Hava Kirliliği Bilişsel Düşüşle İlişkilendirildi

Gelişmekte olan ülkelerdeki nüfusun çoğu, hava kalitesinin güvenli seviyelerde olmadığı ortamlarda yaşamaktadır. Yapılan araştırmalar hava kirliliğinin insan sağlığına çeşitli şekillerde zarar verdiğini ortaya koymuştur. Ancak çok az araştırma, hava kirliliğinin özellikle yaşlı insanların bilişsel yetenekleri üzerindeki etkisine odaklanmıştır. Bireysel bilişsel performans ile bilişsel testin yapıldığı anda yerel çevresel stresörlere maruziyetin eşleştirildiği önceki araştırmaların sonuçları kesin değildir. Ayrıca, bu çalışmalar hava kirliliğine ya geçici maruziyetin ya da kümülatif maruziyetin etkilerini dikkate almıştır. Bu iki etkinin birlikte çalışıldığı araştırma sayısı çok azdır.

Çin’de hava kirliliği 2012'den 2014'e kadar olan dönemde giderek daha ciddi hale gelmiştir. Yapılan yeni bir çalışmada araştırmacılar, hava kirliliğine hem kümülatif hem de geçici maruziyetin bilişsel performans üzerindeki etkisini, bilişsel testlerin kesin zamanı ve coğrafi konumlarına göre incelemişlerdir.

Araştırmacılar, Çin'de 10 yaşından büyük 25.486 kişinin sözel ve matematiksel becerilerini incelemişlerdir. Veriler, 2010 ve 2014 yıllarında Çin aile ve bireylerinin ulusal temsili bir araştırmasında elde edilen bilişsel puanlardan oluşan bir veri kümesinden alınmıştır. Bu araştırmalarda 24 standart matematik sorusu ve 34 kelime tanıma sorusu içeren bir bilişsel yetenek modülü kullanılmıştır.

Araştırmacılar hava kalitesini değerlendirmek için, günlük kükürt dioksit, azot dioksit ve partikül madde <10 mikron seviyelerinin okunmasıyla hesaplanan hava kirliliği indeksini (API) kullanmışlardır. Buna ek olarak, bilişsel test tarihinde hava durumu analiz edilmiştir. Bu, hava kirliliğinin etkisini genel hava paternlerinin etkisinden ayırt etmelerini sağlamıştır. Daha sonra, çeşitli yaş ve eğitim düzeylerinde her iki cinsiyetten katılımcılarda bilişsel performans, hava kalitesi ve hava durumu arasındaki ilişkiyi hesaplamak için bir ekonometrik formül kullanılmıştır. 2010 ve 2014 yıllarında yapılan gözlemlerden 31.944 kişinin bilişsel testleri, API ve hava durumu verileriyle eşleştirilmiştir. Çoğu görüşme yaz ayları boyunca yapıldığından, test sırasında mevsimsel farklılıklara rağmen bulguların sağlam olmasını sağlamak için ağırlıklı bir regresyon formülü kullanılmıştır.

Daha Uzun Maruziyet Etkiyi Arttırıyor

Araştırmada, hava kirliliğine maruziyet 1 gün, 7 gün, 30 gün, 1 yıl ve 3 yıl olmak üzere farklı grupta değerlendirilmiştir. Hava kirliliğinin, özellikle daha uzun bir maruziyet penceresi kullanıldığında, katılımcıların test performansını engellediği tespit edilmiştir. 7 günlük ortalama API değerinde 1 standart sapma (SD) artışının sözel test puanlarını 0,278 puan (0,026 SD) düşürdüğü görülmüştür. Mülakattan önceki 3 yıl boyunca ortalama API'da 1-SD'lik bir artışın ise sözel test puanlarında 1,132 puanlık bir düşüş ile ilişki olduğu saptanmıştır. Hava kirliliğinin bilişsel performans üzerindeki etkisinin, özellikle erkekler ve daha az eğitimli insanlar için yaşlandıkça daha belirgin olduğu gözlemlenmiştir.

Araştırmacılar, kesin nedenlerini hala bilmemekle birlikte, yaptıkları çalışmanın hava kirliliğinin göz önünde bulundurulması gereken risk faktörlerinden biri olabileceğini açıkça ortaya koyduğunu belirtmişlerdir.