cinsiyete, genetik ve çevresel faktörlere göre değişir.
Bazal Metabolizma Hızını Etkileyen Unsurlar Nelerdir?
- Erkeklerin metabolizma hızı kadınlara göre %5-%10 oranında daha fazladır. Bunun nedeni, erkeklerin vücudundaki kas yüzdesinin fazla olmasıdır.
- Zayıf ve uzun kişiler aldıkları kalorileri daha hızlı yakarken, kısa ve şişman kişilerin kalori yakma hızı daha düşüktür.
- Çocuk ve gençken hızlı çalışan bazal metabolizma, yaşlandıkça yavaşlamaya başlar. Bunun nedeni çocukların daha hareketli olması ve yaşlandıkça başka hastalıkların metabolizmayı etkilemesidir.
- 40 yaşından itibaren bazal metabolizma hızında, %2 oranında yavaşlama olur. Bu da vücuttaki yağ oranının artmasına ve kilo alımına neden olur.
- Mevsim sıcaklıklarının da metabolizma hızına etkileri vardır. Kış aylarında yavaşlayan bazal metabolizma, yaz aylarında daha hızlı çalışır.
- Hormonlar da metabolizma hızını etkiler. Özellikle ergenlik ve hamilelik döneminde yükselen hormonlar, metabolizmanın hızlanmasını sağlar.
- Proteinli besinler, kafein ve yeşil çay gibi uyarıcılar da metabolizmanın hızlanmasında etkilidir. Bu yüzden diyet listelerinde sık sık bitkisel çaylara yer verilir.
- Bazı ilaçların bu hızı arttırıcı veya azaltıcı etkileri görülebilir.
- Vücudun kas oranı yüksek ise, metabolizma hızı da artar. Özellikle yağlı besinler daha kolay bir şekilde yakılır.
- Aç kalmak, vücuttaki enerjinin korunmasını sağlamak için metabolizma hızını yavaşlatır. Uyku esnasında bu hız, %10 oranında yavaşlama gösterir.
Bazal Metabolizma Hızı (BMR) Nasıl Hesaplanır?
Bazal metabolizma hesaplama da kullanılan 2 farklı formül vardır. Kadınlar için; 65.5 + (9.6 x ağırlık (kilogram) ) + (1.8 x boy uzunluğu (cm) ) – (4.7 x yaş) formülü kullanılırken, erkekler için bu formül; 66.5 + (13.7 x ağırlık (kilogram) ) + (5 x boy uzunluğu (cm) ) – (6.7 x yaş) şeklindedir. BMR değerini hesaplamak için internetten de yararlanılabilir. Cinsiyet, boy, kilo ve yaş bilgileri girildiğinde bazal metabolizma hızını kolayca öğrenebilirsiniz.
Bazal metabolizmayı hızlandırmak, bireylerin fazla kilolardan kurtulmasını sağlar. İdeal kiloya ulaşabilmek ve kiloyu sabit tutabilmek için, günde yaklaşık 8 bardak su içilmesi önerilir. Ana öğünler, ara öğünlerle desteklenmeli; az ve sık olacak şekilde beslenilmelidir. Gün içinde egzersiz yapılmalı, uyku düzeni ayarlanmalıdır. Ayrıca aşırı tuz ve yağ tüketiminden kaçınılması da bazal metabolizmayı hızlandırır.
Bazal Metabolizma Hızı Kaç Olmalı?
Bazal metabolizma hızı kaç olmalı diye merak edenler için, cevap oldukça değişkendir. Metabolizma hızının normal değerleri cinsiyet ve yaşa göre değişir. 20-40 yaş aralığındaki kadınların ideal bazal metabolizma hızı 1000 ile 1400 arasındadır. Erkeklerde ise bu değerler 1200 - 1600 arasında olmalıdır. 40 yaş ve üzerindeki kişilerde metabolizma hızı yavaşlamaya başlar. Ayrıca hızlı kilo değişimleri de bazal metabolizmayı olumsuz etkileyerek yavaşlamasına neden olur.