Zihinsel Zaman Yolculuğu: Hatırlamak

Kahvaltıda mısır gevreği yediğinizi hatırlayabilirsiniz ama kasenin rengini unutabilirsiniz. Yeni bir Northwestern Tıp çalışması, hafızadan sorumlu beyin ağına transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) uygulayarak buna benzer karmaşık, gerçekçi olayların hafızasını geliştirmiştir. Yazarlar daha sonra, günlük görevler sırasında hafızanın nasıl çalıştığını ölçmek için katılımcılara gerçekçi etkinliklerin videolarını izlettiklerini bildirmişlerdir. Bulgular, gerçekçi bellek türlerini ölçmenin ve manipüle etmenin mümkün olduğunu kanıtlamıştır. Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan baş yazar Melissa Hebscher, farklı yerler, insanlar ve nesneler gibi birçok unsuru içeren karmaşık olayları günlük olarak hatırlamamız gerektiğini belirtmiştir. Hebscher, karmaşık, gerçekçi olaylar için hafızanın beyin stimülasyonu kullanılarak güvenli ve invazif olmayan bir şekilde geliştirilebileceğini göstermeyi başardıklarını sözlerine eklemiştir.

Çalışma, kontrollü bir laboratuvar ortamında sağlıklı genç yetişkinler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ancak Hebscher, bu yöntemlerin sonunda beyin hasarı veya nörolojik bozukluklar nedeniyle hafıza bozukluğu olan kişilerde hafızayı geliştirmek için de kullanılabileceğini belirtmiştir. Çalışma 4 Şubat'ta Current Biology dergisinde yayınlanmıştır. Çalışma yazarları, gerçekçi olaylar için beyin aktivitesini ve hafızayı değiştirmek amacıyla TMS'yi kullanmışlardır. Stimülasyonun hemen ardından denekler, beyinlerinin fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanılarak taranmasını sağlarken bir hafıza görevi gerçekleştirmişlerdir.

Çalışmaya katılanlara, laboratuvar testlerinde hafızayı analiz eden tipik uygulamalar olan kelime listelerini veya resimlerini göstermek yerine, bu çalışmaya katılanlara, çamaşırları katlama veya çöpü çıkarma gibi günlük aktivitelerin videoları izletilmiştir. Hebscher, çalışmalarında hafızanın nasıl çalıştığını günlük bazda daha yakından kopyalayan video klipler kullandığını belirtmiştir. Uyarılmanın ardından, çalışma katılımcılarının anaktörün giydiği gömlek rengini veya arka planda bir ağacın varlığı gibi video kliplerin içeriğiyle ilgili soruları daha doğru cevapladıkları bildirilmiştir. Ek olarak, çalışma beyin stimülasyonunun beyindeki anıların daha kaliteli bir şekilde eski haline getirilmesine yol açtığı bulunmuştur. Hebscher, eski haline döndürmenin, beynin orijinal bir olayı yeniden oynatması veya yeniden yaşaması olduğunu belirtmiştir.

Multi-voksel patern analizi adı verilen beyin görüntüleme tekniği

Çalışmada uyarılmanın ardından, bir kişinin bir videoyu izlerkenki beyin aktivitesinin, aynı videoyu hatırlarkenki beyin aktivitesine daha çok benzediği gözlemlenmiştir. Hebscher, bu yüzden hatırlamanın bazen zihinsel zaman yolculuğu gibi hissettirebileceğini ifade etmiştir. Hebscher, bulgularının, stimülasyonun beyindeki bu zihinsel zamanlamayı ve hafıza doğruluğunu geliştirdiğini gösterdiğini belirtmiştir. Ayrıca Hebscher, bu bulguların, gerçek dünya hafızasını iyileştirmek, güvenli ve etkili yolların geliştirilmesi için çıkarımların olduğunu sözlerine eklemiştir. Çalışma yazarları, denekler bir video izlerken, aynı videoyu hatırlarken beyin aktivitesi ile beyin aktivitesi modellerini karşılaştırmak için multi-voksel patern analizi adı verilen bir beyin görüntüleme tekniği kullandıklarını bildirmişlerdir.

Bilim insanları, hafıza ağının uyarılmasının ardından hafıza ve beyin aktivitesini, hafıza ağına ait olmayan bir kontrol beyin bölgesinin uyarılmasının ardından aynı ölçülerle karşılaştırarak stimülasyonun etkisini ölçmüşlerdir. Araştırmacılar, bellek ağı uyarımının, deneklerin doğru yanıtladığı soruların sayısını artırdığını bulduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca görsel işlemeyle ilişkili beyin bölgelerindeki videoların eski haline getirilmesini de artırdığı gözlemlenmiştir. Hebscher, takip çalışmalarının, sağlıklı deneklerde olduğu kadar hafıza bozukluğu olan hastalarda bellekten sorumlu beyin ağının daha güvenilir ölçümlerini toplamak için çalışacağını ifade etmiştir. Son olarak Hebscher, bu ağın daha güvenilir bir ölçümüne sahip olmanın, beyindeki eski haline döndürmeyi daha kolay belirlemelerine ve hafızayı güçlendirmek için uyarının etkinliğini artırmaya yardımcı olabileceğini sözlerine eklemiştir.