Tümör Anjiyogenezi ve VEGF

Şekil 1. Tümör anjiyogenezi

Anjiyogenez tümör gelişiminin belirleyici bir göstergesidir

Anjiyogenez, küçük lokalize neoplazmaların progresyon göstererek daha geniş, büyüyen ve potansiyel olarak metastatik tümörlere dönüştüğü prosesin gerekli bir bölümüdür. Tümörün çap ölçüsü olarak 1-2 mm’den fazla büyümesi için mevcut kan damarlarından çıkan yeni bir vaskülatürü destekleyerek güçlendiren büyüme faktörlerinin ekspresyonuyla edinilen bağımsız bir kan akımı gereklidir (Şekil 1). Bu proses tümör olgunlaştığında dahi devam eder. Dolayısıyla anjiyogenezin artışı devam eden tümör büyümesinde anahtar bir aşamadır ve tümör metastazı için de çok önemli olabilir.^1-4

VEGF, tümör anjiyogenezinin düzenleyicisidir

VEGF (VEGF-A olarak da bilinir, ancak sıklıkla VEGF olarak kısaltılmış şekilde tanımlanır), “vasküler endotelyal büyüme faktörü” için kullanılan kısaltmadır. Adının da gösterdiği gibi, VEGF vasküler endotelyal hücre büyümesini, sağkalımını ve proliferasyonunu stimüle eder.²

VEGF, vasküler sistemin pek çok bileşeninin, özellikle de kan ve lenf damarlarının büyümesi ve farklılaşmasını düzenleyen yapısal olarak birbirine benzer 6 proteinden oluşan bir ailenin üyesidir (Tablo 1). VEGF ailesinin gösterdiği anjiyogenik etkilere temel olarak VEGF ile VEGFR-2 arasındaki etkileşimin aracılık ettiği düşünülmektedir.^1,2,5,6

Tablo 1. VEGF protein ailesi^1-3

VEGF sinyal iletim yolağı

VEGF ligandları, spesifik VEGF reseptörlerine bağlanarak anjiyogenik etkilerine aracılık eder ve daha sonra sinyal iletimine yol açar.^1,2

1. Aktivatörlerin artışı VEGF üretimini stimüle eder.
2. VEGF, endotel hücreleri üzerindeki reseptörlere bağlanır.
3. Anjiyogeneze birincil olarak VEGF-A’nın VEGFR-2 ile gösterdiği etkileşim aracılık eder.
4. VEGF ligandı ve reseptörünün diğer varyantları bu proseste sekonder bir rol oynar.