Kişilik Kronotipi Nasıl Etkileyebilir?

Farklı kişilik hiyerarşileri, uyku alışkanlıkları ve genetik arasındaki bağlantı Warwick Üniversitesi Psikoloji Bölümü tarafından incelenmiştir. Araştırmacılar deneklerden uyku zamanlamaları ve kişilikleri hakkında soru formlarını doldurmalarını istemişlerdir. Uyku zamanlaması (kronotip), sabah/akşam tercihi, fenotip ve genetik düzeyde kişilik özelliklerini analiz etmişler, uyku ve kişilik arasındaki fenotipik ilişkileri tanımlamışlardır.

Sonuç olarak, araştırmacılar kişilik ile sabahçılık-akşamcılık arasındaki ilişkinin kısmen genetik faktörlerden kaynaklandığını bulmuşlardır.

Özellikle sorumluluğu yüksek ve açık sözlülüğü düşük kişilerin daha erkenci kronotiplerle ilişkili olduğu (yani erken yatıp erken kalkmak) bulunmuştur.

Ayrıca araştırmacılar daha az girişken (bir yumuşak başlılık özelliği) ve heyecan arayışındaki (bir dışadönüklük özelliği), fakat daha öz disiplinli (bir sorumluluk özelliği) kişilerin daha erkenci kronotiplere daha yatkın olduklarını bulmuşlardır. Daha yüksek sorumluluk ve daha düşük açık sözlülük de genetik olarak sabahçılık tercihi ile ilişkiliydi.

Sorumluluk ve C5: Öz disiplin gibi kişilik özellikleri kişinin ne zaman yatağa girip çıkacağını etkileyebilen çeşitli sosyal aktiviteler ve davranışlar için kişinin tercihlerini şekillendirerek kronotipi etkileyebilir veya uyku ile ilgili kişinin aldığı aktif kararlar sonucunda kişilik kronotipi etkileyebilir.

Bununla birlikte, kronotip kişiliği etkilemekte veya kronotip ile kişilik karşılıklı olarak birbirini etkilemektedir.

Bulgulara göre, kronotipinizi değiştirmek veya öz kontrolünüzü artırarak sosyal uyum için daha farklı uyku alışkanlıkları yönünde kendinizi eğitmek mümkün olabilir. İdeal olarak, çalışma saatleri kronotipinize uyum sağlayacaktır, fakat böyle olmadığı takdirde, genellikle sağlığı kötüleşen akşamcı kişi melatonin salınımını sağlamak için daha erken saatlerde yatağa gitmeyi öğrenebilir. Melatonin yapay ışıktan etkilenmektedir, bu nedenle düzenli olarak ışıkları erken saatlerde kapatmak akşamın daha erken saatlerinde uykuya dalmayı sağlayabilir.

Bu tür girişimlerin kalıcı bir değişimle sonuçlanacak şekilde öz kontrolü artırıp artırmayacağı veya daha geç kronotiplerde sağlığı iyileştirip iyileştirmeyeceğini incelemek için başka çalışmaların yapılması gerekmektedir.