Kistik Fibroziste Cinsiyet Etkisinin Sırrı Çözülüyor

Venderbilt Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı kistik fibroziste (KF) cinsiyet etkisinin ilk detaylı moleküler açıklaması olabilecek bir çalışma yaptılar. KF’de kadınlar erkeklere göre ortalama 2-3 yıl daha erken ölüyorlar. Araştırmacılar elde ettikleri yeni ipuçlarının KF tedavisinde yeni gelişmeler kaydedilmesine yardımcı olabileceğini düşünüyorlar.

Araştırmacılar kadınların KF’ye daha erken yenik düşmelerine neden olan önemli bir mekanizmayı aydınlığa kavuşturmuş olabileceklerini belirtiyorlar. Araştırma grubu çalışmalarında akciğerlerde KCNE3 olarak bilinen bir protein tarafından regüle edilen KCNQ1 denilen potasyum iyon kanallarına odaklanıyorlar.

Kistik fibrozise akciğerlerde tuz dengesini koruyan bir iyon kanalı olan CFTR’yi (CF transmembrane conductance regulator) kodlayan bir gendeki bir mutasyon neden oluyor. Hem kadınlarda hem de erkeklerde CTFR genindeki mutasyonlar kalıtılabiliyor fakat kadınlarda östrojen hormonunun olumsuz etkisi tablonun kötüleşmesine neden oluyor.

Normalde CFTR’nin fonksiyonu, regülatör protein KCNE3 tarafından açık pozisyonunda kilitlendiğinde potasyum iyon kanalı KCNQ1 tarafından destekleniyor. Östrojen ise KCNE3’e bir fosfat grubunun bağlanmasını stimüle ediyor ve protein fonksiyonunu göremez hale geliyor. Bunun sonucu olarak kanalların açılması gerektiğinde, bozulmuş tuz dengesinin yeniden düzenlemesine yardım etmesi gerektiğinde bunu yapıyor. Bu da hali hazırda kötü olan bir durumu cinsiyete özgün bir şekilde daha kötü hale getiriyor olabilir.

Bağlantı Araştırmacılar östrojenin KCNE3/KCNQ1 kompleksine engel olarak kanal fonksiyonlarını nasıl bozduğunu ilk kez üç boyutlu modelini yaratmak için bilgisayarlı modelleme, nükleer manyetik rezonans (NMR) spektroskopi, elektro fizyoloji gibi çok yönlü teknikler kullanıyorlar.

Kalpte, aynı iyon kanallarının regülasyonundaki mutasyonlarda hayatı tehdit edebilen kardiyak aritmiler için riski artıran uzun QT sendromu ortaya çıkabiliyor. Araştırmacılar geliştirdikleri kanal modelinin uzun QT sendromunda ve bu kanallarla ilişkili diğer başka patolojiler için de uygulanabilir olduğunun altını çiziyor. Yaptıkları çalışmanın NMR spektroskopi, biyokimya, elektro fizyoloji ve yüksek doz bilgisayarlı modellemenin kullanıldığı deneysel bir çalışma olduğunu, tüm bunlar bir araya gelmeden projelerini gerçekleştirmenin mümkün olamayacağını belirtiyorlar.