Çocuklarda Uzun Süreli COVID: Ne Kadar Sürebilir?

Yakın geçmişte yayınlanmış olan bir makale, yaklaşık 20.000 çocuk ve ergende uzun süreli COVID için yürütülmüş 14 uluslararası çalışmayı derlemiştir. Bazı çalışmalarda COVID-19 olan ve olmayanlar arasında bildirilen semptomlarda fark saptanmamıştır. Bu derleme ise uzun süreli COVID semptomlarının çocuk ve ergenlerde 12 haftadan daha uzun sürdüğüne ilişkin çok az kanıt bulmuştur.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), COVID-19 geliştiren çoğu insan için semptomların başlangıçtan sonra haftalar içinde düzeldiğini söylemektedir. Yine de bazı hastalarda yorgunluk, kardiyorespiratuvar ve nörolojik semptomlar haftalarca sürerek genellikle uzun süreli COVID olarak adlandırılan bir fenomene yol açmaktadır. CDC, COVID sonrası semptomların çocuk ve ergenlerde yetişkinlere göre daha seyrek görüldüğünü bildirirken çocuklar SARS-CoV-2 enfeksiyonunun ardından uzun süreli sağlık sorunları yaşadıklarını bildirmiştir.

Avustralya'da Çocuk Araştırma Enstitüsü (MCRI) tarafından hazırlanan bir derlemede 19.426 çocuk ve ergeni kapsayan 14 çalışma incelenmiştir. Katılımcıların akut enfeksiyondan 4-12 hafta sonra sürdüğünü bildirdikleri semptomlar; baş ağrısı, yorgunluk, uyku bozukluğu, konsantrasyon güçlüğü ve karın ağrısı olmuştur.

Yeterli veri yok

Amerikan Pediatri Akademisi'ne (AAP) göre, pandeminin başlangıcından bu yılın Eylül ayının başına kadar, Amerika Birleşik Devletleri'nde 5.3 milyon çocuğun SARS-CoV-2 testi pozitif bulunmuştur.

Derlemenin yazarları, inceledikleri çalışmaların önemli sınırlılıkları olduğunu ve bu popülasyonda uzun süreli COVID riskine bakmak için yeni çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulamışlardır. Derlemenin yazarlarından İsviçre Fribourg Üniversitesinde akademisyen olan Dr. Petra Zimmermann, yetkililere aşı politikası kararlarında yardımcı olmak için sağlık araştırmacılarının uzun süreli COVID'in çocuklar ve ergenler üzerindeki etkisi konusunda net bilgiye sahip olması gerektiğini belirtmiştir.

Dr. Zimmermann 'SARS-CoV-2 ile karşılaştıklarında genellikle asemptomatik olduklarından veya hafif semptomlar gösterdiklerinden çocukların aşılanma nedenlerinden biri, onları çoklu sistem inflamatuvar sendromu ve uzun süreli COVID gibi sonuçlarından korumaktır. Bu nedenle, bu yaş grubunda uzun süreli COVID riskini doğru bir şekilde belirlememiz gerekiyor.' demiştir. ‘Derlemedeki çalışmalardan kontrol grubu olan beş çalışmadan ikisi enfeksiyonlu çocuklarla kontrol grubu arasında fark bulamamıştır. Bu, uzun süreli COVID semptomlarının, pandemi ile ilgili diğer nedenlerle - örneğin okulların kapanması, sokağa çıkma yasağı, arkadaşlarını görememe veya spor ve hobilerden uzak kalma, COVID-19 nedeniyle ailede hastalık ve/veya ölüm gibi- ortaya çıkan semptomlardan ayırt edilmesinin çok zor olduğu anlamına gelir.'

Çalışmaların sınırlılıkları

Derleme yazarları, çalışmaların birkaç önemli sınırlılığı olduğunu vurgulamaktadır. Birinin şu anda uzun süreli COVID için net bir tanımının bulunmaması ve araştırmacıların fenomenin tipik süresi hakkında hemfikir olmaması olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca bazı çalışmalarda test sonucu ve semptomlar hastaların bildirmesine dayanmaktadır. Diğer bir sınırlılık pozitif test sonucu olan çocuk ve ergenlerin ankete katılım oranının düşük olmasıdır. Ankete daha çok sürmekte olan semptomları olanlar katıldığından seçim yanlılığı da söz konusudur. Bu da prevelansın olduğundan yüksek hesaplanmasına yol açabilir. Araştırılan popülasyonun yaş aralığının geniş olması da çocuk ve ergenler arasındaki farkın göz ardı edilmesine yol açmaktadır. Ayrıca bu çalışmaların Delta varyantı öncesinde yürütüldüğünü de belirtmişlerdir.

Chicago Ann and Robert H. Lurie Çocuk Hastanesi'nde pediatrik bulaşıcı hastalıklar profesörü olan Dr. Tina Tan, derlemenin COVID'in çocuk ve ergenleri ne kadar süre etkilediğine ilişkin araştırma ihtiyacı ile çocuk ve ergenlerdeki semptomlar ve süresi hakkında daha özgün ve doğru bilgiye ihtiyaç olduğunu gösteriyor' diye yorumlamıştır.

'Bence bu çalışma hakkında gerçekten önemli olan şey, çocukların COVID-19 ile hastalandıklarını göstermesidir. Uzun süreli COVID semptomlarına sahip olabilirler ve bu, aşılama için uygun olan çocukların aşılanmasının ana nedenlerinden biridir. ‘diye eklemiştir.

Derleme yazarları, gelecekteki çalışmaların başlangıçtaki hastalık şiddetinin uzun COVID geliştirme olasılığını nasıl etkilediğinin araştırmasını ve çalışmalarda kontrol grubu olmasını önermektedir. Dr. Zimmermann, ‘Ayrıca, altta yatan mekanizmalar saptanmalı ve aşılama ile uzun süreli COVID'in önlenip önlenemeyeceği belirlenmelidir.' demiştir.