Cilt Kanseri Belirtileri, Lekeleri ve Tedavisi

Cilt Kanseri Nedir? 

Cilt kanseri, cilt hücrelerinin anormal bir şekilde büyüme durumudur. Çoğunlukla güneşe veya solaryum gibi yapay kaynaklardan gelen ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalan bölgelerde kendini gösterir. Ancak bazı durumlarda güneş ışığına maruz kalmayan bölgelerde de gelişebilir. Cilt kanseri iki ana kategoride sınıflandırılır: non-melanom cilt kanseri (NMSC) ve melanom. Tüm dünyada NMSC’nin yıllık insidansı 2-3 milyon vakadır.

Birinci kategori, bazal ve skuamöz hücreli deri kanseridir. Bazal ve skuamöz, cilt kanserinin en yaygın biçimidir. Baş ve boyun gibi güneşe en çok maruz kalan bölgelerde gelişir. Diğer cilt kanseri türlerine göre yayılma oranı ve yaşamı tehdit etme olasılığı daha düşüktür. Ancak tedavi edilmezse kanser büyüyebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

İkinci kategori ise melanomdur. Melanom, teninize rengini veren hücrelerde oluşur. Bu hücreler melanositler olarak isimlendirilir. Bu cilt kanseri vücudunuzun herhangi bir bölgesinde gelişebilir.

Melanom; BCC ve SCC’ye göre daha az yaygındır fakat daha tehlikelidir. Melanom, en agresif cilt kanseridir ve tanı konmaz ve tedavi edilmez ise metastaz yapabilir. NMSC, yavaş büyür ve nadiren metastaz yapar.

BAZAL HÜCRELİ KARSİNOM 

Bazal hücreli karsinom (BHK), epidermisin bazal katmanında meydana gelmektedir ve dünyada en sık teşhis edilen malignitedir. Beyaz ırktan bir bireyde yaşam boyu görülme ihtimali %30’dur. UV ışınlara maruz kalma sonucu ortaya çıkan kümülatif DNA hasarı ve gen mutasyonları, BHK’nın önde gelen nedenidir. Erkeklerde kadınlara oranla 2 kat daha fazla görülmektedir.

BCC için majör risk faktörü, güneşten veya solaryum gibi yapay kaynaklardan gelen ultraviyole (UV) ışınlarına maruziyettir. Genellikle yavaş gelişir ve lokal hasara neden olur. Klasik olarak baş ve boyun gibi güneşe maruz kalan cilt bölgelerinde yavaş büyüyen, yarı saydam, çıkıntılı nodüller şeklinde kendini gösterir ve zaman zaman orta kısmında kabuklaşma veya ülserasyon görülebilmekle birlikte pullanmış cilt lekeleri veya genişlemiş çukurlar veya porlar şeklinde de ortaya çıkabilir. BCC progresyonu, genellikle yavaş büyüme ve yumuşak dokuya minimal invazyon ile karakterizedir; cerrahi eksizyon BCC vakalarının çoğunda tam iyileşme sağlayabilmektedir. Nadiren metastaz yaptığından mortalitesi düşüktür. Cerrahinin uygun olmadığı ileri evre BCC’ye ilerleyebilir. Cerrahi operasyon için uygun olmayan BCC’li hastalarda tedavi seçenekleri sınırlıdır ve optimalin altındadır. Özellikle tedavi edilmediği durumlarda veya yüksek riskli bir bölgede ortaya çıkarsa ilerleyebilir, dokuda yaygın hasara ve şekil bozukluğuna yol açabilir. Kıkırdak, kas veya kemiğe infiltre olabilir ve hatta kafatasına yayılabilir. Bedensel şekil bozukluğuna neden olabilir veya güçten düşürebilir, anlamlı morbiditeye yol açar ve hatta ölümcül olabilir. Açık tenli bireylerde BCC gelişme olasılığı, koyu tenli bireylere kıyasla 10-20 kat daha fazladır.

Tanı, her bir BCC tipiyle ilişkili klinik özelliklere dayanarak koyulabilir. Cildin başlangıçtaki muayenesinden sonra, ayırıcı tanı için kuşkulu lezyondan biyopsi örneği alınır. Klinik tanıyı doğrulamak ve tedaviyi zamanında başlatabilmek amacıyla, kuşkulu lezyonlar için derhal bir biyopsi yapılmalıdır (özellikle yüzün orta kısmı gibi yüksek riskli bölgelerde). BCC tipik olarak, yavaş büyüme ve yumuşak dokuya sadece minimal invazyon sergileyerek görece sessiz bir seyir izler. Buna bağlı olarak BCC tipik şekilde olumlu prognoza sahiptir çünkü vakaların çoğunda tam cerrahi eksizyon iyileşme sağlar. Ancak BCC zaman zaman nüks edebilir veya ilerleyebilir: BCC nüks oranı yaklaşık %12’dir fakat tedavi yöntemine göre bu oran değişebilir.

BCC tedavisine yönelik kanıta dayalı kılavuzlar Amerika Ulusal Kanser Ağı (National Comprehensive Cancer Network, NCCN) ve Avrupa Dermatoloji Forumu (European Dermatology Forum, EDF) tarafından geliştirilmiştir. Düşük riskli primer BCC’ler için tavsiyeler; küretaj ve elektrodesikasyon, standart cerrahi eksizyon veya radyoterapidir (seçilmiş hastalarda). Yüksek riskli primer BCC’ler için tavsiye edilen tedaviler; cerrahi eksizyonu veya Mohs mikrografik cerrahidir. İleri evre BCC (metastatik veya lokal ileri BCC) tedavisi için güncel olarak hiçbir standart tavsiye mevcut değildir.

SKUAMOZ HÜCRELİ KARSİNOM 

SCC, ağırlıklı olarak beyaz tenli kişilerde görülür ancak insidansı ülkeler arasında büyük değişkenlik gösterir. Avustralya’da 70 yaşında SCC gelişimi için yaşam boyu risk %28’dir; buna karşılık Kanada’da yaşam boyu risk %5’tir. SCC gelişimi, bölgenin güneş ışığı aldığı saatler ve ekvatora yakınlık ile sıkıca ilişkilidir. SCC’ler, UV ışınlarına en fazla maruz kalan vücut bölgelerinde (örn., kulaklar, yüz, boyun ve ön kol) kalınlaşmış, kırmızı, pullanan lekeler tarzında ortaya çıkar. BCC’ye göre daha fazla metastaz yapma eğilimindedir.
Risk faktörleri BCC ile benzerdir. SCC için majör risk faktörleri: Genetik faktörler, UV maruziyeti, HPV enfeksiyonu, beslenmeyle ilişkili faktörler, bağışıklığın baskılanması, sigara kullanımı, kronik arsenik maruziyeti.
SCC’ler, yavaş büyüme eğilimi gösterir ve genellikle ciddi bir risk oluşturmadan cerrahi yolla çıkarılabilirler. SCC, genellikle ölümcül değildir ancak cerrahi tedavi ağrılı olabilir ve skarlara yol açabilir. BCC’ye oranla metastaz riski daha yüksektir.

MELANOMA 

Melanoma, ciltteki pigment hücrelerinden köken alan en yaygın kanserdir. Tüm cilt kanserlerinin %5’inden azını oluşturmasına rağmen, cilt kanseri ile ilişkili ölümlerin %75’inden fazlasından sorumludur. Melanoma, NMSC’den çok daha az yaygındır ancak daha yüksek mortaliteyle ilişkilidir. Melanomalar, çoğunlukla açık tenli beyaz kişilerde görülür fakat insidansı coğrafi bölgeler arasında büyük farklılık gösterir. Tüm vakaların yaklaşık yarısı 35-65 yaş aralığında görülür. Birçok epidemiyolojik çalışma, güneş yanığı (özellikle erken yaşta güneş yanığı) öyküsü ile pozitif bir ilişkiyi desteklemektedir. Tedavisinde cerrahi, radyoterapi, kriyoterapi, kemoterapi veya immunoterapi uygulanabilir.

Cilt Kanseri Belirtileri 

Cilt kanseri çoğunlukla vücudun güneşin ultraviyole (UV) ışınlarına en fazla maruz kalan bölgelerinde gelişir. Genellikle yüzde, elde, kollarda ve göğüslerde görülür. Ancak bazı durumlarda güneşe maruz kalmayan bölgelerde de oluşabilir. Cilt kanseri belirtileri:

· Kaşıntı
· Kanama veya sızıntı
· Büyüyen veya yumru oluşan noktalar
· Rengi kahverengiden siyaha dönen lekeler
· Kaşınan veya karıncalanan benler

Cilt kanseri, vücudunuzun herhangi bir kısmında aniden çıkabilir veya var olan benlerin üzerinde büyüyebilir. Bu nedenle vücudunuzu düzenli olarak kontrol etmeniz; yeni oluşan lekeleriniz veya aniden büyüyen beniniz varsa cilt doktoruna görünmeniz gerekir.

Cilt kanseri başlangıçta cilt yüzeyinde nödül, kızarıklık veya leke olarak ortaya çıkabilir. Bu lekeler büyüyebilir, sızma ve kanama gibi problemler yaşanabilir. Kanser büyüdükçe kitlenin boyutu değişebilir ve kanser, cildin daha derin katmanlarına doğru ilerleyebilir.

Kaşıntı 

Kaşıntı semptomu daha çok skuamöz hücreli deri kanserinde ve melanomda oluşur.

Kanama veya sızıntı 

Cilt kanserinin en bilinen semptomları arasındadır. Cildinizdeki bende kanama veya sızıntı gibi problemler yaşıyorsanız doktorunuza görünmeniz gerekebilir.

Büyüyen noktalar 

Cildinizdeki ben büyümeye başlıyorsa bir sorun var demektir. Bu nedenle vücudunuzu iyi tanımanız ve yeni oluşan veya var olan lekelerinizin kontrolünü yapmanız gerekir.

Rengi kahverengiden siyaha dönen lekeler

Cildinizdeki ben büyüdükçe renk değişimi gösteriyorsa muhakkak doktora görünün.

Cilt Kanseri Lekeleri

Cilt kanseri lekeleri ABCD metoduyla tespit edilebiliyor.

A-Asimetri

Lekenin bir kısmı diğer kısmından renk veya şekil olarak farklıdır.

B-Border

Lekenin sınırları girintili çıkıntılı yani düzensizdir.

C-Color

Ben siyah, mavi, kırmızı veya gri gibi düzensiz renklerden oluşuyordur.

D-Diameter

Benin boyutu 6 mm’den büyüktür.

Cilt Kanseri Tedavisi 

Cilt kanseri tedavisi, kanserin tipine, boyutuna, derinliğine ve konumuna göre farklılıklar gösterir. Eğer kanser küçükse hasta ayakta, lokal anestezi altında tedavi edilebilir. Diğer seçenekler arasında ise kemoterapi, immunoterapi ve radyoterapi vardır. Bu tedavi yöntemleri kanserin türüne göre tek başına veya birlikte uygulanabilir.

Cilt Kanseri Ameliyatı 

Cerrahi operasyon, kanserli dokunun tamamının çıkarılmasında kullanılan en etkili yöntemdir. Bu tedavi yöntemiyle, kanserli doku ciltten tamamen alınır.

Cilt Kanseri Kaşıntı Yapar mı?

Bazal hücreli cilt kanseri ve melanom kaşıntı yapabiliyor. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz semptomlarla birlikte kaşıntı problemi yaşıyorsanız doktorunuza başvurmanız gerekir.

Cilt Kanseri Kalıtsal mıdır? 

Cilt kanseri çoğunlukla çevresel ve genetik faktörlerin kombinasyonundan oluşuyor. Eğer ailenizden herhangi birine kanser teşhisi konmuşsa, risk altında olabilirsiniz. Bazı kalıtsal gen mutasyonları riski artırsa da, güneşten korunarak kansere yakalanma riskinizi büyük ölçüde azaltabilirsiniz.

Cilt Kanseri Cinsel Yolla Bulaşır mı? 

Basit bir şekilde cevaplayacak olursak: hayır, cilt kanseri cinsel yolla bulaşmaz.

Kanser, hücre DNA’sındaki hasar veya mutasyon sonucunda ortaya çıkar. Zamanla sağlıklı hücreler ölür ve hasarlı hücrelerle yer değiştirir. Hızla büyüyen bu hücreler kitleler halinde bir araya gelir ve kanser dokularını oluşturur.

Diğer bulaşıcı bakteriyel veya viral durumların aksine kanser cinsel yolla bulaşmaz.