MS ve Kognitif Yetersizlik

Amerikan Ulusal Multipl Skleroz Derneği’ne göre multipl skleroz hastalarında görülebilen kognitif problemler hafızayı, dikkati, konsantrasyonu, konuşmadaki akıcılığı ve yönetimsel fonksiyonları etkileyebilir. MS hastaları günlük yaşamlarında konuşurken doğru kelimeleri bulamamak ve ev ve işteki rutinleri hatırlayamamak gibi sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Bu tarz sorunların beyindeki gri cevher kaybına bağlı olarak gerçekleştiği düşünülmektedir.

Geçmişte yapılmış bazı çalışmalarda kognitif onarımın veya bu amaçla geliştirilen eğitim programlarının kognitif gerilemeleri düzelttiği ve MS hastalarında potansiyel faydası olduğu gösterildi. Ancak bu tekniklerle en iyi sonuçları almak için en az bir saat süren karşılıklı tedavi seanslarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu da çalışmakta olan veya fiziksel engeli bulunan hastaların hekimlere ulaşmasında yaşadığı zorluklardan ötürü çok mümkün olamamaktadır.

ABD merkezli yapılan randomize kontrollü bir çalışma ile araştırmacılar bilgisayar temelli evde uygulanan kognitif onarım tekniğinin potansiyel faydasını araştırdılar. Çalışmaya dahil edilen kognitif problemlere sahip 135 MS hastasının 71’ine bilgisayar temelli kognitif onarım programı uygulanırken diğer 64 hastaya ise plasebo programlar uygulandı.

Çalışmada kullanılan bilişsel onarım programı Posit Science tarafından üretilen Brain HQ adı verilen, katılımcıların bir seri oyun ve görev bitirmelerinin istendiği bir programdı. Çalışmanın sonucunda Brain HQ ile nöropsikolojik test sonuçlarında %29’luk bir iyileşme elde edilirken, plasebo grubunda ise %15’lik bir iyileşme sağlandı. Bu iyileşme çok sayıda farklı kognitif ölçümlerde elde edilmiş olsa da günlük yaşam aktivitelerinde ise herhangi bir gelişim sağlanamadı.

Araştırmacılar programa hastaların uyumu ne kadar artarsa alınan yanıtların da o derece yükseldiğini belirttiler. Bu program sayesinde sağlık merkezlerine ulaşamayan hastalarda kognitif onarım için etkili bir yol elde edilebileceğini belirttiler. Gelecekteki çalışmalarla kognitif onarım tekniklerinin önemi ve uzun dönemdeki etkileri daha iyi anlaşılabilir.