Metastatik Kolorektal Kanserlerde RAS, BRAF Mutasyonlarını Saptamada Likit Biyopsinin Yeri

Kolorektal kanserler (KRK) yaygın ve ölümcül bir hastalık grubunu oluşturur. KRK riski hem çevresel hem de genetik faktörlerden etkilenmektedir. KRK insidansı ve mortalite oranları dünya çapında önemli ölçüde değişiklik göstermektedir. Dünya Sağlık Örgütü GLOBOCAN veri tabanına göre, KRK küresel olarak erkeklerde en sık teşhis edilen üçüncü ve kadınlarda ikinci kanserdir.
Metastatik KRK’de özellikle kemoterapi ve biyolojik ajanların sağkalım üzerine olumlu etkileri ile son yıllarda önemli sayıda hastanın klinik gidişatı olumlu yöne çevrilmiş durumdadır. Hem birinci hatta hem de ikinci hatta yer alan etkili ajanlar klinik pratikte sıklıkla kullanılmaktadır.

Kanser tedavisinde biyolojik ajanların kullanımı arttıkça, biyolojik ajanların kullanımını yönlendiren moleküler patoloji girişimlerine yönelik ihtiyaç da artmaktadır. Bu durum şüphesiz moleküler patolojinin klinik onkolojideki yerini de güçlendirmektedir.

Kanser tedavisinde en önemli sorunlardan birisi ilk sıra tedavi ile progrese olan olgularda yeni mutasyonel değişimleri saptamak için ihtiyaç duyulan biyopsiye ulaşamamak oluşturmaktadır. Gerek hasta performansının izin vermemesi gerek doku biyopsisi yapılabilecek lokalizasyon ile ilişkili zorluklar hastaların ikinci sıra ve üzeri sıralardaki tedavilerinin ilk hat öncesi alınan doku tanısı ve moleküler özellikleri temelinde şekillenmesine yol açmaktadır. 

Likit biyopsi yaklaşımı son yıllarda hem non-invazif bir girişim olması hem hızlı sonuç vermesi hem de inter/intratümöral heterojeniteyi yansıtması nedeniyle giderek popüler olmaya ve kendisine klinik pratikte yer bulmaya başlamıştır.

İtalya’dan bildirilen bir çalışmada 72 metastatik KRK hastası likit biyopsi ve standart doku temelli yeni nesil dizileme (NGS) metotlarıyla RAS ve BRAF mutasyonları açısından değerlendirilmiştir¹. Bu iki yaklaşım arasındaki konkordans, daha önce tedavi almamış hastalarda ve karaciğer metastazı olan hasta alt grubunda sırasıyla% 85.71 ve% 96.15 olarak bildirilmiştir.
Annals of Oncology’de 2018 yılında ise kemoterapi ve biyolojik ajan kombinasyonu alan hastalarda likit biyopsi yöntemiyle bakılan RAS mutasyon analizi sonuçları değerlendirilmiş ve likit biyopsinin RAS testinde, metastatik KRK hastalarında doku testi ile karşılaştırıldığında benzer bir sonuç verdiği ifade edilmiştir².

Sonuç olarak, likit biyopsi günümüzde metastatik akciğer kanserinde EGFR mutant hastalarda ilk sıra anti-EGFR tedaviler altında progrese olan vakalarda T790M mutasyonu için, yine ALK ve ROS mutasyonları için sıklıkla kullanılmaktadır. Doku biyopsisine göre sensitivitesi ve spesifitesi daha düşük kabul edilse de gelecekte KRK vakalarında da prognostik ve prediktif öneminin artacağı düşünülmektedir. İleri hat tedavi alması gereken ancak bir şekilde doku biyopsisi imkanına erişilemeyen vakalarda likit biyopsinin klinik pratikte giderek artan şekilde kullanıma girmesi ve yaygınlaşması beklenmektedir.