Uykuya Yatkınlık Alzheimer’ın Bir İşaretçisi Olabilir Mi?

Alzheimer hastalığı olan birçok insan, tam bir gece uykusu çekmiş olsalar bile, gün boyunca çok fazla uyuma eğilimindedir. Aşırı uykululuk ve nörodejeneratif koşullar arasındaki bağlantılara dayanarak, araştırmacılar gündüz uyku düzenlerine bakmanın Alzheimer'ın gelişimini öngörmede yardımcı olabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlar uyku-uyanıklık bozukluklarının Alzheimer hastalığında yaygın ve erken döneme ait bir özellik olduğunu belirtiyorlar ve erken tau patolojisinin uyanıklığı teşvik eden nöronlardaki (WPN'ler) etkisinin belirsizliğini koruduğunun altını çiziyorlar.

Bu konuyu açıklığa kavuşturmak isteyen bir grup araştırmacı WPN'lerde morfolojik ölçümlerde niceliksel farklılıkları tanımlamak için Alzheimerlı bireylerden postmortem beyinlerde stereoloji ve sağlıklı kontroller yapmayı amaçladılar. Progresif süpranükleer palsi (PSP) ve kortikobazal dejenerasyon hastalığa spesifik kontroller olarak çalışmaya dahil edildi.

Çalışma kapsamında incelenen üç çekirdeği, önemli miktarlarda tau inklüzyonları biriktirdiği ve Alzheimer, PSP ve kortikobazal dejenerasyonda nörotransmitter sentezleyici nöronlarda bir azalma olduğu tespit edildi. Bununla birlikte, araştırmacılar önemli ölçüde nöronal kaybın yalnızca Alzheimerda bulunduğunu gördüler.

Erken Dönem Bulgusu Olabilir

Bu alanda yapılan önceki araştırmalarda elde edilen sonuçlar, tau proteininin Alzheimer hastalığında beyin dejenerasyonu üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada ekip, beyin saplarında yüksek tau seviyesi ile ölen kişilerin - erken evrede Alzheimer hastalığına karşılık gelen - ruh hali değişiklikleri ve uyku problemleri geliştirmeye başladığını tespit etti. Bu durum araştırmacılara Alzheimer hastalarında beyindeki uyanıklık sağlama bölgelerinin özellikle hasara yatkın olabileceğini düşündürdü.

Beynin uyanıklık merkezlerinin tau bağlantılı dejenerasyonu için elde edilen yeni bilimsel kanıtlar, bu bulgular için zorlayıcı bir nörobiyolojik açıklama sunmaktaydı. Bu durum araştırmacılara, Alzheimer tedavileri için devam eden araştırmalarda, beynin bu alanlarındaki tau birikiminin erken aşamalarını anlamaya daha fazla odaklanmaları gerektiklerini düşündürmektedir.

WPN’ler Alzheimera karşı oldukça hassastır ancak 4 tekrarlanan tauopatiye maruz kalmazlar. WPN'lerin Alzheimerın başlarında yer aldığını göz önünde bulundurarak, bu tür dejenerasyonlar, Alzheimerdaki uyku-uyanıklık bozukluklarını açıklayan modellere dahil edilmeli ve klinik bir müdahale tasarlanırken dikkate alınmalıdır. WPN'lerin hiperinsomnisi olan bir durum olan PSP'ye ayrılması, araştırmacılara, uyarılma sistemini baskılamak için yapılan müdahalelerin PSP'li hastalara fayda sağlayabileceğini düşündürtmektedir.