Neandertal Y Kromozomu Artık Yok

Y kromozomu iki insan cinsiyet kromozomundan biridir. X kromozomundan farklı olarak Y kromozomu sadece babadan oğula geçiş göstermektedir. Her ne kadar modern insanın neandertal DNA’sına ait kalıntıları taşıdığı düşünülmekteyse de Stanford Üniversitesi araştırmacılarının yapmış olduğu son çalışmaya göre neandertal Y kromozomu asırlar önce kayboldu.

Şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalarda modern insan DNA’sının neandertal DNA ile % 2,5-4 oranında benzerlik gösterdiği kanıtlanmıştı. Bu çalışmada ise ilk kez neandertal Y kromozomu ile modern insan Y kromozomunu kıyaslayan ilk çalışma olma özelliğine sahip. Çalışmanın sonucunda araştırıcılar neandertal Y kromozomunun asırlar önce kaybolduğunu ve modern insan Y kromozomu ile artık herhangi bir benzerlik göstermediğini tespit ettiler.

Bunun neden gerçekleştiği ile alakalı araştırıcılar 2 fikir ortaya sürüyorlar. Bunlardan birincisi bin yıllar geçtikçe neandertal Y kromozomunun şans eseri ortadan kaybolması, ikincisi ise neandertal Y kromozomunun sahip olduğu genlerin diğer insan genleriyle uyuşmuyor olması. Araştırıcılar ikinci olasılığı destekleyecek verilere de ulaştılar.

Birkaç Y kromozomu geni bağışıklık sisteminde görev alan bazı genlerle uyuşmazlık göstermekte. Y kromozomunda yer alan üç minor histokompatibilite antijeni veya H-Y geni, transplant cerrahlarının immün yanıt için değerlendirdiği HLA antijenlerine benzerlik göstermektedir. Erkekten kadına transplantasyon durumunda beklenmeyen bir transplantasyon rejeksiyonu gelişebilmektedir. Kadın bağışıklık sistemi neandertal H-Y antijeni taşıyan erkek fetüse saldırabilir, bu sayede neandertal Y kromozomu zaman içerisinde ortadan kaybolmuş olabilir.

Y kromozomu üzerinde yapılan bu çalışma aynı zamanda neandertal ile insanın ne zaman ayrıştığına da tarihsel açıdan ışık tutuyor. Daha önceki çalışmalarda bu ayrışmanın 400 bin ile 800 bin yıl öncesinde olduğu tahmin ediliyordu. Son çalışmada tahmin edilen süre 550 bin yıl.

Neandertal Y geni sekanslaması bir çok bilinmeyen soruya ışık tutmuş olsa da araştırma ekibi bu konu hakkında daha ileri çalışmalarını sürdürüyor.