Küresel Sağlığın Geleceği Yapay Zeka

Yapay zeka (AI), sağlık hizmetlerinin, özellikle özel bakım alanında, yüksek gelirli ortamlarda sunulma şeklini değiştirmekte olup bu gelişme, büyük veri kümelerinin artan kullanılabilirliği ve bu veri kümelerine dayanan yeni analitik yöntemlerle kolaylaştırılmıştır. Bilgi teknolojisi (BT) altyapısında ve mobil bilgi işlem gücündeki eşzamanlı ilerlemeler, Yapay zekanın düşük ve orta gelirli ülkelerde (LMIC) sağlık sorunlarına yönelik fırsatlar sunabileceği umutlarını artırmıştır. Akut sağlık işgücü kıtlığı ve zayıf halk sağlığı sürveyans sistemleri dahil olmak üzere bu zorluklar, sağlıkla ilgili sürdürülebilir kalkınma hedeflerine (SDG'ler) ulaşmak için küresel ilerlemeyi baltalamakta olup bu tür ülkelere özgü olmasa da, bu zorlukların özellikle hastalık ve ölüme katkıları göz önüne alındığında önemli olduğu belirtilmiştir. Araştırmacılar yapay zeka güdümlü sağlık teknolojilerinin, bunların ve sistemle ilgili diğer zorlukların birçoğunu ele almak için kullanılabileceğini ifade etmişlerdir. Yapay zekadaki yeni gelişmeler, geleneksel yaklaşımlardan daha erken dönemde hastalık salgınlarının belirlenmesine yardımcı olmuş ve böylece daha zamanında program planlama ve politika yapımını desteklediği gözlemlenmiştir. Bu müdahaleler ümit vaat etmesine rağmen, düşük ve orta gelirli ortamlarda ölçek büyütme veya yaygın dağıtımdan önce rehberlik gerektiren birkaç etik, düzenleyici ve pratik sorun devam etmektedir. Birkaç büyük donör ajansı da dahil olmak üzere küresel sağlık topluluğu, düşük ve orta gelirli ortamlardaki nüfusun dijital sağlık ve yapay zekadaki gelişmelerden faydalanmasını sağlamaya yönelik olarak bu konuların ele alınmasının aciliyetini giderek daha fazla fark etmiştir ve bu konu ile alakalı 2015 yılından bu yana birçok küresel toplantı gerçekleştirilmiştir.

Yapay Zeka Güdümlü Sağlık Müdahaleleri

Araştırmacılar sağlıkla ilgili SDG'leri elde etme ve evrensel sağlık kapsamını sağlama yönündeki bu çabalar çerçevesinde, LMIC'lerde sağlıkla ilgili mevcut AI araştırmalarını değerlendirmeyi amaçladıklarını belirtmişlerdir. Yapılan çalışmada yapay zeka tarafından ele alınan sağlık sorunlarının türlerini, bu müdahalelerde kullanılan AI türlerini ve bu tür müdahalelerin LMIC'lerde sağlık sonuçlarını iyileştirebileceğine dair yeterli kanıt olup olmadığı belirlendiği bildirilmiştir. Yapay zeka güdümlü sağlık müdahaleleri ve geleneksel olarak yeni teknolojiler hakkında etik ve kanıta dayalı kararlar vermek için kullanılan araçların, yöntemlerin ve korumaların yapay zekaya uygulanıp uygulanamayacağı hakkında bir dizi temel soru gündeme gelmiştir. Yapay zeka uygulaması, LMIC'lerde yaygın olan çok çeşitli sağlık sorunları için başlamıştır ve müdahaleler öncelikle tüberküloz ve sıtma dahil bulaşıcı hastalıklara odaklanmıştır. Araştırmacılar AI türlerinin değişiklik gösterdiğini, ancak çoğunun makine öğrenimi veya sinyal işleme yöntemlerinden birini kullandığını belirtmişlerdir. Diğer yaklaşımlarla makine öğrenmesi ve çoğu zaman sinyal işleme gibi çeşitli makine öğrenme yöntemleri sıklıkla birlikte kullanılmaktadır. Yapay zeka güdümlü sağlık müdahaleleri, küresel sağlık araştırmacıları ile ilgili tanı, hasta morbidite veya mortalite riski değerlendirmesi, hasta morbidite veya mortalite riski değerlendirmesi ve sağlık politikası ve planlaması olarak dört kategoriye ayrılmaktadır. Bununla birlikte, küresel sağlıkta yapay zeka odaklı müdahale araştırmalarının çoğu, yaygın kullanım veya ölçekte dağıtım için gerekli etik, düzenleyici veya pratik hususları tanımlamamaktadır.

Araştırmacılar sahada yeni olmasına rağmen, AI güdümlü sağlık müdahalelerinin LMIC'lerde sağlık sonuçlarının iyileşmesine yol açabileceğini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak araştırmacılar bu müdahaleleri geliştirme ve uygulamada karşılaşılan bazı zorlukların bu ortamlara özgü olmasa da, küresel sağlık topluluğunun geliştirme, test etme ve kullanma ile ilgili kılavuz ilkeleri oluşturmak ve adil ve etik bir şekilde kullanımını kolaylaştırmak için kullanıcı odaklı bir araştırma gündeminin geliştirmesi gerekeceğini belirtmişlerdir.