Grip Aşıları Nelerden ve Neden Yapılır?

Influenza virüsleri olarak bilinen gribe neden olan virüsler sürekli değişmekte ve grip aşısının etkili kalmasını sağlamak için araştırmacılar ve üreticiler, aşıyı her yıl güncellemek için birlikte çalışmaktadır. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), birkaç istisna dışında 6 aylık ve daha büyük herkesin her yıl grip aşısı olmasını önermektedir. CDC, aşının gribe yakalanmaktan ve onu başkalarına yaymaktan kaçınmanın en iyi yolu olduğunu doğrulamaktadır.

Farklı grip aşılarının biraz farklı içerikleri vardır. Örneğin aşılar şu şekilde olabilir:

• Bir enjeksiyon: Bu durumda, genellikle çok az miktarda deaktive edilmiş ve bu nedenle zararlı olmayan grip virüsleri içerir.
• Burun spreyi: Bu durumda, zayıflatılmış ve dolayısıyla zararlı olmayan canlı virüsler içerir. Burun spreyi aşıları yalnızca 2-49 yaş arası kişiler için onaylanmıştır.

Devam eden COVID-19 salgını ışığında, grip de dahil olmak üzere solunum yolu hastalıklarının yayılmasını azaltmak her zamankinden daha önemlidir. Bu yazı, grip aşılarının içerdiği çeşitli bileşenlere, bunların işlevlerine ve aşıların güvenliğine bakmaktadır.

Grip aşısında ne var ve neden?

Grip ve diğer viral enfeksiyonlara yönelik birçok aşı benzer bileşenler içerir. Her bileşenin amacı ya aşıyı etkili kılmak ya da güvenli olmasını sağlamaktır. Yıllar boyunca yapılan birçok çalışma, grip aşılarının güvenli ve etkili olduğunu, grip vakalarını ve ilgili hastaneye yatışları azalttığını göstermiştir.

Grip aşısı içeriği

Aşağıda, grip aşılarındaki yedi bileşen ve her birinin işlevi hakkında bilgi edinebilirsiniz:

Influenza virüsleri

Grip aşıları, aşının koruduğu çok küçük miktarlarda virüs içerir. Aşıda bu virüsler etkisiz hale gelir veya ölür, bu nedenle gribe neden olamazlar. Burun spreyi ise canlı virüsler içerir, ancak gribe neden olmamak için virüsler zayıflatılır veya attenüe edilebilir. Bu inaktif virüslerin varlığı, vücudun bu virüslerle savaşmak için antikorlar üreten doğal savunma mekanizmasını - bağışıklık sistemini - tetikler. Vücut, bu virüslerin herhangi bir canlı versiyonunu hızlı bir şekilde tanıyabilmek, onlarla savaşmak ve antikorlar oluşturabilmek için görünümlerini hatırlar veya saklar.

Geleneksel grip aşıları üç bileşenli aşılardır. Bu, üç virüse karşı koruma sağladıkları anlamına gelir: iki influenza A virüsü, H1N1 ve H3N2 ve bir influenza B virüsü. Yıllık aşıdaki belirli virüsler, o yılki grip mevsiminde hangilerinin dolaşımda olacağı olasılığına bağlıdır.

Üç bileşenli 2020–2021 grip aşısının içerdiği influenza virüsleri şunlardır:

• Guangdong-Maonan suşu olarak da bilinen influenza A virüsü H1N1
• Hong Kong suşu olarak da bilinen influenza A virüsü H3N2
• Washington suşu olarak bilinen bir influenza B virüsü

Bir kişi ayrıca ek bir influenza B virüsüne karşı koruma sağlayan dört bileşenli bir aşı da alabilir. 2020–2021'de bu, Phuket türü olarak bilinir.

Formaldehit

İnsan vücudunda tipik olarak bulunan bir kimyasal olan formaldehit, sağlıklı sindirim fonksiyonunun bir ürünüdür. Yüksek dozlarda formaldehit toksiktir ve potansiyel olarak öldürücüdür. Bununla birlikte, grip aşılarında bulunan küçük miktarlar zararsızdır. Formaldehitin grip aşısındaki rolü, üretim sırasında aşıyı kontamine edebilecek virüs ve bakteri toksinlerini etkisiz hale getirmektir.

Alüminyum tuzları

Alüminyum tuzları adjuvan maddelerdir - vücudun aşıdaki virüse karşı daha güçlü bir bağışıklık tepkisi geliştirmesine yardımcı olurlar. Bu, bilim adamlarının bu aşılara daha küçük miktarlarda inaktive edilmiş influenza virüslerini dahil etmelerine olanak tanır. Formaldehit ve grip aşılarındaki çoğu içerikte olduğu gibi, mevcut alüminyum miktarı son derece azdır. Alüminyum tuzları ayrıca içme suyunda ve antasitler ve terlemeyi önleyici maddeler gibi çeşitli sağlık ürünlerinde de bulunur. Grip aşılarında her zaman alüminyum bulunmayabilirler, bazıları alüminyum içermez.

Timerosal (Tiyomersal)

Timerosal bir koruyucudur ve aşıların kontamine olmasını engeller. Bu bileşen yalnızca birden fazla doz içeren çok dozlu flakonlarda mevcuttur. Bu bileşensiz, viallerde bakteri ve mantar üremesi yaygındır. Tek dozluk flakonlar, önceden doldurulmuş kullanıma hazır şırıngalar ve burun spreyleri, kontaminasyon riski çok düşük olduğu için koruyucuya ihtiyaç duymaz.

Thimerosal, 1930'lardan beri aşılara güvenle dahil edilmiştir. Etil cıva adı verilen organik bir cıva formundan gelir, vücutta kalmayan - diğer cıva türlerinin aksine - güvenli bir bileşiktir. Etil cıva, yüksek dozlarda hastalığa neden olabilen standart cıva formundan farklıdır ve ayrıca vücutta yıllarca kalabilen metil cıva adı verilen deniz ürünlerinde bulunan civadan farklıdır.

Tavuk yumurtası proteinleri

Bu proteinler, virüslerin aşıya girmeden önce büyümelerine yardımcı olur. Aşılarda bulunan etkisizleştirilmiş influenza virüsleri genellikle virüsün çoğaldığı döllenmiş tavuk yumurtası içinde büyür. Daha sonra üreticiler virüsü yumurtadan ayırır ve aşıya dahil eder. Sonuç olarak, bitmiş aşı az miktarda yumurta proteini içerebilir. Ancak yumurtasız grip aşıları da mevcuttur. CDC, yumurta alerjisi olan kişilerin standart grip aşısı alabileceğini, ancak şiddetli alerjili kişilerin bunu denetimli tıbbi bir ortamda alması gerektiğini söylüyor.

Jelatin

Jelatin, grip aşısında stabilizan olarak bulunur - aşının üretim noktasından kullanım anına kadar etkili olmasını sağlar. Stabilizatörler ayrıca aşının ısı veya dondurarak kurutmanın zararlı etkilerinden korunmasına yardımcı olur.

Antibiyotikler

Grip aşılarındaki antibiyotikler, ürünlerin üretimi ve depolanması sırasında bakterilerin üremesini engeller. Aşılar, penisilin gibi şiddetli reaksiyonlara neden olabilecek antibiyotikler içermez. Bunun yerine, losyonlar, merhemler ve göz damlaları gibi birçok topikal ilacın bir bileşeni olan gentamisin veya neomisin gibi başka formlar içerirler.

Grip aşısının faydaları

Grip aşısı yaptırmanın aşağıdakiler dahil birçok faydası vardır:

• Kişinin ve etrafındakilerin gribe yakalanmasını önlemek.
• Özellikle çocuklar ve yaşlı yetişkinler arasında hastaneye yatma riskini azaltmak.
• Bebekler, yaşlılar ve kronik hastalıkları olan insanlar dahil savunmasız grupları korumak.
• Hamilelik sırasında ve sonrasında Hem griple ilişkili akut solunum yolu enfeksiyonları riskini hem de bebeğin gribe yakalanma olasılığını azaltarak insanları korumak.
• Kronik hastalıkları olan kişilerde komplikasyonları önlemek.

Son noktaya örnek olarak: Aşı, kalp hastalığı olan kişilerde önemli kalp problemlerinin oranını düşürür. Ayrıca kronik akciğer hastalığı ve şeker hastalığı olan kişilerde hastaneye yatış oranını da azaltır.

Grip aşısından kimler kaçınmalıdır?

CDC, 6 aylık ve daha büyük herkesin her yıl grip aşısı almasını önermektedir, ancak aynı zamanda kimlerin aşıdan kaçınması veya ekstra önlemler alması gerektiği konusunda kılavuzlar da sunmaktadır. Yaş, mevcut ve geçmiş sağlık durumu ve grip aşısındaki herhangi bir bileşene karşı alerjiler dikkate alınması gereken faktörlerdir.

Aşağıdaki gruplara grip aşısı yapılmamalıdır veya ek önlemler gerekebilir:

• 6 aylıktan küçük bebekler
• Jelatin veya yumurta gibi bileşenlerden herhangi birine şiddetli alerjisi olan kişiler
• Önceki grip aşısına şiddetli alerjik reaksiyon gösteren herkes
• Guillain-Barré sendromu olan insanlar
• Tamamen sağlıklı hissetmeyen insanlar

Grip aşısının yan etkileri

Grip aşısı, artık bulaşıcı olmayan ya da sentetik, laboratuar yapımı varyantları olmayan, etkisizleştirilmiş ya da zayıflatılmış virüsler içerdiğinden gribe neden olamaz. Bununla birlikte, grip aşısı, hafif grip benzeri semptomlara neden olabilir. Bunlar genellikle griş aşısı vurulduktan hemen sonra ortaya çıkar ve 1-2 gün sürer. Grip aşısının yan etkileri şunları içerebilirler:

• Baş ağrısı
• Ateş
• Mide bulantısı
• Kas ağrıları

En yaygın yan etkisi, kolda enjeksiyon bölgesinde hafif bir ağrı veya kızarıklıktır. Nadir durumlarda grip aşısı, alerjik reaksiyonlar gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Bunlar genellikle aşılamadan birkaç dakika ila saatler sonra ortaya çıkar ve tedavi edilebilir.

Aşılarla ile ilgili bağışıklık sistemini zayıflattıkları, otizme neden oldukları veya güvenli olmayan toksinler içerdikleri de dahil olmak üzere pek çok efsane dolaşıyor. Bu iddialar bilimsel kanıtlara dayanmamaktadır.

Özetle grip aşıları, aşının güvenli ve etkili olmasını sağlamak için birlikte çalışan çeşitli bileşenler içerir. Spesifik bileşenler aşılar arasında biraz farklılık gösterir. İçerikler genellikle etkisiz hale getirilmiş grip virüslerini, vücudun aşıya tepkisini artıran kimyasalları, kontaminasyonu önlemek için koruyucuları ve stabilizanları içerir. CDC, Eylül veya Ekim aylarında grip aşısı yaptırılmasını tavsiye etmektedir, ancak grip mevsiminde herhangi bir zamanda aşı olmak da yardımcı olacaktır.