COVID-19’un Gizemi Çözülüyor Mu?

Yapılan araştırmalar bradikinin adı verilen kontrol dışı bir insan peptidinin, koronavirüse yakalanan kişilerde görülen çeşitli ve bazen ölümcül semptomların bir kısmından sorumlu olabileceğini göstermiştir. Araştırmacılar bradikinini kontrol etmek için, COVID-19 hastaları için test edilen ilaçların zaten var olduğunu belirtmişlerdir. Bradikinin normalde kan basıncını düzenlemeye yardımcı olmakla birlikte bazı insanlarda koronavirüs, bradikinin üretimini aşırı hızlanmaya itiyor gibi görünmektedir. Bu itiş, vücutta bir tür bradikinin fırtınası yaratarak COVID-19'da yaygın olan bir dizi semptomlara yol açabilir. Eastern Michigan Üniversitesi'nden Renuka Roche, böylesi bir fırtınanın, kas ağrısı, kadınların bazen erkeklerden daha hafif hastalığı olması ve Afrikalı Amerikalıların komplikasyon geliştirme olasılığının daha yüksek olması gibi COVID-19'un birbirinden kopuk görünen birçok yönünü açıklayabileceğini belirtmiştir. Temmuz ayında, Tennessee'deki Oak Ridge Ulusal Laboratuarı’nda Daniel Jacobson liderliğindeki bir ekip, Çin'deki COVID-19’lu dokuz kişiden alınan akciğer sıvısı örneklerinde gen ekspresyon verilerini çıkardıkları bir çalışma yayınlamış ve bunları hastalığı olmayan bir kontrol grubundan alınan örneklerle karşılaştırdıklarını bildirmişlerdir. Çalışmanın sonucunda araştırmacılar bradikinin üretiminden sorumlu olan genlerin aşırı ifadesinin yanı sıra, bradikinin seviyelerini kontrol altında tutmak için enzimler üreten genlerin yetersiz ifadesini bulduklarını belirtmişlerdir. Bradikinin kan damarlarını genişlettiğinden ve onları daha geçirgen hale getirdiğinden, yüksek bradikinin seviyeleri, akciğerler gibi kan damarı açısından zengin bir ortamda sıvı sızıntısına neden olabilmekle birlikte, koronavirüsün şaşırtıcı nörolojik semptomlarından bazıları için olası bir yolu düşündürerek kan-beyin bariyerini de yıkabilmektedir.

Hyaluronik Asit ve Bradikinin Düzenlemeye Yardımcı Olan İlaçlar

Kanada'daki British Columbia Üniversitesi'nden Josef Penninger, koronavirüsün vücutta çalışma şekli hakkında bildiklerimiz göz önüne alındığında bradikinin hipotezinin mantıklı olduğunu belirtmiştir. Araştırmacılar virüsün, insan hücrelerini ACE2 reseptörleri yoluyla istila ettiğini ve bunun da bradikinin seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olduğunu ifade etmişlerdir. Ancak virüsün bu reseptörlerin kullanılabilirliğini azaltmasıyla bradikinin seviyelerinin kontrolden çıkabileceğini de belirtmişlerdir.

Jacobson’ın ekibi ayrıca koronavirüs hastalarının akciğerlerinde hyaluronik asit adı verilen bir maddeyi kodlayan genlerin aşırı ekspresyonunu keşfettiklerini bildirmişlerdir. Hyaluronik asit, kan damarlarının akciğerlere boşaltabileceği sıvılar gibi sıvı ile karıştığında jelatinimsi hale gelmektedir. Araştırmacılar bu durumun, koronavirüsün en kötü şöhretli şiddetli semptomu olan solunum güçlüğünü açıklayabileceğini ifade etmiştirler. Neyse ki, hyaluronik asit ve bradikinin düzenlemeye yardımcı olan ilaçlar COVID-19'dan önce bulunmuş ve 2011 yılında, ABD Gıda ve İlaç Dairesi, kendi bradikinin fırtınalarını içeren bir durum olan kalıtsal genetik hastalık anjioödeminin akut atakları için anti-enflamatuar ilaç maddesini onaylamıştır.

Şu anda ABD ve Avrupa'da başka bir bradikinin sinyal bloke edici ilacı test etmek için çalışmalar yürütülmektedir. Brüggemann, bunun tamamlandığında, birkaç yüz hastayı içeren çok uluslu bir çalışmaya doğru bir sonraki adım olacağını umduklarını ifade etmiştir.