Ketojenik Beslenme Sarsıntı Kaynaklı Beyin Hasarını Azaltabilir Mi?

Askeri yaralanmalar, trafik kazaları, düşüşler, saldırılar ve spor yaralanmaları en yaygın travmatik beyin hasarı nedenleridir. ABD’de her yıl yaklaşık 2.8 milyon insan yol kazaları, düşüşler, saldırılar ve spor yaralanmalarının sonucunda travmatik beyin hasarı için tıbbi bakım almaktadır. Bu vakaların %80 ila %95 kadarı hafif vakalardır. Teşhisi zordur, görüntüleme dahil rutin testler beyin yapısındaki değişiklikleri göstermek açısından yetersizdir.

Travmatik beyin hasarına uğrayanlar hafıza ve konsantrasyon eksikleri, idari becerilerde yetersizlikler, depresyon ve anksiyeteyi kapsayan davranışsal, duygusal ve bilişsel bozukluklar yaşayabilirler. Beyin travması Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi hastalıklar için de bir risk faktörüdür. Günümüzde travmatik beyin hasarı için etkinliği kanıtlanmış herhangi bir tedavi yoktur.

Ketojenik beslenme, açlık durumunda olduğu gibi vücudun enerji olarak glikoz yerine keton cisimlerini kullandığı bir durum olan ketozisi indüklemektedir. Dirençli epilepsi hastalarında bu tür beslenme yıllardır kullanılmaktadır, yakın tarihli çalışmalar Parkinson ve Alzheimer hastalığı gibi diğer nörolojik bozukluklarda faydasını keşfetmiştir.

Önceki araştırmalar ketojenik beslenmenin anti enflamatuar etkileri indükleyebileceğini, beynin iskemik toleransını artırabileceğini ve aktive mikroglial ekspresyonu azaltabileceğini göstermektedir. Muhtemelen SIRT1 ekspresyonunu değiştirerek nöroprotektif etkiler sunmaktadır. SIRT1 hippokampüsün gelişiminde ve oksidatif stres yanıtı, genetik sessizleşme, genom stabilitesi ve hücre ömrünün uzaması gibi çeşitli fizyolojik süreçlerde yer almaktadır. SIRT1 tüm vücutta, özellikle beyinde çok önemli bir proteindir, hücresel yaşlanmada çok önemli bir rol oynamaktadır.

Katojenik beslenme hafif travmatik beyin hasarı semptomlarının tedavisi için umut vaat edici bir terapötik strateji olarak gözükmektedir. Bir fare çalışmasından elde edilen bulgular yağ metabolizması ve keton üretimini indükleyen bol yağlı, düşük karbonhidratlı diyetin travma kaynaklı bilişsel bozukluk, nöronal kayıp ve nöroenflamasyonda azalma ile ilişkili olduğunu göstermiştir. İsrail, Tel Aviv Üniversitesi Sacker Tıp Fakültesine göre, bulgular ketojenik beslenmenin hayati bir tedavi modalitesi olabileceğini göstermektedir.

Araştırmacılar deneyler için yetişkin erkek farelerden oluşan dört grup kullanmıştır. Travmatik beyin hasarı olan iki grupta, bazı fareler keto beslenme ve diğerleri standart beslenme ile beslenmiştir. Hiçbir hasar olmayan iki kontrol grubu ya keto beslenme ya da standart beslenme ile beslenmiştir.

Ketojenik beslenme yüzde 90.5 yağ, yüzde 9.2 protein ve yüzde 0.3 karbonhidrattan oluşurken, standart beslenme yüzde 10.1 protein, yüzde 77.4 karbonhidrat ve yüzde 12.5 yağdan oluşmaktadır. Tüm fareler 30 güne dek takip edilmiştir. Keto beslenmenin etkilerini ölçmek için bilişsel ve sellüler testler gerçekleştirilmiştir. Beslenmenin mekansal ve görsel hafızadaki bilişsel bozuklukları, nöronlar ve glial hücrelerde yaralanmaya bağlı sellüler değişiklikleri iyileştirdiğini bulmuşlardır.

Beslenmenin moleküler etkilerini daha iyi anlamak amacıyla araştırmacılar hafıza oluşumunda hayati rol oynayan iki beyin bölgesi korteks ve hippokampus içindeki SIRT1 seviyelerini de değerlendirmişlerdir. Keto beslenme, yaralanma sonrası 30 günde korteks ve hippokampus içindeki SIRT1 seviyelerini düşürmüş, travmatik beyin hasarını iyileştirmiştir ve bu tip beslenme verildiğinde bilişsel semptomlarda iyileşme görülmüştür. Araştırmacılar travmatik beyin hasarı olan insanlarda benzer bir klinik çalışmayı gerçekleştirmeyi planladıklarını bildirmiştir.