
Rol modelleri hevesli bilim insanları için önemlidir, ancak yeni yapılan araştırmalar, Thomas Edison gibi sıkı çalışmaları ile tanınan bilim insanlarının, Albert Einstein gibi doğal olarak parlak olan bilim insanlarından daha motive edici olduklarını göstermektedir.
Penn State'de doktora öğrencisi Danfei Hu ve William Paterson Üniversitesi'nde psikoloji yardımcı doçenti olan Janet N. Ahn, Basic and Applied Social Psychology’de yayınlanan bulguların, bilimde başarılı olmak için neyin gerekli olduğuna dair belirli mitlerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olacağını belirtmişlerdir. Hu, bilim insanı olmak için dahi olmamız gerektiğini söyleyen doğru olmayan yanıltıcı bir mesajın var olduğunu ve bu mesajın insanların bilim peşinde koşmalarını, büyük bir kariyeri kaçırmayı engellemede önemli bir faktör olabileceğini belirtmiştir. Hu ayrıca, mücadelenin bilim yapmanın normal bir parçası olduğunu, olağanüstü yeteneğin bilimde başarılı olmanın tek ön koşulu olmadığını ve bu mesajın fen eğitiminde yaygınlaştırılmasına yardımcı olmanın önemli olduğunu ifade etmiştir. Araştırmacılara göre, bilim camiasında, okul sırasında bilimde kariyer yapan öğrenci sayısının, üniversiteden mezun olduktan sonra bu kariyer yollarından ayrılarak azalması endişesi vardır. Araştırmacılar bu olguyu "sızan STEM boru hattı" olarak tanımlamışlardır. Sorunun çözülmesine yardımcı olmak için Hu ve Ahn, istekli bilim insanlarına taklit edebilecekleri belirli hedefler, davranışlar veya stratejiler veren rol modellemeyi araştırmak istemişlerdir. Ayrıca daha önceki çalışmaların rol modellerini etkili kılan nitelikleri inceleyen Hu ve Ahn, hevesli bilim insanlarının potansiyel rol modelleri hakkındaki kendi inançlarının motivasyonları üzerinde bir etkisi olup olmadığını da merak etmişlerdir. Araştırmacılar sırasıyla 176, 162 ve 288 katılımcı ile üç çalışma yaptılar. İlk çalışmada, tüm katılımcılar bir bilim insanının bilim kariyerinde karşılaştığı ortak mücadeleler hakkında aynı hikayeyi okudular ve katılımcıların yarısı hikayenin Einstein hakkında olduğu söylenirken diğer yarısını da Thomas Edison ile ilgili olduğuna inandırılmıştır. Hikayeler aynı olmasına rağmen, katılımcıların doğal parlaklığın Einstein'ın başarısının nedeni olduğuna inanma olasılığı daha yüksekti. Ayrıca araştırma, hikayenin Edison ile ilgili olduğuna inanan katılımcıların bir dizi matematik problemini tamamlamak için daha fazla motive olduğunu göstermiştir.
Yapılan Çalışma, Bilim İnsanlarının Rol Modeli Olarak Etkinliğinin Nasıl Artırılacağı Konusunda Fikir Verebilir
Hu, bu çalışmanın, insanların genellikle Einstein'ı bir dahi olarak gördüğünü ve başarısının genellikle olağanüstü yeteneklerle bağlantılı olduğunu doğruladığını belirtmiştir. Hu, öte yandan Edison’un, ampulü oluşturmaya çalışırken 1.000 kereden fazla başarısız olduğunun bilindiğini ve başarısının genellikle kalıcılığı ve titizliği ile bağlantılı olduğunu da sözlerine eklemiştir. İkinci çalışmada, katılımcılar bir kez daha mücadele eden bir bilim insanı hakkında hikaye okudular ve katılımcıların yarısına hikayenin Einstein hakkında olduğu söylenirken, diğer yarısına da adı Mark Johnson olan daha önce tanıdık olmayan uydurma bir bilim insanıyla ilgili olduğu söylenmiştir.
Sonuç olarak, Einstein hakkında okuduklarına inananlara kıyasla, Mark Johnson'ı okuyan katılımcıların, olağanüstü yeteneklerin başarı için gerekli olduğunu düşünme olasılığı daha düşüktü ve bir dizi matematik probleminde daha iyi performans gösterme olasılığı da daha yüksekti. Son olarak araştırmacılar, insanların Einstein'a kıyasla kendilerinin motive olmadıklarını veya Edison'un ve bilinmeyen bir bilim insanının katılımcıların motivasyonunu artıp arttıramayacağını görmek için son bir çalışma yapmak istediler. Üçüncü çalışmada, araştırmacılar önceki iki deneyle aynı prosedürü tek bir değişiklikle takip etmişlerdir. Katılımcılar rastgele bilinmeyen bir bilim insanı, Einstein veya Edison hakkında bir hikaye okumak için yönlendirildiler. Sonuç olarak Edison katılımcıları, bilinmeyen bir bilim insanı ve Einstein’a göre daha çok motive etmiştir.
Hu ve Ahn yapılan bu çalışmanın, bilim insanlarının rol modeli olarak etkinliğinin nasıl artırılacağı konusunda fikir vermenin yanı sıra, bulguların her yaştan öğrenciler için fen eğitimini optimize etmeye yardımcı olabileceğine inanmaktadırlar.
Danfei Hu, Janet N. Ahn, Melissa Vega, Xiaodong Lin-Siegler. Not All Scientists Are Equal: Role Aspirants Influence Role Modeling Outcomes in STEM. Basic and Applied Social Psychology, 11 March 2020
+ Tüm Referansları Göster