OSA Alzheimer Riskini Azaltıyor

Alzheimer hastalığı, yaklaşık beş milyon yaşlı Amerikalıyı etkileyen nörodejeneratif bir hastalıktır. Obstrüktif uyku apnesi (OSA) ise daha yaygın olup, OSA'nın tanımlanmasına bağlı olarak yaşlıların yüzde 30 ila 80'inde görülmektedir. Şimdiye kadar yapılmış olan birçok çalışma, uyku bozukluklarının Alzheimer için risk taşıyanlarda amiloid birikintilerine katkıda bulunabileceğini ve bilişsel düşüşü hızlandıracağını ileri sürdü. Ancak OSA ve Alzheimer, risk faktörlerini paylaştığından ve ortak bir şekilde var oldukları için şu ana kadar bu ikisi arasındaki nedensellik doğrulanamadı.

ABD merkezli yeni bir çalışmanın amacı, OSA şiddeti ile Alzheimer biyolojik belirteçlerindeki değişiklikler arasındaki boylamasına incelemekti. Özellikle OSA'lı sağlıklı yaşlı katılımcılarda amiloid birikimlerin zamanla artıp artmadığı da incelendi. Çalışmaya, standart testlerle ve klinik değerlendirmelerle ölçülen normal bilişe sahip, 55-90 yaş arası 208 katılımcı dahil edildi. Katılımcılardan hiçbiri bir uyku merkezi tarafından yönlendirilmedi, uyku apnesini tedavi etmek için sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) kullandı, depresyondaydı ya da beyin işlevlerini etkileyebilecek bir tıbbi duruma sahipti.

OSA’da Amiloid Birikimi

Çalışma, katılımcıların yarıdan fazlasının OSA'ya sahip olduğunu ve hafif OSA'lıların yüzde 36.5 ve orta ila şiddetli OSA'sı olanların yüzde 16.8 olduğunu ortaya koydu. Toplam çalışma örneğinden 104’ü iki yıllık uzunlamasına bir çalışmaya katıldı ve bu çalışmada OSA şiddeti ve BOS A 42 seviyelerinde zamanla azalma arasında bir korelasyon bulundu. Yazarlar bu bulgunun beyindeki amiloid birikiminde bir artış ile uyumlu olduğunu söyledi; bulgu, amiloid PET uygulanan katılımcıların alt kümesinde doğrulandı ve OSA'lılarda amiloid yükte artış olduğunu gösterdi. Şaşırtıcı bir şekilde, çalışma OSA şiddetinin bu sağlıklı yaşlı erişkinlerde bilişsel bozulmayı öngördüğünü bulmadı. Araştırmacılar bu değişikliklerin Alzheimer’ın preklinik evrelerinde gerçekleştiğini öne sürüyor. Amiloid yük ile biliş arasındaki ilişki muhtemelen doğrusal değildir ve ek faktörlere bağlıdır. Bu çalışma bulgusu, çalışmanın nispeten kısa süreli, yüksek eğitim alan katılımcılara yapılması ve bilişsel yeteneklerdeki değişiklikleri ayırt etmede başarısız testlerin kullanılmasına bağlanabilir.

Araştırmacılar, bu bilişsel olarak normal yaşlı katılımcılarda bulunan OSA prevalansının yüksek olduğunu buldular ve onlara göre Alzheimer patolojisinin bu erken evrelerinde OSA ve amiloid yük arasındaki bağlantı sebebiyle, CPAP, diş operasyonları, pozisyon terapisi ve uyku apnesi için diğer tedaviler ile birçok yaşlı erişkinde bilişsel bozukluk ve demans ertelenebilir.