Kanser Tanısı Artık Çanta Laboratuvarlarda mı Konacak?

Kanser tedavisinde başarı şansını arttırmak için en önemli parametrelerden birinin erken tanı olduğu uzun zamandır biliniyor. Kanserin erken tanısı için günümüzde kullanılan teknolojiler oldukça pahalı ve bu nedenle de gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler için kullanılabilir değiller. Dünya’daki kanser ölümlerinin büyük çoğunluğu Afrika, Asya, Orta ve Güney Amerika gibi fakir bölgelerde görülüyor ve pahalı laboratuvar teknolojilerine ulaşmak onlar için pek te mümkün olmuyor. Tüm Dünya’da kansere bağlı ölümleri azaltmak için ucuz, ulaşılabilir teknolojilere büyük ihtiyaç duyuluyor.

Bu sorunu görüp, çözüm arayan İngiltere’de Loughborough Üniversitesi’nden Dr. Nuno Reis ve Ana Isabel Barbosa kullanımı kolay, düşük maliyetli ve kolay taşınabilir bir ‘laboratuvar çanta’ geliştirdiler. Gelişmekte olan ülkelerde de kanserin erken tanı imkânını kolaylaştırabilecek bu çanta, kanserin biyo-göstergelerini 15 dakika gibi kısa bir sürede teşhis edebilecek bir sistemden oluşuyor.

Küçük bir çantaya sığdırılan bu sistem USB tarafından çalıştırılan ve test şeritlerini resme aktaran bir film tarayıcı, gerçek zamanlı bilgi analizlerini taşıyabilen bir bilgisayar, reaktiflerle dolu analiz plakaları ve aynı anda 80 test yapma olanağı sunan çoklu enjektörleri içeren dört ana parçadan oluşuyor. Bu sistem gebelik testlerinde kullanılanla benzer bir mekanizma ile çalışıyor. Sistem, insan saçının kalınlığında mikro-akışkan test şeritleri ve mikroskobik tüplerin görüntülemesi vasıtası ile kanseri çeşitli biyo-göstergelerinden ve bir kan numunesinden yola çıkarak 15 dakika kadar bir sürede teşhis edebiliyor. Bütün bu işlemin laboratuvar dışına çıkması düşüncesini gerçekleştirmenin zorluğunu dile getiren araştırmacılar, bu buluşun gerçekten fark yaratabileceğini düşünüyorlar.

Araştırmacılar, kullanılan bu şeritleri kendilerinin yaptığı birkaç çalışmada test ettiklerini ve özellikle prostat kanseri için oldukça değerli olabildiğini gördüklerini söylüyorlar. Bundan yola çıkarak diğer kanser türleri içinde potansiyeli olduğunu düşünüyorlar ve çalışmalarına devam edeceklerini belirtiyorlar. Sistemin en önemli özelliklerinden birinin de tüm kanı, numune hazırlama ihtiyacı duymadan test edebilmesi olduğunu vurguluyorlar.

Araştırmacılar, fark yaratan bu taşınabilir laboratuvarın sadece kanserlerin erken tanısı için değil, bulaşıcı hastalıklar ve alerjenlerin erken tanısı için de kullanılabildiğini söylüyorlar.