HAQ Score - Sağlık Değerlendirme Anketi
"MediHesap uygulamalarından elde edilen sonuçlar bağlayıcı değildir ve hastalar bu sonuçları yorumlamadan önce doktorlarına danışmalıdır."
Hesaplayıcı
HESAPLA »HAQ Skoru Nedir?
HAQ skoru, 1980 yılında romatoid artrit hastaların fiziksel aktivitelerini değerlendirme amacıyla yapılan bir testtir. Anket şeklinde uygulanan test, hastaların günlük yaşamdaki fiziksel aktivitelerini ölçmek için kullanılır. Bu skora göre, bireylerin kas ve sinir sisteminin performansında öğrenilir. Genellikle yaygın olarak görülen romatizma hastalarına uygulanır. Global durum ve ağrıları değerlendiren bu skor, çeşitli çalışmalarda kullanılarak güvenilirliği kabul edilmiştir. Romatizmal hastalıklar, kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Özellikle 40 yaş ve üzerindeki kişilerin her yıl düzenli olarak genel sağlık taraması yaptırması gerekir. Romatoid artrit ve osteoartrit gibi romatizmal hastalıkların başlıca nedenleri; ağır şartlarda çalışma, genetik faktörler, çevresel faktörler, ağır spor antrenmanları ve farklı hastalıkların yan etkileridir. Nedenin belirlenebilmesi için ilk olarak HAQ skoru değerlendirilir. Sonuçları yüksek olan kişilerde, kas ve eklem sisteminin performansını gösteren testler uygulanır.
Sağlık Değerlendirme Anketi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Sağlık değerlendirme anketi, bireylerin HAQ skorunu belirmek için kullanılan yöntemdir. Genellikle romatoid artrit ve osteoartrit hastalarına uygulanır. Yaklaşık 10 dakika süren bu anket, hastanın kendisi tarafından doldurulur. İçeriğinde günlük yaşam aktivitelerini kapsayan;
- Genel bakım ve giyinme,
- Yemek yeme,
- Oturup kalkma,
- Hijyen,
- Yürüyüş,
- Kavrama,
- Uzanma,
- Diğer aktiviteler
gibi sorulara yer verilir. Anket içerisinde hiç zorlanmıyorum, zorlanıyorum, yapamıyorum gibi seçenekler mevcuttur. Hastaların verdiği cevaplara göre her soruya 0-3 arası puan verilir. Toplamda 20 sorudan oluşan sağlık değerlendirme anketinin sonucu, sorulardan alınan puanların toplanmasıyla hesaplanır. Bu anket, doktor kontrolünde veya internet üzerinden yapılabilir. Çıkan sonuçlar hastanın doktoru ile paylaşılmalıdır. Bir soruda verilen 0 puan aktivitelerin hiç zorlanmadan yapıldığını gösterirken, 3 puan güçlük aktivitelerin yapılamadığı anlamına gelir. Toplumda yaygın görülen romatizma hastalığının ilerlemesi halinde, HAQ skoru sonuçları yükselir.
HAQ Skoru Hesaplama
20 sorudan oluşan sağlık değerlendirme anketi eksiksiz bir şekilde doldurulmalıdır. Özellikle cihaz veya bir kişinin yardımına ihtiyaç duyan kişilerde soruya verilen puan 2 veya 3'tür. HAQ skoru en az 0, en fazla 3 olacak şekilde hesaplanır. Skorun yüksek çıkması, sağlık durumunun düşük olduğunu gösterir. Haq skoru 2’nin üzerinde ise, hastanın kemik ve kas taraması yapılır. Bu şekilde doğru bir teşhis konularak uygun tedavi yöntemi belirlenir.
Romatizmal hastalıkların başlangıcında en çok eklemlerde ağrı, hafif şişme ve hassasiyet görülür. Tedavi uygulanmadığı takdirde diz ve dirseklerde tutulmalar meydana gelir. Özellikle hareket oranı düşük olan kişilerde, eklem tutulmaları giderek artar. El ve ayak bileklerine kadar uzanan romatizmal hastalıklar, hastanın hareket kabiliyetini kısıtlar. Bireylerde kemik sızlaması, eklem ve kas ağrısı, eklem şişmesi, el ve ayaklarda titreme, kasları kontrol ederken güçlük yaşama gibi sorunlar görülüyorsa, mutlaka sağlık değerlendirme anketi yapılmalıdır. Teşhis konulan hastaların durumuna göre ilaç, iğne ve fizik tedavi yöntemleri uygulanır.
HAQ Skor Sonucu Değerlendirme
HAQ endeksinin değeri üç kategori açısından yorumlanabilir:
- 0'dan 1'e: hafif zorluklar ve orta derecede engellilik,
- 1'den 2'ye: orta ila şiddetli engellilik,
- 2'den 3'e: şiddetli ila çok ciddi engellilik