Statinler Kalp Yetmezliği Hastalarında Kanser Oluşumunu Engeller Mi?

Hong Kong Üniversitesinden Dr. Kai-Hang Yiu kalp yetmezliği olan hastalarda kanser insidansında artış gözlendiğini, ayrıca hastaların iyi tedavi edilmeleri sonucunda mortalite nedenlerinin kardiyovasküler olaylardan kardiyovasküler olmayan durumlara değişim gösterdiğini ifade etmektedir.

Yiu’ya göre kalp yetmezliği olan hastalarda kardiyovasküler olmayan ölümler arasında en önemlisi kansere bağlı ölümlerdir. Önceki çalışmalarda statinlerin kemoprotektif etkilerinin gösterildiğini, bu çalışmada ise özellikle kalp yetmezliği olan hastalardaki olasılığı araştırdıklarını belirtmektedir.

Bu çalışmada Yiu ve meslektaşları 2003-2015 yılları arasında Hong Kong’da kalp yetmezliği nedeniyle hastanede yatan 87102 hastayı incelemişlerdir. Hastalar kanser tanısı almalarına veya ölmelerine veya 2018 yılı sonuna kadar, hangisi önce gerçekleşirse, takip edilmiştir. Kanser öyküsü olan veya kalp yetmezliği tanısı aldıktan sonra 90 gün içerisinde kanser tanısı alan veya kanser nedeniyle ölen, HIV tanısı olan veya 90 günden daha kısa süreyle statin kullanmış olan hastalar dışlandıktan sonra statin kullanan 36176, statin kullanmayan 50926 hastanın verileri incelenmiştir.

Medyan 4,1 yıllık takip süresinde hastaların %12,7’si kanser tanısı almış olup en sık bağırsak, mide, akciğer, karaciğer ve safra sistemi kanserleri gözlenmiştir. Statin kullanmayanlarla kıyaslandığında kullanan hastalarda kanser gelişme riski ile 5 ve 10 yıllık kanser insidansının daha düşük olduğu görülmüştür.

Çalışmada ayrıca statin kullananlarda kansere bağlı ölüm riski de düşük bulunmuştur. On yıllık kansere bağlı ölümler ve tüm nedenlerden ölümler de statin kullanıcılarında daha düşük bulunmuştur. Statin kullanım süresi uzadıkça hem kanser gelişme riski hem de kansere bağlı ölümlerde azalma daha fazla olmaktadır. Araştırmacılar, statinlerin bu etkisinin iyi bilinen anti-inflamatuar ve antiproliferatif etkilerinden kaynaklandığını düşünmektedir.

Yiu, sonuçların statin kullanıcılarında daha önce yapılmış gözlemsel çalışmalarda elde edilen bulgularla paralellik göstermekle birlikte, kalp yetmezliği olan hastalardaki etkilerinin araştırıldığı ilk çalışma olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, %16’lık bir azalmanın çok büyük olmasa da klinik olarak fark yaratacağını da sözlerine eklemiştir.

Sonuçları doğrulamak üzere cinsiyet, yaş, hipertansiyon durumu ve diyabet alt gruplarında da sensitivite analizleri yapmışlar ve bu gruplarda da sonuçların uyumlu olduğunu bulmuşlardır.

Yiu’ya göre, bu çalışma gözlemsel bir çalışma olduğu için kalp yetmezliği olan hastalarda statinlerin kansere karşı koruyucu olduğunu söylemek zordur, fakat geniş bir popülasyonda gerçekleştirilmiş olduğundan sonuçlar cesaret vericidir. Ayrıca statinlerin koruyucu etkileri, lipid kontrolü ve düşük dansiteli lipoprotein (LDL) düzeylerinden bağımsızdır. Çalışmanın bulguları kardiyovasküler komplikasyonlar kadar kardiyovasküler olmayan komplikasyonların da dikkate alınması gerektiğini göstermektedir.

Yiu, bu etki açısından daha sağlam kanıtlar ortaya konabilmesi için randomize çalışmalara gerek olduğunu vurgulamaktadır.

Sağlam Gözlemsel Veriler

Seattle Washington Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Prof. Dr. James Kirkpatric bu çalışmanın statinlerin kansere karşı koruyuculuğu ile ilgili bazı sağlam gözlemsel kanıtlar sağladığını, fakat nedenselden daha ziyade ilişkisel kanıtlar olduğunu, dolayısıyla statinlerin sadece kanseri önlemek amacıyla yaygın kullanımını önermek için yeterli kanıt bulunmadığını ifade etmektedir.

Kirkpatric, randomize çalışmaların gerekliliği konusunda Yiu ile hemfikir olmasına rağmen, bu çalışmanın statin kullanımı açısından kararsız kalan bazı hastalar ve klinisyenlere yardımcı olabileceğini belirtmektedir. Kalp yetmezliği olan ve artmış koroner arter hastalığı riski açısından aile öyküsü bulunan hastaların statin tedavisi için ikna olabileceğini öne sürmüştür.