C ve E Vitaminleri Parkinson Riskinizi Azaltabilir Mi?

Yeni bir çalışma, yüksek düzeyde diyet C ve E vitamini tüketiminin Parkinson hastalığı riskini neredeyse üçte bir oranında azaltabileceğini göstermektedir. C vitamini yüksek besinler arasında portakal, çilek, brokoli ve Brüksel lahanası bulunmaktadır. E vitamini yüksek besinlerden ise ıspanak, lahana yeşillikleri, kabak ve badem ve yer fıstığı gibi kabuklu yemişler örnek verilebilir.

C ve E vitaminleri Parkinson'u nasıl önleyebilir?

Avrupalı araştırmacılara göre, C ve E vitaminleri Parkinson'un neden olduğu hücre hasarını önleyebilecek antioksidanlar arasındadır. Antioksidanların, "kararsız" moleküllere ve Parkinson’da başrolü oynayan dopamin kaybına yol açabilecek oksidatif strese karşı koymaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

İtalya'daki Milano-Bicocca Üniversitesi'nden araştırmacı Essi Hantikainen, vitaminlerin Parkinson hastalığı riski üzerindeki koruyucu etkisinin spesifik olarak E ve C vitaminleri üzerinden sağlanabileceğini bu nedenle E ve C vitaminleri bakımından zengin besinler tüketmenin Parkinson hastalığının gelişmesini önlemeye yardımcı olabileceğini belirtti. Ayrıca, nöroprotektif özelliklere sahip olan C vitamininin merkezi sinir sisteminde yüksek konsantrasyonlarda bulunduğunu ifade etti.

Hantikainen, bu çalışmanın E ve C vitaminlerinin Parkinson'u önlediğini kanıtlamadığını, sadece bu vitaminlerin yüksek seviyelerinin hastalığa yakalanma riskinin daha düşük olmasıyla ilişkili olduğunu belirtti. "Bu bulguları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu ve Parkinson hastalığı riskini azaltmak için optimum E ve C vitamini miktarların ne olduğu henüz belli olmadığını dile getirdi.

Parkinson hastalığı bir hareket bozukluğudur. Beyindeki bir kimyasal olan dopamini yavaş yavaş azaltır, konuşmayı, yürümeyi ve dengeyi etkiler. Nedenleri bilinmemektedir ve ne etkili bir tedavisi ne de tam iyileşme vardır.

Nöroloji dergisinde 6 Ocak’ta çevrimiçi yayınlanan çalışma için Hartikainen ve meslektaşları İsveç'te ortalama 18 yıl boyunca yaklaşık 44.000 yetişkini izledi. Başlangıçta hiçbirinde Parkinson yoktu. Katılımcılar başlangıçta boy, kilo ve fiziksel aktivite de dahil olmak üzere tıbbi geçmişleri, beslenme ve egzersizleri hakkında bir anket doldurdular.

Daha sonra, en yüksek seviyede E ve C vitamini alanlar, orta seviyede alanlar ve en düşük seviyede bu vitaminleri alanlar olarak üç gruba ayrıldılar. Çalışma boyunca 465 kişide Parkinson hastalığı gelişti. Yaş, cinsiyet, vücut kitle indeksi ve fiziksel aktivite gibi faktörleri hesaba katıldıktan sonra, en yüksek seviyede E ve C vitamini alan kişilerde Parkinson hastalığı riski en düşük seviyede alanlara göre %32 daha düşük bulunduğu tespit edildi.

C ve E vitaminlerinin takviyeler ile alınması

Hantikainen, besin takviyelerinin Parkinson hastalığı riski üzerindeki etkisini araştırmadıklarını ancak besin maddelerini takviyelerden değil de yiyeceklerden almak için birtakım sağlık gerekçeleri olabileceğini belirtmiştir. Örneğin E vitamini gibi bazı vitaminlerin besin takviyesi ile yüksek düzeyde alımının kardiyovasküler hastalıklar gibi bazı hastalıkların riskiyle ilişkili olduğunu ifade etmiştir.

GreatNeck, NY'da Northwell Health Hareket Bozuklukları Program Direktörü Dr. Alessandro Di Rocco da, çalışmayı inceleyerek ve antioksidanların Parkinson'a karşı koruyan çevresel faktörlerden biri olabileceğini belirtti. Bunun yanında Parkinson'u diğer birçok nörodejeneratif hastalık gibi, birtakım genetik faktörler ile çevresel tetikleyiciler arasında bir etkileşim olarak düşündüğünü ifadelerine ekledi.

Di Rocco, kendi hastalarının çoğunun takviye antioksidanlar kullandığını söyledi: "Hastalarımın çoğu E ve C vitamini alıyor ve bana almalı mıyım diye sorduklarında söyleyebileceğim tek şey, hayır demek için hiçbir nedenim yok, bunu yapmanın zararı yok ve belki de bir faydası vardır. Hastalığa ait güçlü bir aile öyküsü olanlar gibi Parkinson hastalığı riski taşıyan kişiler de antioksidanlardan faydalanabilir.'' ifadelerini kullandı.

Parkinson Vakfı'nın Bilimsel Sorumlu Şefi James Beck, Parkinson'dan korunmanın en iyi yolunun meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllardan zengin Akdeniz tarzı bir beslenme ve bol miktarda egzersiz yapmayı içeren sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak olduğunu belirtti. Beck, genetiğin Parkinson'da rol oynamasına rağmen vakaların sadece %10'unun bilinen gen mutasyonlarından kaynaklandığını ifade ederken ayrıca antioksidanlar ve Parkinson riski üzerine yapılan çalışmaların karışık sonuçlar verdiğini de belirtti. Beck,"insanların neden Parkinson hastalığı geliştirdiği konusunda neler olup bittiğini tam olarak bilmiyoruz. Bu çalışma da bu tür bir netlik sağlamıyor o nedenle 'Tamam, işte bu yüzden insanlar Parkinson hastalığı geliştiriyor ya da geliştirmiyor' diyemiyoruz.'' ifadelerini kullandı.