Sosyal İzolasyon Neden Hasta Olma Riskini Arttırıyor?

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar sosyal izolasyon ve hastalıklar arasındaki ilişki için olası bir açıklama buldular. Ekip, meyve sineği Drosophila melanogaster'in sosyal izolasyonunun uyku kaybına yol açtığını ve bunun da hücresel strese ve açılmamış protein yanıtı (UPR) olarak adlandırılan bir savunma mekanizmasının etkinleştirilmesine yol açtığını gözlemledi. Bulguları SLEEP dergisinde yayınlandı. UPR, neredeyse tüm hayvan türlerinde bulunur. Kısa vadeli aktivasyonu hücreleri stresten korumaya yardımcı olsa da, kronik aktivasyon hücrelere zarar verebilir. UPR'nin uzun süreli, zararlı aktivasyonunun, yaşlanmaya ve Alzheimer ve diyabet gibi belirli yaşa bağlı hastalıklara katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, aynı zamanda, sosyal izolasyonun gelişmiş ülkelerde artan bir sorun olduğunu göstermiştir. Aslında bu bulguya şans eseri ulaşıldı. Araştırmacılar yaşlanmanın meyve sineklerindeki UPR üzerindeki etkilerini değerlendirirken, o gruplar halinde tutulan aynı yaştaki sineklere kıyasla, tek başına viral farelerde tutulan sineklerde UPR aktivasyonunun moleküler belirteçlerinin daha yüksek seviyelerde olduğunu fark ettiler.

UPR aktivasyon işaretleyicileri, hücreler içinde doğru protein katlanmasını sağlayan bir moleküler "şaperon" içerir. Proteinler, basit amino asit zincirleri olarak sentezlendikten sonra, oldukça karmaşık olan işlevsel şekillere katlanırlar. Bu hassas süreç, hücreler stres altındayken kolayca bozulur ve açılmış veya yanlış katlanmış proteinlerin zararlı, kaçak kümeleşmesine yol açabilir. Adından da anlaşılacağı üzere, UPR'nin bu hücresel felâkete karşı korunması gerekiyor. Ancak, uygun protein katlanma koşullarını yerine getirmek için başarısız olduğunda ve aktive kalırsa, inflamasyonu tetikleyebilir, normal sağlıklı hücresel aktiviteyi bastırabilir ve sonuç olarak hücrenin ölümünü zorlayabilir. Bilim adamları ayrıca, bu yetersiz, kronik cevabın yaşlanma ile daha olası hale geldiğine dair kanıtlar buldular.

Sonuçta sosyal izolasyon, temelde bir uyku bozukluğuna neden olur ve bu durum bir hücresel strese neden olur ve bu da UPR'yi tetikler. Bu durum da hastalanma riskinde bir artışa yol açmış olur.