MS Beyin Hücrelerinin Ölümü İle Tetikleniyor Mu?

Multiple skleroz, neden oluştuğu hala tam olarak bilinmeyen bir otoimmün hastalık olup oluşum sebepleriyle alakalı bir çok teori ortaya atılmıştır. Chicago Üniversitesi’nden araştırmacıların yayınladığı son yayına göre MS’in oluşumundan sinir hücrelerini çevreleyen beyin hücrelerinin ölümü rol oynayabilir.

Oligodendrositler, beyinde destek görevini yürüten ve sinir hücrelerini çevreleyen myelin kılıf adı verilen kılıfın üretilmesinden sorumlu olan hücrelerdir. Bu hücrelerin ölmesi sonucunda myelin üzerine bir otoimmun yanıt oluştuğu ve böylece MS’in tetiklendiği bu çlışmada gösterildi. Oligodendrositlerin hasar görmesine ise çeşitli çevresel etkenler yol açabilir. Bunlar arasında bakteriler, virüsler ve çeşitli hava kirleticileri sayılabilir.

Nanopartiküller ise erişkinlerde mevcut tedavilerle oluşan yan etkilerden kaçınılacak yeni tedaviler oluşturulması için son yıllarda klinik çalışmalarda denenmeye başlandı. Bu çalışmada da araştırıcılar nanopartiküller kullanarak oligodendrosit ölümü sonrasında bile myelini korumaya ve MS oluşumunu engellemeye çalıştılar ve sonuçta bunu başardıklarını yayınladılar.

Çalışmada myelin antijenine karşı tolerans oluşturan nanopartiküller fare modellerinde kullanıldı ve progresif formdaki multipl sklerozun gelişimini engellediler. Bu çalışmada progresif MS için ilk fare modeli de oluşturulmuş oldu. Nanopartikül teknolojisi çeşitli otoimmün hastalıkların tedavisi için insan deneylerinde kullanılmaya devam ediyor.

Deneysel modelde araştırıcılar genetik olarak tasarlanmış bir fare modelinde oligodendrositleri öldürerek farelerin yürüme kabiliyetlerinin ortadan kaybolduğunu gözlemlemişler. Santral sinir sistemi myelin üreten hücreleri tekrar üretince fareler tekrardan yürüyebilmişler. Ancak altı ay içinde bu üretim yetersiz kaldığı durumda MS benzeri durum tekrar etmiş. Bu sayede araştırıcılar oligodendrositlerin kritik rolünü kanıtlamış oldular.

Çalışmada aynı zamanda MS gelişimi ile ilgili ilginç verilere ulaştılar. Oligodendrositler öldüğü zaman myelin hücreleri de parçalanıp sisteme karışmakta ve bu degredasyon ürünleri vücut bağışıklık hücreleri tarafından yabancı hücreler veya antijenler olarak görülmekte ve bunlara saldırılmaktadır. Bu bulguların hastalık patogenezinin aydınlatılması ve yeni tedavilerin gelişiminde de yol gösterici olması umuluyor.