
Spinal musküler atrofi (SMA), progresif kas atrofisi, güçsüzlük ve felç ile omurilikteki alfa motor nöronların dejenerasyonu ile karakterize bir grup nöromüsküler hastalığı kapsamaktadır. Bilim insanları, SMA'nın en yaygın biçiminin, 5q11.2 - q13.3 kromozomu üzerinde bulunan hayatta kalma motor nöron 1 (SMN1) genindeki bir kusurdan kaynaklandığını ve yetersiz SMN protein seviyelerine neden olduğunu belirtmişlerdir. Yapılan çalışmalar insidansın 7000 ila 10.000 canlı doğumda 1 ve taşıyıcı sıklığının yaklaşık 50'de 1 olduğunu göstermiştir. Hastalık, başlangıç yaşına ve ulaşılan maksimum motor kilometre taşına bağlı olarak beş klinik gruba (tip 0-4) sınıflandırılan geniş bir fenotip yelpazesi sunmakla birlikte bilim insanları hastalığın tip 0 ve 1’inin en şiddetli olanlar olduğunu belirtmişlerdir. SMA tip 0, azalmış fetal hareketler, konjenital kontraktürler ve erken solunum yetmezliği ile son derece şiddetli bir prenatal / konjenital formdur. Aynı zamanda Werdnig-Hoffman hastalığı olarak da adlandırılan SMA tip 1, doğumdan kısa bir süre sonra ve 6 aylıktan önce bağımsız oturma ve sınırlı yaşam beklentisi elde edememe (2 yıla kadar yüksek ölüm oranı) ile ortaya çıkmaktadır. Bu form ayrıca semptom başlangıç yaşına göre yaşamın ilk 2 haftasında (tip 1a), 3 aylıkken (tip 1b) ve 3 ila 6 aylıkken (tip 1c) olarak üç alt gruba ayrılmaktadır. Genel olarak, SMA tip 1, tüm SMA hastalarının %60'ını oluşturmakla birlikte yapılan çalışmalar bebeklerde en yaygın genetik ölüm nedeni olduğunu göstermiştir. SMA tip 1 ile ilgili yayınlanmış literatür, esas olarak hayatta kalma ve solunum, bulbar ve motor fonksiyona odaklanırken, beyin tutulumu da dahil olmak üzere hastalığın diğer özelliklerine daha az dikkat edilmiştir. Bununla birlikte, klinik uygulama, SMA tip 1'e sahip bazı hastaların bilişsel bozukluk gösterebileceğini ve SMA tip 1 tedavisi görmeyen çoğu çocuğun hiçbir zaman işlevsel sözel becerilere ulaşamayacağını göstermektedir.
SMA tip 1'de yapısal ve işlevsel beyin tutulumu
Bu kapsam belirleme incelemesinde araştırmacılar, ilk olarak SMA tip 1'de beyin katılımı hakkındaki mevcut bilgileri araştırmayı ve özetlemeyi, beyin patolojisi, biliş ve konuşma veya dil gelişimi alanlarını, yayınlanmış literatürün kapsamlı bir araştırmasıyla analiz etmeyi amaçladıklarını bildirmişlerdir. İkinci olarak araştırmacılar, SMA tip 1'de yapısal ve işlevsel beyin tutulumu hakkında güncel bilgiler sağlayarak, bu alanlara odaklanan gelecekteki araştırmaların yolunu açmayı amaçladıklarını belirtmişlerdir. Joanna Briggs Enstitüsü'nün metodolojisi kullanılarak bir kapsam incelemesi yapılmış olmakla birlikte Aralık 2019'a kadar beş veri tabanı ve ilgili makalelerin referansları taranmıştır. Araştırmacılar makalelerin, başlık ve özetler bazında tarandığını ve ingilizce hakemli dergilerde yayınlanan tam metin makalelerin seçildiğini belirtmişlerdir. Çalışmada on dokuz makalenin uygunluk kriterlerini karşıladığı bildirilmiştir. Beyin patolojisine ilişkin sekiz vaka serisi veya raporu, birkaç SMA tip 0/1 vakasında anormallikler göstermiş olmakla birlikte farelerde yapılan ölüm sonrası üç incelemedeki bulgularla desteklenmiştir. Bilişle ilgili dört çalışma, yakın zamanda SMA tip 1 olan küçük gruplarda bozulmuş bilişsel performanslarla çelişkili sonuçlar bildirmiştir. Konuşma ve dil üzerine yapılan dört çalışma, tedavi edilmeyen SMA tip 1 hastalarının nadiren işlevsel ve anlaşılır konuşmayı başardıklarını, verilerin ebeveyn raporları veya resmi olmayan değerlendirmelerle sınırlı olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar beyin tutulumunun, SMA tip 1'in yeterince araştırılmamış bir yönü olduğunu ve uzunlamasına çalışmalarda daha fazla araştırmayı gerektirdiğini belirtmişlerdir. Beyin tutulumu hakkında daha derin bir bilgi, klinik fenotiplerin yorumlanmasını, hastaların otonomilerini ve yaşam kalitesini destekleyen rehabilitasyon programlarının kişiselleştirilmesini geliştirecektir. Ek olarak araştırmacılar, bu alandaki mevcut ve yeni gelişen ilaçların etkinliğini test eden daha ileri sonuç ölçütlerinin tanımlanmasına yardımcı olabileceğini ifade etmişlerdir.
Masson R, Brusa C, Scoto M, Baranello G. Brain, cognition, and language development in spinal muscular atrophy type 1: a scoping review. Dev Med Child Neurol. 2021 Jan 15. doi: 10.1111/dmcn.14798. Epub ahead of print. PMID: 33452688.
+ Tüm Referansları Göster