
Gelişmekte olan ülkelerde hemofili bakımının önünde çeşitli engeller vardır. Bu ülkelerdeki sağlık bütçeleri genellikle birinci basamak sağlık hizmetlerine odaklanmaktadır. Bu ülkelerin öncelikleri arasında yetersiz beslenmenin tedavi edilmesi, yeterli bağışıklama kapsamının sağlanması ve bulaşıcı hastalıkların yönetimi yer almaktadır. Öte yandan bu ülkelerde hemofili alanında yeterli tedavi merkezlenin ve pıhtılaşma faktörü konsantrelerinin olmaması tedavi ile ilgili zorlukların en başında olmaya devam etmektedir.
Bu ülkelerdeki diğer sorunlar ise sağlık profesyonelleri (SP), hastalar ve bakım sağlayanlar arasındaki hemofili farkındalığı eksikliği ve yeterince eğitimli personele sahip laboratuvar olanaklarının azlığı bulunmaktadır. Diğer engeller arasında hastaları yönetmek için eğitilmiş SP eksikliği ve uzak bölgelerde bakıma erişim zorlukları var. Bu nedenler sebebiyle gelişmekte olan ülkelerdeki çeşitli programlar, hemofili yönetimini iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
2014 yılında, Cezayir, Kenya, Fas, Güney Afrika, Sudan ve Tunus dahil olmak üzere Afrika ülkelerinden hemofili uzmanlarından oluşan HaemoCARE isimli bir uzman paneli REACH programını geliştirmeye başlamıştır. Bu program, gelişmekte olan ülkelerdeki öncelikle bakım önündeki engelleri belirleyerek ve sonra da bunları ele almayı yöntemleri değerlendirmek için geliştirilmiş esnek ve basamaklı bir programdır. REACH, çeşitli hemofili tedavi merkezlerinde (HTC) hekim uzmanlığı dahil en iyi uygulamaları paylaşmayı kolaylaştırmayı ve eğitim ve ağ oluşturma yoluyla hasta yönetimi becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Her HaemoCARE Uzman Paneli üyesi, bir kademeli eğitim yoluyla kendi bölgelerinde REACH uygulamasını yürütmektedir. REACH uzmanları, bölgesel hemofili tedavisi sunan, sonuçların iyileştirilmesine yönelik bir bağlılık ve coşkuyu paylaşan, çocuk doktorları, hekimler, hematologlar ve hemşirelerden oluşan REACH koçlarını eğitmektedir. Koçlar daha sonra REACH katılımcılarını eğitmek için atölye çalışmaları düzenlerler. Diğer SP'lerle düzenli toplantılar yapılmakta, uzak hastane multidisipliner ekipleri (MDT'ler) oluşturmaya ve uzmanlarla, koçlarla ve HTC’lerle bir ağ kurmaya ve sürdürmeye başlamak için toplum hastanesi yöneticileri ve yardımcı tıp uzmanları (fizyoterapistler, eczacılar ve sosyal hizmet uzmanları) arasında hemofili farkındalığı arttırılmıştır. Program kapsamında ek olarak hasta ve bakıcı eğitimi de mevcuttur.
REACH Programının Odağı Eğitim
Bugüne kadar dört ülke (Cezayir, Fas, Güney Afrika ve Tunus) REACH programını uyguladı. Program kapsamında toplamda, 573 doktor, hemşire ve eczacı, 20 diş hekimi, 43 fizyoterapist ve 69 laboratuar personeli eğiten 43 antrenörle 49 eğitim toplantısı gerçekleştirildi. Ayrıca, bir ortopedi cerrahı ve bir psikolog eğitildi. On iki hasta birinci basamak diş hekimliği eğitimi aldı, dokuz hasta ve bakıcıları ev infüzyonları eğitimi aldı. Sudan ve Kenya'da REACH uygulaması için planlar yapıldı. Mısır'da, ülke genelinde sağlık çalışanlarının devam eden tıbbi eğitiminin ardından, REACH uygulanması ve yeni kurulan dört HTC'de sağlık çalışanlarının eğitilmesine yardımcı olmak planlanıyor.
Gerçekleştirilen bu pilot, uzmanlara REACH programlarının uygulanabilir olduğunu ve duruma göre çeşitli paydaşlara uyarlanabileceğini gösterdi. Uzmanlar, elde ettikleri sonuçlara göre bu program ile hem daha iyi profesyonel eğitimi hem de gelişmiş hasta bakımına olanak sağlayan gelişmiş ağların kolayca kurulabileceğini belirttiler.
Yasmin Goga, Abderrahim Kheli. REACH: A programme for improving care in haemophilia, Haemophilia. 2019;1–4.
+ Tüm Referansları Göster