Kistik Fibrozisin Tanısında Kullanılabilecek Yeni Bir Cihaz Geliştirildi

Amerika’da Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından desteklenen bir grup araştırmacı kistik fibrozis (KF) için yeni bir tanı testi geliştirdiler. Bu yeni cihaz ile KF hastalarında yükselen ter kloridi düzeylerinin ölçümü daha ucuz ve daha kolay yapılabiliyor.

Araştırmacılar benzer bir strateji bromit ve iyodit farklı iyonların düzeylerinin yükseldiği diğer hastalıklarda uygulanabileceğini ve bu yaklaşımın basitliğinin tüm dünyada daha ulaşılabilir tanı koydurucu testlerin yapılabilmesine imkan sağlayacağını belirtiyorlar.

KF kloridin hücre içinde ve hücre dışında akımını etkileyen genin iki hatalı kopyasının sebep olduğu bir hastalıktır ve akciğerler ile gastrointestinal sistemde hasara yol açar. Hastalık için henüz kür sağlayan bir tedavi yöntemi olmamasına rağmen erken tanı akciğerlerde sıvı birikiminin azaltılması ve malnütrisyonun önlenmesi için anahtar bir adımdır ve erken tanı ile hastaların 40-50’li yaşlara kadar yaşaması sağlanabilmektedir. Hastalığın tanısında ise genellikle pahalı genetik testler ya da ter testi kullanılmaktadır.

Şu anda terde klorit düzeylerinin test edilmesi manuel titrasyon ile yapılıyor ve bu insana bağlı hatalı sonuçlar için açık kapı bırakıyor. Fakat araştırmacılar geliştirdikleri bu yeni yöntemin klorit varlığında azalan bir floresan boyasına dayalı olduğunu ve bununda testin otomatik olmasına olanak sağladığını belirtiyorlar. Test sayesinde daha ucuz dolayısıyla daha geniş ve daha kolay uygulanabilir, daha hızlı ve daha güvenilir tanının mümkün olduğunu aktarıyorlar.

Araştırmacılar sensörü yaratmak için ilk olarak floresan ışık yayan sitrat bazlı bir boya geliştirdiklerini, klorit varlığında ise molekül tarafından yayılan ışık miktarının azaldığını ve tespit sisteminin bu prensiple çalıştığını belirtiyorlar. Ortamda ne kadar fazla miktarda klorit varsa floresan ışık o kadar çok azalıyor. Araştırmacılar geliştirdikleri tespit sistemini test etmek için günümüzde kullanılan her iki klorit tespit metotları ile kontrol yaptıklarını ve benzer sonuçlar aldıklarını söylüyorlar. Bununla birlikte yeni testin daha geniş konsantrasyon aralıklarında kloridi tespit edebildiğinin altını çiziyorlar.

Kullanılan geleneksel testlerde yanlış sonuçlar alınabildiğini çünkü bu testlerin klorit ile bazı ilaçlar ve durumlarda terde miktarları yükselebilen bromit ile iyodit gibi diğer benzer iyonları ayırt edemediklerini fakat bu yeni test ile bunun mümkün olduğunu belirtiyorlar.

Araştırmacılar ayrıca klorit düzeylerinin test edilmesinin tedavinin işe yarayıp yaramadığının takibinde de kullanılabildiğini fakat mevcut testler için hastaların hastaneye ya da klinik laboratuvarlara gitmeleri gerektiğini aktarıyorlar. Ekiplerinin ise bu durum için ışık değişimini tespit etmek için cep telefonuna bağlanan, cihazlarının bir prototipini geliştirdiklerini böylece cihazın taşınabilir versiyonunun hastaların evlerinde kullanabilmelerine olanak sağladığını belirtiyorlar.