
Gözlemsel çalışmalar, hormon replasman tedavisinin (HRT) Alzheimer hastalığı için azalmış bir risk ile ilişkili olduğunu bildirmiştir, ancak çalışmalar bir plasebo grubundan yoksundur. Bu eleştiri, plasebo kontrollü Kadın Sağlığı Girişimi Bellek Çalışması’nda (WHIMS) östrojen alan postmenopozal kadınların bozulmuş biliş ve demans riskinin arttığı bildirildiğinde güçlü destek elde etmiştir. Bununla birlikte, WHIMS, kadınlar menopoz başladıktan uzun süre sonra ve klinik uygulamadakinden daha geç bir yaş olan, 65 yaşında HRT almaya başladıkları için eleştirildi.
Araştırmacılar bu konuyu daha fazla araştırmak için, Finlandiya'daki ulusal kayıt verilerini kullanarak ülke çapında bir vaka kontrol analizi yaptılar. Finlandiya’da Alzheimer hastalığı tanısı olan ve olmayan postmenopozal kadınlar arasındaki hormon tedavisi kullanımını karşılaştırdılar.
Finlandiya'da, 1999 ile 2013 yılları arasında, bir nörolog veya geriatri uzmanı Alzheimer hastalığı tanısı alan ve ulusal ilaç kayıtlarında tespit edilen tüm menopoz sonrası kadınlar (n = 84.739) ile Finlandiya ulusal nüfus kayıtlarından yaşları ve hastane bölgeleriyle eşleşen, tanı konmamış kontrolleri (n = 84.739) değerlendirdiler. Hormon tedavisi kullanımına ilişkin veriler Finlandiya ulusal ilaç geri ödeme kayıtlarından elde edildi. Birincil sonuçlar, koşullu lojistik regresyon analizi ile hesaplanan Alzheimer hastalığı için olasılık oranları ve %95 güven aralığıydı.
Sistemik Hormon Tedavisi Riski Etkiliyor
Alzheimer hastalığı tanısı, 83.688 (%98,8) kadında 60 yaşında veya daha büyükken, 47.239 (%55,7) kadında 80 yaşın üzerindeyken kondu. Sistemik hormon tedavisinin kullanılması, Alzheimer hastalığı riskinin %9-17 oranında artması ile ilişkilendirildi. Hastalık riski, sadece estradiol kullanıcıları (olasılık oranı 1,09) ve östrojen-progestojen kullanıcıları ( olasılık oranı 1,17) arasında anlamlı farklılık göstermedi. Östrojen-progestojen tedavisi kullanıcılarının risk artışları farklı progestojenlerle (noretisteron asetat, medroksiprogesteron asetat veya diğer progestojenler) ilişkili değildi, ancak hormon tedavisi başlangıcında 60 yaşın altındaki kadınlarda, bu risk artışları 10 yıl boyunca hormon tedavisine maruz kalma ile ilişkiliydi. Ayrıca, sistemik hormon tedavisine başlama yaşı Alzheimer hastalığı riskindeki artış için belirleyici bir faktör değildi. Özel vajinal estradiol kullanımı hastalık riskini etkilemedi (olasılık oranı 0,99).
Araştırmacılar, sistemik hormon tedavisinin uzun süreli kullanımının, Alzheimer hastalığı, progestojen tipi veya sistemik hormon tedavisinin başlangıcındaki yaşla ilişkili olmaksızın, genel olarak artan bir risk olarak görülebileceğini belirttiler. Vajinal östradiol kullanımının ise böyle bir risk göstermediğini aktardılar. Alzheimer hastalığı için mutlak risk artışı küçük olsa da, verilerin hormon tedavisinin şimdiki ve gelecekteki kullanıcılarıyla paylaşılması gerektiğini söylediler.
Hanna Savolainen-Peltonen, Päivi Rahkola-Soisalo, Fabian Hoti, Pia Vattulainen, Mika Gissler, Olavi Ylikorkala, Tomi S Mikkol. Use of postmenopausal hormone therapy and risk of Alzheimer’s disease in Finland: nationwide case-control study, BMJ 2019;364:l665.
+ Tüm Referansları Göster