Prionlar Beyni Nasıl İstila Eder?

Yakın zamanda yayınlanan bir araştırmaya göre, prionların beyne yayılması kan-beyin bariyerinde doğrudan bulaşma ile gerçekleşmemektedir. Çalışma sonuçlarında da belirtildiği gibi, prionların beyne nasıl girdiğinin anlaşılması, beyin dışında enfeksiyon gelişmiş olsa bile nörodejenerasyonun önlenmesi için etkili stratejilerin geliştirilmesine yol açabilmektedir.

Prion hastalıkları veya diğer adıyla bulaşıcı süngerimsi ensefalopatiler (TSE), prion proteininin modifikasyonlarının neden olduğu, tedavisi olmayan beyin hastalıklarıdır. Prionlar; kontamine yiyecekler, cerrahi aletler ve kan yoluyla bulaşabilmektedir. Prionların bulaşması, insanlarda epidemiye ve sığırlarda süngerimsi ensefalopatiye neden olmuş, bunun sonucunda insanlarda varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı görülmüştür . Ayrıca prion ile kontamine hormonların enjeksiyonu yüzlerce TSE vakasıyla sonuçlanmıştır. Gıda veya tıbbi prosedürler yoluyla maruz kalınan prionların beyne yayılmalarını önleyici ilaçlar geliştirmek için, ilk olarak bu yapıların beyinde nasıl yayıldıklarının anlaşılması gerekmektedir.

Geçiş Direkt Sinir Yoluyla Mı?

Yapılan yeni bir çalışmada, kandaki prionların beyne kan damarları yoluyla girip giremeyeceği test edilmiştir. Bu test için, oldukça geçirgen bir kan-beyin bariyerine sahip olacak şekilde genetik olarak modifiye edilmiş fareler kullanılmıştır. Hem genetik olarak modifiye edilmiş, yani kan beyin bariyeri zayıf olan, hem de modifiye edilmemiş farelerin prionlarla enfekte edilmesinden sonra hayatta kalma oranları benzer olmuştur. Bu şaşırtıcı sonuçlar, prionların kan-beyin bariyerinden geçişinin hastalığın gelişimiyle ilgili olmadığını düşündürmektedir. Geçmişteki bulgular ile birlikte ele alındığında, yeni sonuçlar prionların, rabdovirüsler ve herpesvirüslerine benzer şekilde vücudun diğer bölgelerindeki sinirler boyunca ilerleyerek beyne ulaşabileceğini göstermektedir.

Prion nöroinvazyonunun temellerinin anlaşılmasının öneminin yanı sıra, bu sonuçlar, maruziyet durumunda etkili bir profilaksi geliştirilmesi şansını arttırabilir. Bu da, ekstranöral enfeksiyon meydana geldikten sonra bile nörodejenerasyonu önleyebilir.

Araştırmacılar, yapacakları ek çalışmalarla bu geçiş yollarını daha derinlemesine analiz etmeyi ve profilaksi önlemlerini optimize edecek öneriler sunmayı ummaktadırlar.