MS’te Beyin Omurilik Sıvısı B Hücreleri ve Hastalık Progresyonu

Multipl Skleroz (MS), merkezi sinir sistemini (MSS) etkileyen enflamatuar demiyelinizan bir hastalıktır. MS'te enflamasyon özellikle T hücreleri, B hücreleri, makrofajlar, antikorlar ve sitokinler ve sayısız diğer bağışıklık bileşenlerini içerir. B hücreleri MS'de önemli bir rol oynamaktadır, ancak patogenez ve ilerlemeye katkısının boyutu halen araştırılmaktadır. MS hastalarının çoğunda intratekal immünoglobülin (Ig) sentezi ve oligoklonal bantlar (OCB) bulunur. MS hastalarının beyin-omurilik sıvısı (BOS) içerisinde OCB varlığı, intratekal olarak devam eden bir bağışıklık sürecini gösterir. Klinik izole sendrom (CIS), MS ve diğer enflamatuar nörolojik hastalığı olan hastaların BOS'unda B hücre sayısı artar. Halen mevcut tedaviler, BOS içinde bazı lenfosit sayılarında özellikle T hücreleri ve B hücrelerinde azalmaya yol açmaktadır. Bu azalmanın, MS hastalık aktivitesindeki tedavi yararlarıyla ilişkili olduğu ileri sürülmüştür.

Rituksimab, ocrelizumab ve ofatumumab gibi B hücreleri hedef alan antikorlar ile tedavi edilen hastaların sonuçları, MS'in patomekanizmalarında B hücresi tutulumunun olasılığının altını çizmektedir. Bu anti-CD20 antikorları BOS’ta B hücrelerini tüketirken, OCB devam eder. CD20 pozitif B hücrelerinin tükenmesine rağmen, MS hastalarının BOS'undaki kararlı OCB paterninden dolayı, anti-CD20 antikorları tarafından hedef alınmayan plazma hücrelerinin, MS hastalarının MSS'de kalmaya devam etmesi ve immünoglobülin üretmeye devam etmesi beklenir. MS hastalığının ilerlemesindeki BOS B hücrelerinin rolü hala belirsizdir. CD20'yi eksprese etmeyen uzun ömürlü plazma hücreleri gibi farklı B hücresi alt kümelerinin, özellikle ilerleyici MS biçimlerinde yer aldığı düşünülmektedir. Relapsing-remitting MS'de (RRMS) BOS B hücrelerinin varlığı iyi araştırılmıştır. BOS içinde tespit edilebilen ana B hücresi altkümesi, özellikle relapsing başlangıçlı hastalarda, kısa ömürlü plazmablastlardır.

BOS’taki B Hücre Fenotipleri MS Gelişimini Öngörebilir Mi?

Avusturya’dan bir grup araştırmacı, klinik izole sendrom, relapsing-remitting ve kronik progresif MS hastalarından BOS B hücre fenotiplerini, önceden yayınlanmış bir kohortu uzun dönem izleyerek analiz ettiler. Bu alt grupların BOS'undaki bazı B hücre fenotiplerini inceleyerek, farklı B hücre alt popülasyonlarının farklı MS hastalık gidişatlarıyla ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) özellikleri gibi belirteçlerle korelasyon gösterip göstermediğini ve BOS B hücre popülasyonlarının, MS hastalarında ve CIS'li hastalarda hastalık seyrinde prognostik belirteçler olarak kullanılıp kullanılamayacağını araştırdılar. Takip analizinde, MS hastalarında ve CIS'lı hastalarda BOS B hücre popülasyonlarının hastalık seyri sırasında prognostik belirteçler olarak kullanılıp kullanılamayacağını incelediler.

Araştırmacılar, 2004-2006 yılları arasında 128 hastayı çalışmaya dahil ettiler. Ortalama takip süresi 7,9 yıldı. 10 hasta çalışma süresinde takipten kaybedildi. 32 CIS, 25 RRMS, 2 sekonder progresif MS (SPMS) ve 9 primer progresif MS (PPMS) hastası takip edildi. Kontrol grubu, diğer nörolojik hastalıkları (OND) olan 40 hastadan oluşuyordu. BOS örnekleri rutin tanı parametreleri açısından analiz edildi. B hücre fenotipleri, CD19 ve CD138 spesifik antikorları kullanılarak, flow sitometri ile karakterize edildi. Standart beyin MRG, tanı lomber ponksiyonu sırasında yapıldı. Başlıca sonuç değişkenleri, ilerleyici hastalık seyri, genişletilmiş sakatlık durumu ölçeği (EDSS) progresyonu, klinik olarak kesin MS'e (CDMS) dönüşüm ve relaps oranıydı.

Atak başlangıçlı MS'de, PPD ve OND ile karşılaştırıldığında, BOS olgun B hücreleri (CD19 + CD138-) artmıştı, plazma blastları (CD19 + CD138 +) ise atak başlangıçlı MS'de ve PPMS’de, OND ile karşılaştırıldığında artmıştı. BOS B hücreleri ilerleyici bir hastalık seyrini, EDSS progresyonunu, artmış nüks oranı veya CDMS'ye dönüşümü öngördürmüyordu. Hastalık başlangıcındaki daha ileri yaşla birlikte ilerleyici hastalık seyri ve EDSS olasılığı öngörülürken, CDMS'ye dönüşüm hastalık başlangıcındaki daha küçük yaşla ve > 9 MR T2 lezyonu varlığı ile öngörülüyordu.