İklim Değişikliği Nedeniyle Atmosferin En Alt Tabakası Daha da Kalınlaşıyor

Troposfer adı verilen atmosferin en alt tabakası, 2000 yılından bu yana ısınırken her on yılda bir 53 metre daha kalınlaşmaktadır. İklim değişikliği nedeniyle atmosferin sınır tabakası olan tropopozun yerden yüksekliği artmaktadır. Yaşadığımız ve soluduğumuz atmosferin en alt tabakasına troposfer denir ve üstünde bulunan ve koruyucu ozon tabakasını içeren stratosferden tropopoz ile ayrılmaktadır. Toronto Üniversitesi'nden Jane Liu ve meslektaşları, ekvatorda deniz seviyesinden yaklaşık 18, kutuplarda ise yaklaşık 10 kilometre yükseklikte bulunan tropopozun, kuzey yarım küredeki yüksekliğinin son yıllarda arttığını keşfettiler.

Araştırmacılar, hava balonları tarafından toplanan basınç, sıcaklık ve nem gibi atmosferik verileri çözümlediler ve ayrıca 1980 ile 2020 arasındaki tropopozdaki değişiklikleri izlemek için GPS uydularından gelen verileri kullanarak, özellikle tropopoz yüksekliğindeki değişikliklerin güney yarımküreden daha büyük olduğu düşünülen kuzey yarımküreye odaklanmıştır. Ekip, kuzey yarım küredeki tropopozun yüksekliğinin 1980 ve 2020 arasında istikrarlı bir şekilde arttığını bulmuştur. 2001 ve 2020 yılları arasında rakım, on yılda bir yaklaşık 53,3 metre artarak 1980 ve 2000 yıllarına göre biraz daha yüksek bir artış gösterrmiştir. Araştırmacılara göre, volkanik patlamalar ve El Nino-Güney Salınımı gibi doğal iklim değişikliklerinin etkisi dışlandığından bu artış yalnızca iklim değişikliğinden kaynaklanmaktadır.

Araştırmacılar artan yoğunluğu nedeniyle sera gazlarının troposferi ısıtmasının bu tabakayı genişlettiğini öne sürmektedirler. Ayrıca olaya katkısı az olsa da örneğin ozon tabakasının incelmesiyle azalan soğutma etkisine bağlı olarak -mantık dışı gibi görünse de- stratosferin kalınlığının azalmasıdır. Liu, "Tropopoz yüksekliğindeki artış, antropojenik iklim değişikliği için hassas bir göstergedir ve tropopoz yüksekliğindeki değişimin iklim ve hava dolaşımımızı etkileyebileceğini, ancak bu etkileri ayrıntılı olarak araştıran çok az çalışma olduğunu söylemektedir. Liu, "Çalışmalarımız bize insan faaliyetinin neden olduğu iklim değişikliğinin günlük hayatımızın birçok alanında bir fark yaratabileceğini söylüyor. Şimdi bunu tropopoz yüksekliğindeki değişikliklerde görüyoruz. demiştir.

İngitere, Leeds Üniversitesi'nden Amanda Maycock, "Çalışma, tropopozdaki değişiklikleri benzeri görülmemiş ayrıntılarla ölçmek için son derece ayrıntılı gözlem ve veri setlerinden yararlanmaktadır. Genel olarak, çalışma iklim değişikliğinin etkilerinin atmosferin her bölgesinde belirgin olduğuna dair daha fazla kanıt sunuyor. demiştir.