MS’te Derin Gri Cevher Hacmi Kaybı Özürlülüğü Kötüleştiriyor

Multipl sklerozun (MS) klinik seyri heterojendir. Bazı hastalarda, başlangıçtan itibaren (primer-ilerleyici [PPMS]) veya bir nüksten sonra (ikincil ilerleyici [SPMS]) ilerleyici özürlülük gelişirken, bazı hastalar iyileşme dönemleri ile birlikte relapslar (relapsing-remitting [RRMS]) yaşarlar. RRMS hastaları başlangıç vakalarının yaklaşık % 90'ını oluşturur ve çoğunluğu daha sonra SPMS'ye ilerlemektedir. Özürlülüğe neden olan patojenik mekanizmalar aydınlatılmaya başlanmıştır. Nörodejenerasyon, zaman içinde özürlülük artışının belirlenmesinde önemli bir rol oyar. Nörodejenerasyon, MRG ile ölçülebilen azalmış beyin hacmiyle (veya beyin atrofisi) in vivo olarak yansıtılır. Zamanla beyin hacmi MS hastalarında yaşa uygun sağlıklı kontrollerle (HC) karşılaştırıldığında daha hızlı düşmektedir. MS fenotiplerinde, SPMS % 0,6 olarak tahmin edilen en hızlı yıllık beyin atrofisi oranını gösterir (yaşa uygun HC'lerde yaklaşık % 0,2). MS'teki tedavilere yanıtın izlenmesinde beyin atrofisinin rolü giderek gelişmektedir. SPMS'deki Faz II klinik araştırmalarda, tüm beyin atrofisi son zamanlarda birincil sonuç ölçütü olarak kullanılmaktadır. Tüm beyin atrofisi, esas olarak GM'deki nöroaksonal kaybın neden olduğu GM hacmi kaybı, uzun süreli sakatlık ile ilişkilidir ve bedensel sakatlığı beyaz cevher ve tüm beyin atrofisine göre daha iyi açıklar. Gri cevher (GM) atrofisi tüm MS fenotiplerinde görülür. Singulat korteks ve talamus gibi bazı GM bölgeleri, hacim kaybından diğerlerinden daha yoğun şekilde etkilenir ve hacim kaybının kapsamı, özürlülük ve kognitif bozukluk ile korelasyon gösterir.

Yapılan yeni bir çalışmada, MS'de daha hızlı özürlülük birikimi ile ilişkili bir spatiotemporal GM atrofi paterni olup olmadığı araştırıldı.

Çalışmada, Avrupa’da 7 merkezinden ortalama 2,41 yıl takip ile 253’ü klinik izole sendrom [CIS], 708’i RRMS, 128’i SPMS, 125’i PPMS tanılı 1.214 MS hastası ve ortalama 1,83 yıl takip ile 203 sağlıklı kontrolden toplam 3,604 beyin yüksek çözünürlüklü T1 ağırlıklı MRG taraması analiz edildi. Özürlülük, Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS) ile değerlendirildi. Derin GM (DGM), temporal, frontal, parietal, oksipital ve serebellar GM, beyin sapı ve serebral beyaz cevher hacimleri değerlendirildi. Hiyerarşik karma modeller ile, bölgesel doku kaybının yıllık yüzdesel oranını değerlendirildi ve EDSS'ye kadar geçen süre ile ilişkili bölgesel hacimler tanımlandı.

SPMS ve RRMS’te Daha Hızlı Atrofi

Başlangıçta, kortikal GM ve DGM'nin en düşük hacimleri SPMS’deydi. Başlangıç DGM hacmindeki her standart sapma düşüşü için, başlangıçtaki bölgesel hacimlerin sadece DGM'ye göre EDSS'ye geçiş süresinin (risk oranı = 0.73) olacağı öngörülüyordu; izlem sırasında EDSS kötüleşmesi için daha kısa bir süre gösterme riski % 27 oranında arttı. Uzunlamasına ölçümlerin tümünde, DGM, SPMS'de (%-1,45), PPMS'de (%-1,66) ve RRMS'de (%-1,84), CIS'den (%-0,88) ve HC’den (% 0,94) daha hızlı olan, en hızlı yıllık atrofi oranını gösterdi. SPMS'de temporal GM atrofisi oranı (%- 1,21), RRMS (%-0,76), CIS (%-0,75) ve HC'lere (%-0,51) göre anlamlı derecede daha hızlıydı. Benzer şekilde SPMS'deki parietal GM atrofisi oranı (% -1,24), CIS (% -0,63) ve HC'lerden (% -0,23) daha hızlıydı. Sadece hastalarda, DGM'deki atrofi oranı özürlülük birikimi ile anlamlı derecede ilişkiliydi.

Araştırmacılar, DGM hacim kaybının MS'de özürlülük birikimine neden olduğunu ve temporal kortikal GM'nin, SPMS'de RRMS'den daha hızlı atrofi gösterdiğini belirttiler. Tedavi etkisini değerlendirirken, fenotipler arasındaki bölgesel GM atrofisi gelişimindeki farkın göz önüne alınması gerektiğini vurguladılar.