Hastalık Gelişimine Karşı Koruma Sağlayan Protein Biyobelirteçleri

Enflamatuar süreçler romatizmal hastalıklar ve alerjiler dahil olmak üzere pek çok hastalıkla ilişkilidir. Enflamatuar hastalıklarda biyomarker olarak kullanılan çok sayıda plazma proteini vardır. Protein biyobelirteçler (biyomarkerler) ölçülebilir moleküller olup, tanısal değere sahiptir ve hastalık şiddetini gösterebilir. Enflamatuar hastalıklarda protein biyomarker seviyeleri yükselmekle birlikte, nedensel ilişki bilinmemektedir. Hastalığa yanıt olarak doku hasarına karşı protein salınıyor veya hastalık gelişimine yol açan bir özellik nedeniyle protein aşırı üretiliyor olabilir.

Uppsala Üniversitesi İmmünoloji, Genetik ve Patoloji Bölümü tarafından gerçekleştirilen bir çalışmada Mendel Randomizasyonu isimli bir yöntemle bilim adamları protein biyomarkerlerin hastalık gelişimindeki rolünü araştırmıştır. Mendel Randomizasyonu deneklerin doğuştan rastgele genetik varyantlara atandığı doğada gerçekleştirilen bir klinik deney gibidir. Bu yöntemde, genetik bilgi kullanılarak, doğuştan yüksek protein seviyelerinin hastalık gelişimi riskini artırıp artırmadığı veya hastalığa karşı koruma sağlayıp sağlamadığı incelenmiştir.

Daha önce enflamatuar hastalıklarla ilişkilendirilen yüzlerce protein biyomarkeri bu çalışmada ele alınmıştır. Çalışma bulgularına göre, IL-12B sedef hastalığı ve psöriyatik eklem hastalığına karşı koruma sağlarken, LAP-TGF-b-1 osteoartrite, TWEAK astıma, VEGF-A ülseratif kolite ve LT-a tip 1 diyabet ve romatoid artrite karşı koruma sağlamaktadır. Sadece IL-18R1 isimli protein biyomarker zarar verici etkilere sahip olup, alerji, saman nezlesi ve egzema riskini artırmaktadır. Sonuç olarak, proteinlerin esasen hastalık gelişimine ve doku hasarına karşı koruma sağladığı ortaya koyulmuştur.

Hastalık patogenizinde yer alan protein biyomarkerlerin çoğu ilaç hedefleri olarak kullanılabilirler. Yanlış kullanıldıkları taktirde sağlıklı dokularda istenmeyen etkilere yol açarak, hastalık riskini artırma potansiyeline sahip olmakla birlikte, bu proteinlerin seviyelerini azaltan ilaçlar hastalık belirtilerinin doğal tedavisi olarak kullanılabilirler ve hastalıkların önlenmesi için yeni tedavi yöntemleri olarak değerlendirilebilirler.