Ağır Metal Maruziyeti Multiple Skleroz Riskini Arttırıyor mu?

Multiple skleroz (MS) santral sinir sisteminin en sık karşılaşılan demiyelizan hastalığıdır. Hastalığın patofizyolojik sürecinde genetik olarak riskli bireylerde çeşitli çevresel faktörler rol oynar. Daha önceleri İran MS açısından düşük riskli bir bölge olarak düşünülüyorken yayınlanan yeni epidemiyolojik çalışmalara göre artık yüksek riskli bölge olarak değerlendirilmektedir.

İran’ın üçüncü büyük şehri İsfahan ülkenin önemli endüstriyel merkezidir ve MS açısından epidemiyolojik çalışmalar yürütülmüştür. Kabaca MS prevelansı 100.000’de 98,8 bulunmuştur. İran’da son 10 yılda çevresel risk faktörleri geniş şekilde analiz edilmiştir ve Epstein– Barr virüsü, ultraviyole ışık maruziyeti/Vitamin D durumu ve sigara kullanımı güçlü bilimsel kanıtlarla riskler açısından öne çıkmaktadır.

MS etiyolojisinde toksik elementlerin dikkat çekici şekilde rol oynadığı düşünülmektedir. Endüstriyel faaliyetlerin bir sonucu olarak atık su arıtmadan gelen bio-solidlerin arazi uygulaması ve İsfahan şehir toprağındaki çeşitli yan ürünler yüksek miktarda toksik ağır metal kirliliğine sebep olmaktadır. Bununla birlikte Asya’da özellikle de İran’da toprak kirliliğinin MS riski üzerine etkilerini inceleyen yayınlanmış epidemiyolojik çalışma sayısı oldukça azdır.

İran’dan bir grup araştırmacı ülkelerindeki yüksek MS oranının sebeplerini anlamak adına yaptıkları çalışmada MS dağılımı ve toprak ağır metalleri arasındaki ilişkiyi incelediler. Araştırmacılar beslenme bölgelerini baz alarak İsfahan şehrini merkez, kuzey, güney, doğu ve batı olmak üzere 5 ayrı bölgeye böldüler. MS insidansı ve prevelansının yüksek olduğu beslenme bölgelerinden toprak örneklerini incelediler. Örnekleri kobalt, kurşun, kadmiyum, bakır, demir ve kurşun, kadmiyum ve kobaltın absorbe edilebilir formları bakımından analiz ettiler. İsfahan şehrinin merkezinde MS prevelansı ile toprak ağır metali arasındaki ilişkiyi incelerken linear regresyonu kullandılar.

Araştırmacılar çalışma sonuçlarına baktıklarında topraktaki absorbe edilebilir kurşun ve kadmiyum maruziyeti ile MS riski arasında dikkat çekici şekilde güçlü bir ilişki olduğunu gördüler. Bu ilişkinin doğrulanması ve mekanizmalarının anlaşılması için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç olduğunu belirttiler.