
Yapılan çalışmalar obezitenin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yetişkinlerin yüzde 40'ından fazlasını ve küresel nüfusun yüzde 13'ünü etkilemekte olduğunu göstermiştir. Obezite ile birlikte, kardiyovasküler hastalık, diyabet ve yağlı karaciğer hastalığı gibi çeşitli bağlantılı hastalıklar gelmekle birlikte, bunu da hastalığı tedavi etmenin en zor ve en önemli olanlarından biri haline getirmiştir. Kimya profesörü ve Virginia Tech Bilim Üniversitesi'nde Cliff ve Agnes Lilly Fakülte İlaç Keşfi Üyesi olan Webster Santos, obezitenin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük sağlık sorunu olduğunu, ancak, insanların kilo vermesi ve uzak tutması zor olduğunu ve bu yüzden diyet yapmanın çok zor olabileceğini belirtmiştir. Santos, bu nedenle, farmakolojik bir yaklaşım veya bir ilacın yardımcı olabileceğini sözlerine eklemiştir. Santos ve meslektaşları, son zamanlarda, gıda alımını ve kas kütlesini etkilemeden veya vücut sıcaklığını arttırmadan farelerin vücut yağ kütlesini azaltan BAM15 adlı küçük bir mitokondriyal ayırıcı tanımlamışlardır. Araştırmacılar bunlara ek olarak molekülün, insülin direncini azalttığını ve oksidatif stres ve iltihap üzerinde faydalı etkileri olduğunu ifade etmişlerdir. Nature Communications'da 14 Mayıs 2020'de yayınlanan bulgular, gelecekte obezite, diyabet ve özellikle karaciğerde iltihaplanma ve yağ birikimi ile karakterize olan bir tür yağlı olmayan karaciğer hastalığı olan steatohepatit (NASH) tedavisi ve önlenmesi için umut vaat ettiğini göstermiştir.
Araştırmacılar önümüzdeki birkaç yıl içinde, durumun ABD'de karaciğer nakillerinin önde gelen nedeni olmasının beklendiğini bildirmişlerdir. Mitokondriler genel olarak hücrenin güç merkezleridir ve organeller, vücudun düzgün çalışmasına yardımcı olan vücut hareketini ve diğer biyolojik süreçleri güçlendiren hücrenin enerji para birimi olarak hizmet eden bir molekül olan ATP'yi üretmektedirler. ATP yapmak için besinlerin yakılması ve mitokondri içinde bir proton itici gücünün (PMF) oluşturulması gerekmektedir. PMF, iç zarın dışında daha yüksek bir proton konsantrasyonu ve matristeki daha düşük bir proton konsantrasyonu veya iç zar içindeki boşluk bulunan bir proton gradyanından üretilmekle birlikte hücre, protonlar membrana gömülü ATP sentaz adı verilen bir enzimden geçtiğinde ATP oluşturur. Bu nedenle, besin oksidasyonu veya besin yanması ATP sentezine bağlanmaktadır. Santos, PMF'yi azaltan her şeyin solunumu artırma potansiyeline sahip olduğunu ve mitokondriyal ayrıştırıcıların, hücrelerin daha fazla nefes almasına yardımcı olmak için mitokondriye giden küçük moleküller olduğunu, etkin bir şekilde, herhangi bir egzersiz yapmadan daha fazla kalori yakmamız için hücrede metabolizmayı değiştirdiklerini belirtmiştir.
Protonların Mitokondriyal Matristen Dışa Aktarılması
Mitokondriyal ayrıştırıcılar, PMF'yi atan ATP sentazını atlayarak protonları matrise taşımaktadırlar. Gradyanı yeniden kurmak için protonların mitokondriyal matristen dışa aktarılması gerekmektedir ve araştırmacılar sonuç olarak, hücre yakıtı gerekli seviyelerden daha yüksek bir şekilde yakmaya başladığını bildirmişlerdir. Bu moleküllerin bir hücrenin metabolizmasını değiştirebileceğini bilen araştırmacılar, ilacın istenen hedeflerine ulaştığından ve hepsinden önemlisi güvenli olduğundan emin olmak istediler. Yapılan bir dizi fare çalışmasıyla, araştırmacılar BAM15'in yüksek dozlarda bile toksik olmadığını ve beyinde tokluk merkezini etkilemediğini, bunun da vücudumuza aç ya da dolu olduğunu söylediğini belirtmişlerdir. Geçmişte, birçok anti-yağ ilacı vücudunuza yemeyi bırakmasını söylerdi, ancak sonuç olarak, hastalar geri seker ve daha fazla yemek yerlerdi. BAM15 fare çalışmalarında, hayvanlar kontrol grubu ile aynı miktarda yedikleri ve hala yağ kütlesini kaybettikleri gösterilmiştir. Araştırmacılar moleküllerin ayrıca vücudumuzda reaktif oksijen türlerinin birikimini veya oksidatif stresi en aza indirebilen, sonuçta nörodejenerasyon ve yaşlanma ile sonuçlanan benzersiz bir anti-oksijen etkisine sahip olduğunu belirtmişlerdir.
Stephanie J. Alexopoulos, Sing-Young Chen, Amanda E. Brandon, Joseph M. Salamoun, Frances L. Byrne, Christopher J. Garcia, Martina Beretta, Ellen M. Olzomer, Divya P. Shah, Ashleigh M. Philp, Stefan R. Hargett, Robert T. Lawrence, Brendan Lee, James Sligar, Pascal Carrive, Simon P. Tucker, Andrew Philp, Carolin Lackner, Nigel Turner, Gregory J. Cooney, Webster L. Santos, Kyle L. Hoehn. Mitochondrial uncoupler BAM15 reverses diet-induced obesity and insulin resistance in mice. Nature Communications, 2020; 11 (1) DOI: 10.1038/s41467-020-16298-2
+ Tüm Referansları Göster