MR ile MS Tanısında Karşılaşılan Zorluklar

Multipl skleroz (MS) tanısı koyarken ana konsept zamanda ve mekanda yayılım gösteren inflamatuar demiyelinizan merkezi sinir sistemi hastalığını dökümante etmektir. Her ne kadar tanı olasılığı uygun klinik semptom ve belirtilerin başlaması ile değerlendirilse de günümüzde MS tanısı çoğunlukla MR görüntüleme ile konulmaktadır. Tanıda kullanılmasının yanı sıra MR aracılığıyla hekimler klinik gidişatı ve prognozu takip etmenin yanı sıra hastalık modifiye edici tedaviye ne zaman başlanması gerektiğini ve tedaviye yanıt olup olmadığını değerlendirme imkanı da buluyorlar.

MS tanısı koymak yine de çok zorlayıcı olabilir. Genç erişkinlerdeki belli belirsiz nörolojik semptomlara beyaz cevherde MR bulguları da eşlik etmesi halinde kolaylıkla MS tanısına yönlenilebilir. Hatalı MR raporları ve MS’i erken tespit etmek için duyulan istek bu tarz yanlış tanıların miktarını artırmaktadır. Üniversitelerdeki MS merkezlerine MS ön tanısıyla gönderilen hastaların sadece 1/3’ünde MS tanısı konulmaktadır. Sadece MR bulgularına bağlı olarak yönlendirilmiş olanlarda bu oranın %11’e kadar düştüğü görülüyor. ABD’deki MS merkezlerinde yapılan diğer bir çalışmada da hatalı MS tanısında başlıca sebebin nonspesifik beyaz cevher anormallikleri olduğu kaydedildi.

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde çalışmakta olan Prof. Dr. Aksel Siva, bu sene Londra’da gerçekleştirilen ECTRIMS kongresinde yapmış olduğu sözel sunumda MS tanısında MR kullanırken karşılaşılan zorluklar ve tanısal olasılıklardan bahsetti. Siva’nın sunumunda vurguladığı üzere hepsi MS’de bulunabilmekle birlikte öncelikle diğer olasılıkların dışlanmasını gerektiren MR bulguları şu şekilde:

Çok küçük lezyonlar (<3mm)
Ovoid lezyonların olmaması
Periventriküler yerine subkortikal yerleşimli beyaz cevher lezyonları
Simetrik / yarı simetrik lezyonlar
Oransız bir biçimde büyük korpus kallozum lezyonları
Ardışık MR’larda herhangi bir değişiklik olmaması
Herhangi bir MR’da gadolinyum tutulumu olmaması
Aile üyelerinde aynı veya benzer MR bulguları olması
Öne çıkan kitle etkisi olan MR’lar
Longitudinal yaygın optik sinir lezyonları ve kiazma tutulumu
Longitudinal yaygın spinal kord lezyonları

Prof. Dr. Siva’ya göre akılda tutulması gereken konu MS tanısı alan hastaların üçte birine yakın kısmında son tanının MS olmadığı ortaya çıkması ve buna yol açan başlıca faktör de radyografik tanısal kriterlerin yanlış yorumlanması veya yanlış kullanılmasıdır.