COVID-19 Pandemisinde Romatizmal Hastalıkların Tedavisi

COVID-19 oldukça bulaşıcı ve mortalite riski yüksek bir enfeksiyondur. Pandemi ile mücadelede birçok enfeksiyon önleme yöntemleri uygulanmıştır. Evde kal, sosyal mesafe ve bulaşmayı azaltmaya yönelik diğer önlemler ABD de dahil olmak üzere dünya çapında birçok ülke tarafından benimsenmiştir.

COVID-19 salgınının sağlık hizmetleri ve sağlık hizmeti sistemleri üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Bu süreçte düzenli olarak yapılan klinik muayenelerin telefon/görüntülü sağlık hizmetine dönüştürülmesi, kişisel koruyucu ekipmanların hem hastalar hem de sağlık çalışanları tarafından muayene sırasında kullanılması ve bazı sağlık hizmetlerinin evden çalışarak yerine getirilmesi olmak üzere üç büyük değişiklik yaşanmıştır. Sağlık çalışanlarına kişisel erişim ve sağlık hakkındaki bilgilere erişimin azalması romatizmal hastalıkları olan ve uzun süreli yakın izlem gerektiren kişiler için endişe vericidir. Bu koşullarda optimal sağlık hizmetinin sağlanması çok zordur.

Bu çalışmanın amacı Gazi Hastanelerinde çalışan romatologların COVID-19 pandemisi sırasında verdikleri hizmete ilişkin deneyim ve görüşlerinin değerlendirilmesidir.

Gazi Hastanelerindeki romatologlarla 16 Nisan-18 Mayıs 2020 tarihleri arasında bir kesitsel araştırma yürütülmüştür. 6 romatologla ön çalışma yaptıktan sonra 16 Nisan 2020'de Gazi Hastanelerinde çalışan tüm romatologlara bir anket göndermek için Qualtrics anket yazılımı kullanılmıştır. COVID-19 sorunları ve bunlarla başa çıkma yöntemleri konusundaki bakış açıları değerlendirilmiştir.

Gazi Hastanelerinde çalışan 153 romatologtan 103'ü (%67) anketi tamamlamıştır.

Romatologların en az üçte ikisi gut, osteoporoz, polimiyalji romatika, stabil romatoid artrit, stabil spondiloartrit ve osteoartrit için en iyi model olarak telefonla izlemi seçmiştir. En az üçte biri lokal kas ve iskelet sistemi bozuklukları, tendinit, aktif ilaç (Hastalık Modifiye Edici Antiromatizmal İlaç [DMARD]/biyolojik) değişiklikleri ile romatoid artrit, stabil lupus, skleroderma veya vaskülit hastaları için en iyi model olarak video tabanlı bir izlemi seçmiştir. Buna karşılık, yanıt verenlerin %41-53'ü, immünsüpresif veya glukokortikoid doz değişiklikleri yapılacak lupus, skleroderma veya vaskülit hastaları için ve aktif ilaç (DMARD / biyolojik) değişiklikleri yapılacak olan romatoid artrit veya spondiloartrit hastaları için en iyi model olarak yüz yüze izlemi seçmiştir.

Yanıt verenlerin toplam %43'ü sağlık hizmetlerini verimli bir şekilde sağlayabildiğini, %68'i güvenli bir şekilde sağlayabildiğini ve en az %50’si bu hizmeti sunarken çok daha fazla zaman harcadığını kabul etmiştir.

Romatologların önemli bir kısmı, telefonla yapılan ziyaretlerde (%53), video tabanlı video bağlantısında (VVC) (%44) ve bir kolaylaştırıcıyla yapılan klinik video telesağlık ziyaretlerinde (%29) COVID-19 ile ilgili %50'lik bir artış olduğunu bildirmiştir. Yanıt verenlerin çoğunluğu, COVID-19 pandemisi sırasında telefon (%87), VVC (%64) ve yüz yüze izlemle (%54) hastalarına sağlık hizmeti sunarken teknoloji kullanmaktan biraz veya çok memnun olduğunu bildirmiştir. Daha az romatolog yeni hastalara sağlık hizmeti sunarken teknolojiyi kullanmaktan memnun olduğunu belirtmiştir. Romatologların en az %65'i gut, osteoporoz, polimiyalji romatika, stabil romatoid artrit, stabil spondiloartrit veya osteoartriti olan eski hastalar için telefon izlemini uygun bulurken %32'si romatoloji ilaçlarının temininde sorun olduğunu bildirmiştir.

Ankete katılanların çoğu otoimmün romatizmal hastalıkları olan hastaların immünsüpresif ilaç kullanmasa bile COVID-19 enfeksiyonu riskinin daha fazla olduğu konusunda hemfikirdir (%54). İmmünsüpresif ilaç kullanırken risk artışını olduğunu düşünenlerin oranı ise %71 olmuştur.

Sonuç olarak, Gazi Hastanelerindeki romatologların deneyimleri ve görüşleri araştırılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük entegre sağlık sistemi olması nedeniyle bu bulgular önemlidir. Tele tıp kullanımının önündeki engeller, ilaç eksikliği, artan sağlık hizmeti eşitsizlikleri ve COVID-19 aşıları için dikkat edilmesi gereken durumlara ilişkin bilgiler gelecekte romatizmal hastalıkları olan hastalara sağlık hizmeti sunulurken yararlı olabilir.