Gen Mutasyonu Kanser Riskini Nasıl Artırır?

Virginia Üniversitesi (VÜ)Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar, yaygın bir gen mutasyonunun insanları doğal kanser korumasından nasıl mahrum bıraktığını keşfetmişlerdir. VÜ Kanser Merkezi'nden Hao Jiang PhD ve ark.ları UTX genindeki bir mutasyonun hücrelerin tümörleri baskılama yeteneğini neden bozduğunu ortaya çıkarmıştır. Buldukları gen ürünü, hücrelerde tümör oluşumunu önlemeye yardımcı olan küçük damlacıklar oluşturmaktadır. Ancak mutasyon bu önemli sürece bir çomak sokar ve etkilenen insanları savunmasız bırakır. Bu güvenlik açığının yeni anlaşılması, bilim insanlarına ve doktorlara kanserle savaşmanın ve önlemenin daha iyi yollarını ararken yardımcı olacaktır.

VÜ Biyokimya ve Moleküler Genetik Bölümü'nden Jiang, "Tümörün baskılanması için kritik olan temel moleküler aktivitesini bilmememiz, UTX ile ilişkili yolları hedefleyen kanser tedavilerine engel oluştururken, UTX inaktivasyonunun insanlarda kanserleri nasıl oluşturduğu konusunu da cevapsız bırakıyordu. Çalışmalarımız bu gizemi büyük ölçüde çözmüştür. Dahası, bu damlacıklarda bozulma veya değişikliklerin hücrelerimizi kansere karşı savaş nasıl derinden etkilediğini de göstermektedir. Düzgün damlacıkların oluşması, hücresel sağlığı koruyan temel bir mekanizma olabilir ve biz bunu daha yeni anlamaya başlıyoruz." demiştir.

Kanser Tümörlerinin Önlenmesi

Jiang'ın çalışması, vücudumuzun bizi kanserden korumasının önemli bir yoluna büyüleyici bir bakış sunmaktadır. Jiang, UTX geninin, tümör gelişmesini önlemek için hücrelerin içindeki "damlacıkların" oluşumunu yönlendirerek hayati bir rol oynadığını bulmuştur. Bu küçük damlacıklar tıpkı su damlacıklarının soğuk bir bardağın dış tarafında yoğunlaşması gibi hücrelerdeki maddenin yoğunlaşmasıyla oluşmaktadır. Damlacıklar bir kere oluştuktan sonra önemli biyolojik süreçler gerçekleşebilmektedir. Jiang ve ekibi, damlacıkların sadece tümörleri baskılamak için değil, aynı zamanda embriyonik kök hücreleri, son derece uzmanlaşmış hücrelere dönüşebilen genelleştirilmiş hücreleri yönlendirmek için de önemli olduğunu bulmuştur. Örneğin, bir kök hücre sinir hücresine dönüşebilmektedir veya kemik haline gelebilmektedir.

Araştırmacılar, tümör baskılanması için damlacıkların kromozomlarımızda bulunan genetik materyal olan kromatinin aktivitesini kontrol ettiğini bulmuşlardır. Bilim adamları bilimsel dergi Nature'da yeni bir makalede bunun kromatinin "optimal aktivitesini" sağladığını yazdılar. Etkileşim, "uygun bir tümör baskılayıcı transkripsiyonel programı düzenlemek için etkili ve doğru kromatin düzenlemelerini ve etkileşimleri sağlar." Bununla birlikte, araştırmacılar UTX geninin mutasyonunun, bu önemli yeteneğin hücrelerden sildiğini ve mutasyonu olan insanları kanser riski altına soktuğuna ikna oldmuşlardır. Bu çalışmadaki bir başka ilginç bulgu, erkeklerde UTX'in Y kromozomundaki karşılığı olan UTY'nin, daha katıya benzer özelliklere sahip kondensatlar oluşturması ve kanseri baskılamada daha az etkili hale getirmesidir. Bu, erkeklerin kansere yakalanma olasılığının kadınlardan daha yüksek olduğuna dair gözleme katkıda bulunabilmektedir.

Jiang, "UTX'in damlacık özelliklerinin hücrelerde nasıl düzenlendiği ve diğer proteinlerin damlacıklar oluşturarak kanseri nasıl kontrol edebileceği ile çok ilgileniyoruz. Bu çalışmalar muhtemelen bu damlacıkları düzenleyerek kanser tedavisine yeni yaklaşımlar açacaktır." demiştir.