Multipl Skleroz ve Hava Kirliliği Maruziyeti Arasındaki İlişki

Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, hava kirliliği yılda 3 milyondan fazla kişinin ölümünden sorumludur. Hava kirleticilerine maruz kalındığından başlıca ölüm nedenleri olarak solunum ve kardiyovasküler hastalıklar dikkat çekmektedir ancak son zamanlarda hava kirleticilerinin merkezi sinir sistemi üzerindeki etkileri bir dünya sağlık sorunu olarak ortaya çıkmıştır. Son 20 yılda, nörodejeneratif hastalıklar ile çevresel maruziyetler, özellikle de hava kirliliği arasındaki bir ilişki olduğu fark edilmiştir, fakat bu çevresel faktörlerin multipl skleroz (MS) patogenezindeki rolü ve önemi henüz kapsamlı olarak değerlendirilmemiştir. Bununla birlikte, var olan yeni kanıtlar, enflamatuvar faktörlerin ekspresyonu, serbest radikallerin aşırı üretimi, kan beyin bariyerinin (BBB) ​​bozulması, nöroenflamasyon, D vitamini eksikliği ve mitokondriyal disfonksiyon gibi MS patogenezinde rol alan başlıca mekanizmaların, hava kirleticilerine maruz kalma nedeniyle oluşabileceğini göstermektedir.

Hava kirleticilerine maruz kalmanın, enflamatuar oksidatif kaskadları indükleyen destrüktif mekanizmaları, immünolojik self- toleransın azalmasını ve beyin otoimmünitesine yol açabilen nörodejenerasyonu başlatabildiği, prospektif bir hipotez önerilmektedir. Yüksek hava kirliliği seviyelerine kronik olarak maruz kalma, proinflamatuvar faktörlerin salgılanmasına ve beyin hücreleri dolaşım sistemi yoluyla reaktif oksijen türlerinin gelişimine neden olur. MSS enflamasyonu, kan beyin bariyerinin bütünlüğünün bozulması ve beyindeki otoantikorların önemli miktarda artması, özellikle lipopolisakkarit (LPS)-partiküler madde (PM) ve PM ile hava kirleticilerine maruz kalma durumunda ortaya çıkan ve nöroinflamasyon ve nörodejenerasyona yol açan en önemli olaylardır. MS patogenezi, hava kirleticilerine maruz kalmanın katkıda bulunduğu enflamatuvar yan etkilerle önemli benzerliklere sahiptir. Hava kirliliğine maruz kalma, beyin otoimmünitesine katkıda bulunabilen bir enflamatuvar, oksidatif ve immünolojik geribildirim ağı oluşturabilir. Endüstriyel ve trafik hava kirleticileri, son 20 yılda İsfahan ve Tahran gibi kirli mega kentlerde, MS prevalansını artmasının ana ipuçlarından biri olabilir. Bu nedenle, hava kirliliğinin yüksek olduğu bölgelerde artan MS oranındaki rasyonel nedenlerden biri olarak, hava kirleticileri maruziyetini hesaba katmak mümkündür.