Hücrelerimizdeki Mutasyonlar ve Kanser Riski

Hücrelerimizdeki bir veya daha fazla gen ile değişiklikler meydana geldiğinde kanser gelişmekle birlikte bir gendeki değişikliğe hata veya mutasyon denmektedir. Yapılan bu çalışmada, kalıtsal gen mutasyonlarının ebeveynden çocuğa geçtiği ve popülasyonda yaygın olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, her birinin ayrı ayrı kanser riskini önemli ölçüde arttırmadığı, bunun yerine bu mutasyonların toplu olarak kanser gelişme riskini artırmak için hareket ettiği bildirilmiştir. Bilim insanları, doğrudan kansere neden olmadıklarını, bunun yerine büyük olasılıkla bir kişinin yaşamı boyunca biriken diğer birçok risk faktörü veya rastgele mutasyonlarla etkileşime girdiklerini belirtmişlerdir.

Kalıtsal hatalı genlerin neden olduğu kanserlerin, biz yaşlandıkça tesadüfen meydana gelen mutasyonlara veya sigara içme veya güneş ışığı gibi diğer risk faktörlerine kıyasla daha önce çok nadir olduğu düşünülmekteydi. Bilim inanları bu genlerin daha fazla analiz edilmesinin, daha geniş popülasyon için daha etkili erken tespit ve izleme stratejileri tasarlamaya yardımcı olabileceğini ifade etmişlerdir. Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği'nin bir dergisi olan Cancer Research'te yayınlanan bulgular, bazı hastaların genetiklerine bağlı olarak tedavilere farklı yanıtları olduğundan, daha etkili kişiselleştirilmiş kanser tedavilerinin geliştirilmesine de yardımcı olabileceğini göstermiştir. Önceki araştırmalar, bireysel olarak, bu tür kalıtsal mutasyonların kanser riskini önemli ölçüde arttırmaktan sorumlu olmadığını ve genellikle daha fazla çalışmadan çıkarıldığını bulmuştur. Yine de, bu mutasyonların çok sayıda varlığının kanser riskini artırması mümkündür çünkü çoğu kanser vakası birden çok gendeki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Edinburgh Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, bu mutasyonların toplu olarak kanser riskini artırıp artırmayacağını tahmin etmek için Bayesian Gene HERitability Analysis (BAGHERA) adı verilen yeni bir yöntem geliştirmişlerdir. Ekip, Birleşik Krallık Biobank'ta bildirilen 38 kanseri, Birleşik Krallık'taki yarım milyon kişinin ayrıntılı genetik ve sağlık bilgilerini içeren büyük ölçekli bir biyomedikal veri tabanını analiz ettiklerini bildirmişlerdir.

Kanser kalıtım genleri

Mutasyonları etkiledikleri genlere göre gruplandıran BAGHERA yaklaşımı, tek başına çok ince etkileri olan, ancak birlikte kanser riskini artıran birden fazla mutasyonu analiz etmeyi kolaylaştırmıştır. Sonuçlar, bu toplu mutasyonların prostat ve mesane kanseri gibi geç başlangıçlı tipler de dahil olmak üzere kanser geliştirme olasılığına katkıda bulunduğunu ortaya koymuştur. Araştırmacılar nadir durumlar haricinde, birçok geç başlangıçlı kanserin önceden kalıtsal mutasyonlardan kaynaklandığının düşünülmediğini, genellikle yıllarca toplanan mutasyonlardan kaynaklandığının düşünüldüğünü belirtmişlerdir. Kalıtsal kusurlu genlerin çok nadir olduğu ve genellikle meme kanseriyle bağlantılı BRCA geni gibi kanser riskini büyük ölçüde artıran tek bir genden oluştuğunun da düşünüldüğünü ifade etmişlerdir. Tipik olarak sadece az sayıda ailede bulunmaktadır ve bilinen tüm kanserlerin küçük bir yüzdesini oluşturmaktadırlar. Bununla birlikte, çalışma, bazı durumlarda bir kişinin genetik geçmişinin, bu diğer kalıtsal mutasyon türlerinin çok sayıda varlığının da kanser riskini artırabileceğini öne sürmüştür. Genel olarak ekip, yaşam boyunca kansere yakalanma olasılığına katkısı olan, kanser kalıtım genleri (CHG'ler) adı verilen 1146 gen belirlediklerini bildirmişlerdir. Bu genlerin çoğunun, vücudun kansere karşı savunmasında, tümörlerin normalden kanser hücrelerine dönüşümü oluşturmasını veya kontrol etmesini önleyen önemli rolleri olduğu bilinmektedir. Ekip bir sonraki adımlarının, bu genlerin bağlantılı olup olmadığı ve kanser riskini artıran biyolojik yolları nasıl etkilediğini bulmak için daha fazla analiz yapmak olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, genlerin obezite gibi kanser riskini artırdığı bilinen diğer risk faktörleriyle etkileşime girip girmediğini de araştıracaklarını bildirmişlerdir.