Slovenya’nın Rahim Ağzı Kanseriyle Mücadelesi

Slovenya, rahim ağzı kanseriyle mücadelede önemli bir yol kat etti. Rahim ağzı kanseri insidansı konusunda Avrupa'nın en kötü istatistiklerinden birine sahip iken Slovenya, işbirliği ve güçlü bir tarama programı sayesinde bu gidişatı değiştirmeyi başardı.

Slovenya’da 1960'larda ulusal kanser kayıt programı oluşturuldu ve sağlık otoritelerinin kanser insidansını takip etmeleri sağlandı. 1990'larda ülkede rahim ağzı kanseri görülme oranlarındaki kayda değer artış uzmanları alarma geçirdi ve Slovenya'nın ulusal rahim ağzı kanseri tarama programı olan "ZORA kuruldu.

ZORA Başkanı Dr. Urska Ivanuš, "Rahim ağzı kanseri insidansımız oldukça yüksekti, istatistiklere göre Avrupa'nın en kötüleri arasındaydık. ZORA ile kısa sürede somut sonuçlar veren, popülasyona dayalı, merkezi ve kapsamlı bir program oluşturduk: ZORA'yı kurduğumuzdan beri ülkemizde rahim ağzı kanseri insidansı neredeyse yarı yarıya azaldı. diyerek çalışmalarını özetledi.

Dr. Ivanuš, bu dikkate değer başarıda rol oynayan faktörleri şöyle tanımlıyor: "Başarıya giden yolda tüm paydaşların ortak vizyonu paylaşması ve bunda çekirdek ekibin örnek alınması çok önemlidir. Hedefi belirleyip kanıta dayalı olarak ve bilime güvenerek heyecanla ve çok çalışmak, tüm paydaşları dinlemek, anlamak, izlemek ve sürece uyum sağlamak; bunların hepsi değişimin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi için vazgeçilmezdir."

"Düzenli Tarama Çok Önemli

ZORA aracılığıyla, Slovenya’da farklı nedenlerle sağlık merkezlerini ziyaret eden kadınlara rastgele tarama testleri uygulanması yöntemi terk edildi. Rasgele tarama yönteminin rahim ağzı kanseri insidansı üzerinde çok sınırlı etkisi olduğu görüldü; bunun yerine ZORA ile kadınlara her 3 yılda bir düzenli tarama uygulanmaya başlandı. Tarama sıklığındaki düzenlemeler hayata geçirildikçe, testi pozitif çıkmış ve takip edilmesi gereken kadınların oranı %15'ten % 5'e düştü.

Dr. Ivanuš "ZORA ekibimizin bir hayali vardı, şimdi bu hayalimiz somut bir plana dönüştü: rahim ağzı kanserini ortadan kaldırmak! diyerek kararlılıklarını belirtiyor.

"İlk Belirtileri Beklemeyin

ZORA programı Slovenya da kadınlar tarafından oldukça kabul gördü; artık Sloven kadınların %70'ten fazlası taramalara düzenli olarak katılıyor.

Dr. Ivanuš düzenli taramaların önemini şu sözlerle vurguluyor: "Kadınlar, rahim ağzı kanseri taramalarını sağlıklı yaşam rutinlerinin bir parçası olarak düşünmeli. Tıpkı düzenli egzersiz yapmak veya sağlıklı beslenmeye çalışmak gibi, taramaları düzenli olarak yaptırdıklarından da emin olmalılar.

İlk belirtileri beklememeliler, çünkü bunlar aslında geç kalmış belirtilerdir. Rahim ağzı kanseri, 'kanser öncesi dönem' denen süreci gerçekten tespit edebildiğimiz nadir kanser türlerinden biridir. Rahim ağzında yüzeyle sınırlı çok küçük bir değişiklik olabilir ve eğer bunu erken yakalayıp tedavi edersek kanserin gelişmesini önleyebiliriz.

Rahim ağzı kanseri aynı zamanda "tarama ve aşılama olmak üzere önemli, güvenli ve etkili 2 ayrı müdahale yöntemine sahip olduğumuz tek kanserdir.

"90–70–90 Hedefleri

DSÖ Slovenya Temsilcisi Dr. Aiga Rurane de şu açıklamayı yapıyor: "Bu konuda küresel ivmeyi görebiliyoruz ve başarı için de gerekli araçlara sahibiz. Ancak rahim ağzı kanserini ortadan kaldırmak için şu 3 önemli hedefe ulaşmalıyız:

Kız çocuklarının %90'ının 15 yaşına kadar HPV aşısı ile tamamen aşılanması
Kadınların %70'inin 35 yaşında ve tekrar 45 yaşında, yüksek performanslı bir test ile taranması
Rahim ağzı kanseri teşhisi konan kadınların %90'ının tedavi edilmesi
Bu 90-70-90 hedefleri, maksimum etki için eş zamanlı olarak uygulanmalıdır".

Bu hedeflerin son ikisinde - kadınların %70'inin taranması ve rahim ağzı kanseri teşhisi konanların %90'ının tedavi edilmesi - Slovenya dikkate değer sonuçlar elde etti.

Dr. Ivanuš: "Kız çocuklarının %90'ını aşılama hedefine henüz ulaşamadık. 2009 yılından bu yana ilkokul 6. sınıftaki kızları HPV'ye karşı ücretsiz olarak aşılamaktayız, ancak kızların henüz sadece %60'ı rutin aşılama programına katılıyor. Bu da aşılamanın ülke çapında istenen etkilere ulaşması için henüz yeterli değil. diyor.

Dr. Rurane ise sözlerini, "Şimdiye kadarki başarımızı, Slovenya'daki çok sayıda sağlık profesyonelinin uzun yıllardır devam eden çaba ve özverili çalışmaları, paydaşların işbirlikteliği ve hükümetin bu program için devam eden kararlılığına borçluyuz diye tamamlıyor.