COVID-19 Döneminde Romatoid Artritin Erken Tanısında Yaşanan Zorluklar

COVID-19 pandemisi döneminde bakım sağlarkenki zorluklar ve hastaların sağlık hizmetlerine ve ilaç reçetelerine erişimine dair isteksizliği, romatoid artrit gibi kronik enflamatuar hastalıkların erken tanı ve tedavisinin temel ilkelerine ket vurmaktadır.

Pavia Erken Artrit Kliniğinden elde edilen verilere göre, sevk kriterleri <12 ay boyunca inflamatuar artrit düşündüren belirti ve semptomların mevcudiyetini içerir.

31 Aralık 2020 itibarıyla, 2.508 hasta hakkında bilgi toplanmıştır. Temmuz-Aralık 2020 arasındaki karantina döneminde sevk edilen hastaların başlangıç özellikleri, karantinadan önceki dönemde (Temmuz-Aralık 2019) sevk edilenler, 2010 RA kriterlerinin rutin kullanıldığı dönemde sevk edilenler (Temmuz - Aralık 2015), 2010 RA kriterlerinin yaygınlaştığı dönemde sevk edilenler (Temmuz - Aralık 2011), 2010 RA kriterlerinin yayınlanmasından önceki dönemde sevk edilenler (Temmuz - Aralık 2009) ile karşılaştırılmış, 452 hastanın verileri değerlendirilmiştir.

Genel olarak, yeni başlayan şüpheli inflamatuar artritli hastaların erişimi, 2019 yılına kadar nispeten stabil iken, COVID-19 pandemisiyle birlikte belirgin bir azalma göstermiştir. Otoantikor pozitif ve otoantikor negatif RA arasındaki oran, karantinadan önce dengeliyken, 2020'nin ikinci döneminde sevk edilen RA hastalarının yaklaşık %70'inde otoantikor pozitiftir. Demek oluyor ki, COVID-19 sürecindeki kısıtlama önlemleri, otoantikor pozitif RA’nın klinik tablosunu derinden etkilemiştir.

Ayrıca, otoantikor pozitif RA, hafif seyretmekte, inflamasyonun objektif parametreleri düşük seviyelerdeydi. Pandemi döneminde ise tanı çok daha geç konmaktaydı ve bu süreçte genel hastalık aktivitesi de inflamatuar parametrelerin seviyeleriyle birlikte artıyordu, artrit çok daha fazla eklemi tutuyordu.

Bu örneklemin boyutu küçük olmakla birlikte, COVID-19 pandemisinin RA tablosu üzerindeki etkilerine dair ilk kanıtı sunmaktadır. Son 20 yılda elde edilen otoantikor pozitif RA sonuçlarındaki önemli iyileşme, 2010 kriterlerinin uygulanmasından önceki tanı gecikmesi ve hastalık ilerlemesi sorunlarının yeniden yaşanmasına yol açabilir.

Ayrıca, otoantikor negatif RA sıklığının artmasına rağmen, salgın kaynaklı kısıtlamalar, bu tip hastalığın çok zarar vermediğine dair inanışlarla bir araya geldiğinde, tanı atlanabilir ve bu da prognoz üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.

Dolayısıyla Covid-19 ile mücadelemizi sürdürürken, diğer hastalıkları da unutmamak gerekiyor.