MS’de Sodyum ve Kognitif Gerilik

Multiple skleroz (MS) hastalarında kognisyonun da etkilendiği ve kognitif yetersizlik oluştuğu bilinmektedir. Bunun sebebi olarak ise yıllardır beyin atrofisi ön planda suçlanmaktaydı. Fransa merkezli yapılan bir araştırmada ise sebep olarak sodyum birikiminin olası rolü değerlendirildi.

Çalışmada amaç olarak 23Na MRI ile değerlendirilen beyin toplam sodyum birikiminin relapsing-remitting multipl sklerozda (RRMS) kognitif defisitle ilişkili olup olmadığı araştırılarak belirlendi.

Araştırmaya 87 hasta katıldı. Çalışma grubunda hastalık süresi ≤10 yıl olan 58 RRMS hastası ve 31 uyumlu sağlıklı kontrol yer alıyordu. Kısa Tekrarlanabilir Bateri testinde az 2 görev başarısız olduysa, hastalar bilişsel olarak bozulmuş olarak sınıflandırılmıştır. 3 tesla 23Na MR cihazında farklı beyin bölmelerinde total sodyum konsantrasyonu değerlendirildi.

Hastalardaki ortalama hastalık süresi 3.1 yıl ve Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS) skor ortalaması 1 (dağılım 0-4.5) idi. 37 hasta bilişsel olarak korunmuş ve 21'i bilişsel olarak bozulmuş olarak sınıflandırıldı. Toplam sodyum konsantrasyonu, kognitif olarak korunmuş hastalar ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında, bilişsel olarak bozulmuş hastalarda gri madde ve normal görünen beyaz maddede artmış olduğu görüldü.

Voxel analizi, sodyum birikimin esasen bilişsel olarak bozulmuş hastalarda neokortekste olduğunu göstermiştir. Kognitif bozukluğu öngörmesi açısından gri maddedeki total sodyum konsantrasyonu ve yaşın anlamlı olduğu görüldü. Gri maddedeki toplam sodyum konsantrasyonunun hastaları bilişsel durumlarına göre sınıflandırmak için duyarlılık ve özgüllüğünün sırasıyla % 76 ve % 71 olduğu görüldü.

Bu çalışma sonucunda 2 temel bulguya ulaşıldı. İlk olarak RRMS'de gri maddedeki toplam sodyum birikimi, bilişsel bozukluklarla gri madde atrofisine göre daha iyi ilişkilendirilir ve ikinci olarak da kognitif bozukluğu olan hastalarda toplam sodyum birikimi esas olarak neokortekste bulunur.