Obezite Hafıza ve Öğrenme Yeteneğini Etkiliyor

Obezitenin sağlık üzerine çok sayıda olumsuz etkisi olduğu bilinmektedir. Fareler üzerinde yapılan çalışmada elde edilen verilere göre obezite aynı zamanda beyin gücünü de etkileyebilir.

Dünya çapında neredeyse iki milyar yetişkin aşırı kilolu, 600 milyondan fazlası obezdir. Obezite; diyabet ve kalp hastalığı gibi hastalıkların riskini arttırmasının yanı sıra Alzheimer hastalığı gibi bilişsel bozukluklar için bilinen bir risk faktörüdür. Bununla birlikte, obezitede bilişsel azalmaya neden olan hücresel mekanizmalar iyi anlaşılmamıştır.

Çok fazla yağ tüketen fareler de insanlarda olduğu gibi hızla kilo alırlar. Yapılan bir çalışmada yüksek yağlı bir diyetin 12. haftasından sonra farelerin, standart yemle beslenen farelerden neredeyse yüzde 40 daha fazla ağırlığa ulaştığı görülmüştür. Bu obez fareler, Princeton Üniversitesi'nden nörobilimci Elizabeth Gould ve meslektaşlarının yaptığı çalışmada beyin gücü azalması belirtileri göstermişlerdir. Obez fareler, labirentlerden kaçmak ve bir nesnenin konumunu hatırlamakta normal ağırlıktaki farelere göre daha başarısız olmuşlardır.

Mikroglianın Yarattığı Harabiyet

Sinir hücrelerinde dendritik uzantılar, sinir hücresine gelen sinyali almakla görevlidir. Yapılan çalışmalarda normal boyutlu fareler ile karşılaştırıldığında, obez farelerin hipokampusunun çeşitli bölümlerinde beyin yapısı ve öğrenme için önemli olan dendritik uzantıların daha az sayıda bulunduğu görülmüştür.

Dendritik uzantı tahribatı, mikroglia adı verilen bağışıklık hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Çalışmalarda obez farelerde daha fazla sayıda aktif mikroglia olduğu görülmüştür. Araştırmacılar obez farelerde mikrogliaya müdahale ettiğinde, dendritik uzantılar korunmuş ve farelerin düşünce testlerindeki performansı gelişmiştir.

Mikroroglial hasarı durdurmanın yollarını bularak dünya çapında tahmini 650 milyon obez yetişkinle ilgili bir endişe olan beyin sorunlarına karşı korumanın sağlanabileceği düşünülmektedir. Obez insanlarda ayrıca Alzheimer riski de daha yüksektir ve bazı araştırmacılar bu hastalıkların gelişiminde mikrogliaları suçlamak gerektiğini savunmaktadırlar.