
Modern yaşamda, sıklıkla hava yolculuğu nedeniyle zaman çizelgelerini değiştirmeden, doğal ışığa uymayan çalışma zamanlarından garip yeme zamanlarına kadar insan vücuduna anormal bir baskı uygulanır ve bu dış koşullar vücutta doğal bir dengesizlik yaratır. Oysa gece ve gündüz evrimsel olarak senkronize edilen döngülerdir. Bu dengesizlikler depresyon, obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve hatta kansere katkıda bulunabilir. Virginia Üniversitesi’nde Dr. Ali Deniz Güler önderliğindeki araştırmacı ekibi sirkadyen ritm ile dopamin üreten nöronlar arasında bir ilişki tespit ettiler. Bulguları geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Araştırmacılara göre dopamin üreten nöronlar ile sirkadiyum merkezi arasındaki bu bağlantının bulunması, gezginler ve vardiyalı işçiler için ve muhtemelen insomnia'lı insanlar için semptomların hafifletilmesini sağlayacak terapilede bu nöronların hedef alınmasını sağlayacak.
Araştırmacılar, araştırmalarında iki grup fare kullandı: biri normalken, diğerinin dopamin sinyali kesildi. İki grubun ışık çizelgelerini altı saat kaydırarak jet lag etkisi yaptıklarında, dopamini parçalamış farelerin, altı saatlik zaman kaymasına tekrar uyum sağlamaları çok daha uzun sürdü; bu da dopamin nöronları ve sirkadiyen merkez arasındaki geri besleme mekanizmasını gösteriyorlardı. Araştırmacılar ventral tegmental alandaki dopamin nöronları ile suprakiazmatik çekirdek arasında direk bir bağ buldular. Suprakiazmatik çekirdek içinde D1 dopamin reseptörünün (Drd1) sinyalizasyonunun düzgün bir şekilde zamanlandırılmış aktivite ritimlerinin yeniden senkronizasyonu için kritik olduğunu gösterdiler. Anormal dopamin nörotransmittasyonu Parkinson hastalığı, depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, bipolar bozukluk, şizofreni ve uyuşturucu bağımlılığı da dahil olmak üzere, beyin ve diğer organları etkileyen uyku bozuklukları ve anormal sirkadiyen ritimler gibi bir çok patolojiyi kötüleştirebilir.
Bu çalışma sirkadyen sistem ve nöromodülatuar yolaklar arasındaki ilişkiyi net bir şekilde ortaya koyan önemli bir çalışma olarak görülüyor.
Grippo RM, et al. Direct Midbrain Dopamine Input to the Suprachiasmatic Nucleus Accelerates Circadian Entrainment. Current Biology, 2017; DOI: 10.1016/j.cub.2017.06.084
+ Tüm Referansları Göster