Nobel Kimya Ödülü CRISPR-Cas 9 Teknolojisinin Oldu

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Nobel Kimya Ödülü 2020'yi Max Planck Patojen Bilimi Birimi'nden Emmanuelle Charpentier'e ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, ABD'den Jennifer Doudna'ya vermeye karar verdi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne göre Emmanuelle Charpentier ve Jennifer Doudna, CRISPR-Cas9 genetik makası keşfetti. Araştırmacılar bunları kullanarak hayvanların, bitkilerin ve mikroorganizmaların DNA'sını son derece yüksek bir hassasiyetle değiştirebilirler. Bu teknolojinin yaşam bilimleri üzerinde devrim niteliğinde bir etkisi oldu, bu teknoloji sayesinde yeni kanser tedavilerine katkıda bulunabilir ve kalıtsal hastalıkların iyileştirilmesine yardımcı olabilir.

Ayrıca CRISPR-Cas9 genetik makası kullanılarak birkaç hafta içinde DNA'yı değiştirmek artık mümkün. Bu, eski yöntemlerle zaman alıcı, zor ve bazen imkansız bir işti.

"Bu genetik araçta, hepimizi etkileyen muazzam bir güç var. Yalnızca temel bilimde devrim yapmakla kalmadı, aynı zamanda yenilikçi mahsullerle sonuçlandı ve çığır açan yeni tıbbi tedavilere yol açacak" dedi Nobel Kimya Komitesi başkanı Claes Gustafsson.

CRISPR-Cas9'un keşfi, Emmanuelle Charpentier’in insanlığa en çok zarar veren bakterilerden biri olan Streptococcus pyogenes ile ilgili çalışmaları sırasında yapıldı. Daha önce bilinmeyen bir molekül olan tracrRNA'yı keşfetti. Çalışması, tracrRNA'nın, virüsleri DNA'larını parçalayarak etkisiz hale getiren eski bağışıklık sistemi CRISPR-Cas'ın bir parçası olduğunu gösterdi. Charpentier, keşfini 2011'de yayınladı. Aynı yıl, geniş RNA bilgisine sahip deneyimli bir biyokimyacı olan Jennifer Doudna ile bir işbirliği başlattı. Birlikte, bakterinin genetik makasını bir test tüpünde yeniden oluşturmayı ve makasın moleküler bileşenlerini basitleştirmeyi başardılar, böylece kullanımları daha kolay oldu.

Başka bir deneyde, genetik makası yeniden programladılar. Makas, doğal haliyle virüslerden DNA'yı tanır, ancak Charpentier ve Doudna, önceden belirlenmiş bir bölgedeki herhangi bir DNA molekülünü kesebilmeleri için kontrol edilebileceklerini kanıtladı.

Akademi, Charpentier ve Doudna'nın 2012'de CRISPR-Cas9 genetik makası keşfetmesinden bu yana kullanımlarının oldukça yüksek olduğunu vurguluyor. Bu araç, temel araştırmalarda birçok önemli keşfe katkıda bulunmuştur ve yeni kanser tedavilerinin klinik deneyleri devam etmektedir.