
Otizm spektrum bozukluğu, günümüzde toplumda yaygınlığını gittikçe arttıran bir şekilde görülmektedir. Öyle ki son raporlar ABD’de her 68 çocuktan birinde bu otizm spektrum bozukluğu olduğunu gösteriyor. Hastalığın altında yatan mekanizma ise tam olarak bilinmese de çok sayıda hipotez mevcut. En son hipotez ise Houston Üniversitesi araştırmacılarından geldi: buna göre, beynin hipokampusunun bir kısmı olan dentat girus adı verilen bölgedeki kusurlar, nükleer reseptör LXRβ (Karaciğer X reseptörü Beta) tarafından regüle edilmektedir. Dentat girus, duygu ve hafızadan sorumludur ve otizm spektrum bozukluklarında önemli bir rolü olduğu bilinmektedir.
Dentat girusun büyümesinin veya nörogenezinin regülasyonu doğum öncesi ve doğum sonrası dönemde gerçekleşir. Araştırmacıların elde etmiş olduğu bulgular, dentat girus nörogenezindeki erken değişikliklerin, sonuçta normal sosyal işlevde yer alan devreyi inşa etmek için anormal bir şablon sağladığını gösteriyor.
Çalışmaları, dentat girusun nörogenezindeki bozuklukların, otizm spektrum bozukluklarının etiyolojisinde ve ilişkili davranışlarında rol oynadığını öne sürmektedir. Özellikle, nükleer reseptör LXRβ'deki kusurlar dentat girustaki kusurların muhtemel sebebi olarak ortaya çıkmıştır.
Bu Gri Madde Neden Önemlidir?
Fizyoloji dünyasında, nükleer reseptörler günü yönetmektedir. Bunlar hormonları kontrol eden ve metabolizmayı düzenleyen hücreler içindeki bir protein sınıfıdır. Bu proteinlerden biri, LXRβ, otizmin doğuşunun anahtarını tutan element olabilir.
Fare modelinde LXRβ’yı ortadan kaldırmak, otistik davranışa ve bilişsel esnekliği azaltmaya yol açtı. LXRβ’nın silinmesi, anormal sosyal etkileşim ve tekrarlayıcı davranışlar da dahil olmak üzere ve otistik benzeri davranışlara ve dentat girusta hipoplaziye veya gelişim geriliğine neden olduğu görüldü.
Davranışsal çalışmalar LXRβ'nın ablasyonunun majör otizm spektrum bozukluğu semptomlarıyla ilgili davranış bozukluklarına neden olduğunu doğruladı. Çalışmada elde edilen bulguların gösterdiği üzere LXRβ, dentat girus gelişimi ve otizmde önemlidir ve reseptör hakkında daha fazla çalışma, otizmin tedavi edilmesine yardımcı olabilir.
Cai Y. et al. Liver X receptor β regulates the development of the dentate gyrus and autistic-like behavior in the mouse. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2018; 201800184 DOI: 10.1073/pnas.1800184115.
+ Tüm Referansları Göster