Multipl skleroz tedavisini iyileştirmek için tanımlanan anahtar gen

Multipl skleroz (MS) hastalığı, merkezi sinir sistemine saldırır ve zamanla kas titremelerine ve denge kaybına neden olabilir. Karolinska Institutet'teki araştırmacılar, beyindeki belirli bir hücre türünü yok edilmekten koruyan Gsta4 adlı bir gen belirlediler. Nature Communications'da yayınlanan çalışmanın sonuçlarının bu ciddi hastalığın tedavisini iyileştirmeye yardımcı olabileceği umulmaktadır.

Karolinska Enstitüsü Klinik Nörobilim Bölümü'nde araştırmacı olan ilgili yazar Karl Carlström, "Birlikte ele alındığında, bulgularımız birkaç nedenden ötürü özellikle ilginç" diyor. "İlerleyen MS'nin arkasındaki mekanizmalar hakkında çok az şey biliniyor, bununla beyindeki oligodendrositlerin ve nöronların yeniden oluşmadan öldüğü hastalık evresini kastediyorum."

Beyin nöronları, koruyucu ve yalıtkan kılıfları amaçları için gerekli olan elektrik tellerine benzetilebilir. Bu tür yalıtımı sağlayan hücrelere oligodendrositler denir ve bu hücreler, MS'in erken bir aşamasında bağışıklık sisteminin saldırısına uğrar.

Karolinska Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, hem oligodendrositlerin fonksiyonel hücrelere ne kadar iyi olgunlaştığını hem de bu süreç boyunca hayatta kalmalarını etkileyen olası mekanizmaları incelediler.

MS, merkezi sinir sisteminin (beyin ve omurilik) bir hastalığıdır ve birçok durumda diğer sorunların yanı sıra duyu kaybı, titreme, yürüme güçlüğü, ruh hali değişimleri ve görme bozukluğuna yol açarak uzun yıllar sürebilir.

Etkili ilaçlar

MS'in erken aşamasında, oligodendrositler yeniden oluşup yeni yalıtım hücrelerine dönüşebilir, böylece hastadaki nöronal işlevselliği geri yükleyebilir. Bununla birlikte, bu işlev kademeli olarak engellenir ve bununla birlikte koruyucu, yalıtkan hücrelerin tamamen olgunlaşma yeteneği de engellenir. Bilim adamları bunun neden olduğunu bilmediğinden, şu anda mevcut bir tedavi yoktur.

"Çalışmamızda, özellikle oligodendrositlerin olgunlaşma süreci için önemli olan Gsta4 adlı bir gen belirledik. İlginç bir şekilde, farelerde bu gen sayesinde bilinen ve gelecekteki bazı MS ilaçları bu süreci hızlandırıyor gibi görünüyor. Gsta4'ü çıkarın ve bu etkiyi kaybederler."

Araştırmacılar, sıçanlar üzerinde deneyler yaparak, yüksek Gsta4 seviyelerine sahip oligodendrositlerin daha hızlı olgunlaştığını ve genin normal seviyelerine sahip olanlardan çok daha canlı olduğunu gösterebildiler. Bu, nöronların etrafındaki zayıf izolasyon şeklindeki hasarın daha hızlı onarılabileceği anlamına gelir.

Hücre ölümünü önler

Genin bunu yapmasının bir yolu, oligodendrositlerde ölüm (apoptotik) sinyalleşmesini önlemesi olarak görünmektedir. Bu sinyaller bir dizi faktör tarafından tetiklenebilir ve ayrıca yüksek Gsta4 seviyeleri ile korunmuş gibi görünen hücrelerin enerji santrallerini veya mitokondriyi de içerebilir.

Son olarak, araştırmacılar yüksek Gsta4 seviyelerinde iyileşmenin MS için deneysel bir modelde, normal gen seviyelerine sahip hayvanlara göre daha hızlı gerçekleştiğini gösterebildiler. Çalışma, hücre büyümesi ve olgunlaşması sırasında, mitokondrinin korunmasının ve apoptotik sinyallerin sınırlı olmasının hayati önem taşıdığını gösteriyor.

Sonuçlar, MS hakkında ve MS için kullanılan veya yakında kullanılacak olan ilaçların etki mekanizması hakkında bilgi sağlayabilir.