
Yapılan uluslararası bir araştırmaya göre, bir kişinin ve ebeveynlerinin burunları, yerel iklimlere uzun süren adaptasyon süreci ile şekil alıyor. Araştırmacılar çalışmalarında, popülasyonların burun özellikleri arasındaki farklılıklara, hava sıcaklığı ve nem gibi coğrafi farklılıklara göre değişimlerine odaklandılar. Burun deliklerinin genişlikleri, burun delikleri arasındaki mesafe, burun yüksekliği, burun sırt uzunluğu, burun çıkıntısı, burun dış alanı ve burun deliklerinin alanlarına bakarak çeşitli burun ölçümlerini değerlendirdiler. Ölçümleri 3B yüz görüntülemeyi kullanarak yaptılar. Araştırmacılar, burun deliklerinin genişliğinin ve burun tabanı ölçümünün, farklı popülasyonlar arasında, genetik sürüklenme ile açıklanandan daha fazla farklılık gösterdiğini ve bunun da insanlarda burun şekli evriminde doğal seleksiyonun rol oynadığına işaret ettiğini belirttiler. Yerel iklimin bu farka katkıda bulunup bulunmadığını göstermek için, bu özelliklerin mekansal dağılımına baktılar ve onları yerel sıcaklık ve nem ile ilişkilendirdiler. Burun deliklerinin genişliğinin sıcaklık ve mutlak nem ile kuvvetli bir korelasyonu olduğunu gösterdiler. Araştırmacılar, sıcak-nemli iklimlerde daha geniş burunların daha sık görüldüğünü, soğuk bölgelerde ise dar burunların daha sık görüldüğünü fark ettiler.
Burnun bir görevi, solunan havayı sıcak ve nemli hale getirmektir. Araştırmacılar, daha dar burun deliklerinin hava akımını değiştirdiğini ve böylece mukozayla örtülü burnun havayı nemlendirebilip, daha etkili bir şekilde ısıtabildiğini belirttiler. Soğuk iklimlerde, daha dar burun deliklerine sahip insanların soğukla daha kolay baş edebildiklerini ve daha geniş burun deliklerine sahip insanlardan daha fazla çocuğa sahip olduklarını gördüler. Bu ekvatordan uzakta yaşayan popülasyonlarda burun genişliğinde kademeli bir azalmaya yol açıyordu. Araştırmacılar, insanların burun şekli varyasyonlarının tek açıklaması olmadığını ve burun özelliklerinde, kadınlar ve erkekler arasında da farklılıklar tespit ettiklerini belirttiler. Araştırmacılar, burun boyutlarındaki nüfus farklarının cinsel seçim yoluyla da oluşabileceğini, insanların eşlerini seçerken, daha küçük veya daha büyük burunlu olanları cazip bulabildiklerini aktardılar. Bütün bir grup küçük burunun daha iyi olduğunu düşünürse, büyük buruna sahip olanların üreme konusunda daha az başarıya sahip olacağını ve grupta daha az sayıda büyük burunlu insan olacağını ve zamanla, gruptaki burun büyüklüğünün, büyük burunların tercih edildiği diğer gruplara oranla küçüleceğini belirttiler.
Arslan A. Zaidi, Brooke C. Mattern, Peter Claes, Brian McEcoy, Cris Hughes, Mark D. Shriver. Investigating the case of human nose shape and climate adaptation. PLOS Genetics, 2017; 13 (3): e1006616.
+ Tüm Referansları Göster