Romatoid Artrit Nedir, Belirtileri, Tedavisi

 

Romatoid Artrit ağırlıklı olarak eklemleri tutan otoimmun, kronik, progresif, sistemik bir hastalıktır. Tipik olarak eklemlerde ısı artışı, şişlik ve ağrıya sebep olur. Vücuttaki diğer organları da etkiler ve bunun sonucunda düşük kırmızı küre sayısı, akciğer inflamasyonu ve kalp inflamasyonuna da neden olabilir. Tüm dünyada en sık görülen inflamatuar romatizmal hastalıklardandır. 20-50 yaş arası kadınlarda daha sık görülmektedir.

 

Patogenez Nedir?

 

Romatoid Artrit (RA) etiyolojisi karmaşık ve multifaktöriyeldir. RA gelişimine ve otoimmüniteye genetik olarak yatkın bireylerin, sigara, bakteriler, virüsler ve diğer çevresel bileşenlere maruz kalması sonucunda immün sistem tetiklenir. RA gelişiminde Makrofajlar, B Lenfositler, T Lenfositler ve Nötrofil başta olmak üzere pek çok hücre rol oynar. Otoimmün sistem hastalığın kliniğinin ortaya çıkışından yıllar önce aktive olur. Eklemlerdeki kollajene ve bazı diğer sistemik antijenlere karşı otoantikorlar gelişir. T Lenfositler de RA’nın temel hücrelerinden biridir. RA’da eklem aralığında bulunan hücrelerin büyük bölümü CD4+ T Lenfositlerdir. Kendi vücut antijenlerini yabancı olarak tanıyarak otoimmüniteyi tetiklerler. T Lenfositlerden salınan TNF, IL-1 ve IL-6 gibi sitokinler diğer immün sistem hücrelerini de aktive ederek inflamasyonu başlatır. RA hastalarının eklem sıvılarında çok fazla B hücresi bulunmaktadır. Eklem sıvısı içindeki B hücreler gruplaşarak lenfoid dokular oluşturabilmektedir. RF ise sinoviyal sıvıda immünkompleksler şeklinde birikir ve hasara neden olur.  RF, RA dışındaki diğer pek çok hastalıkta da pozitif olabilir. Ayrıca RA hastalarının büyük çoğunluğunda pozitif olsa da, negatif olması hastalığı ekarte ettirmez. Anti-CCP Sinoviumda bulunan sitrüllin’e karşı gelişen bir otoantikordur. RA hastalarının %90’a yakınında pozitiftir. (RF’den daha sensitif ve daha spesifik) Kompleman sistemini aktifleştirerek inflamasyona katkıda bulunur. Ayrıca Anti-CCP+ hastalarda RA’nın daha ağır seyrettiği ve prognostik olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. IL-6 RA hastalarının kanında ve eklem sıvısında en fazla bulunan sitokindir. IL-6 seviyeleri ve hastalık aktivitesi arasında güçlü bir korelasyon olduğu gösterilmiştir.

 

Romatoid Artrit Nedir?

 

Romatoid Artrit (RA), vücutta eklem ağrısı ve hasara neden olan otoimmun, kronik, progresif, sistemik bir hastalıktır. Romatoid artritin neden olduğu ağrılar genellikle vücudun her iki tarafında da hissedilir. Bu nedenle, kol ve bacak bölgelerinde herhangi bir ağrı olursa, diğer kısımda da aynı ağrı hissedilir. Vücuttaki diğer organları da etkiler ve bunun sonucunda düşük kırmızı küre sayısı, akciğer inflamasyonu ve kalp inflamasyonuna da neden olabilir. Tüm dünyada en sık görülen inflamatuar romatizmal hastalıklardandır. 20-50 yaş arası kadınlarda daha sık görülür.

 

Romatoid Artrit Belirtileri

 

Romatoid artrit, eklemlerde iltihaplanma ve ağrıya sebep olan kronik bir hastalıktır. Bu semptomlar çoğu zaman romatoid artrit alevlenme döneminde ortaya çıkar. Diğer romatoid artrit belirtileri:
·         Halsizlik
·         Sabah tutukluğu
·         Eklem ağrısı
·         Eklemde şişlik
·         Ateş

 

Halsizlik

 

Halsizlik hissi, diğer semptomlar kendini göstermeden oluşabilir ve günden güne bu hissiyat artabilir.

 

Sabah tutukluğu

 

Sabah tutukluğu, romatoid artrit hastalığının en erken belirtilerindendir. Tutukluk birkaç dakika veya saat sürebilir.

 

Eklem ağrısı

 

Eklemde oluşan tutulmalara çoğunlukla ağrılar eşlik eder. Bu ağrılar vücudun her iki kısmını da eşit şekilde etkiler. Ağrılar çoğunlukla parmak veya bileklerde oluşur. Dizlerde, ayaklarda, ayak bileklerinde ve omuzlarda da görülebilir.

 

Şişlik

 

Eklemlerde oluşan iltihaplanma şişmelere neden olabilir. Bu şişlikler çoğu zaman romatoid artrit alevlenme döneminde oluşur.

 

Ateş

 

Eklem ağrısı, iltihaplanma gibi durumlara bir de ateş eşlik ederse, doktoruna görünmeniz gerekebilir. Ateş, romatoid artritin erken belirtilerindendir.

 

Romatoid Artrit Tanı

 

Laboratuvarda; Kronik Hastalık Anemisi, ESR artışı, Akut Faz Reaktanları artışı (CRP), RF Pozitifliği (%70) , Anti-CCP Antikoru (%80-90) Romatoid Artrit lehinedir. Radyolojide erken dönemde; yumuşak doku şişliği, eklem çevresinde osteoporoz ve eklemde daralma gözlenebilir. Geç dönemde ise genel osteoporoz, deformiteler ve ankiloz görülebilir. RA tanısının konmasını sağlayan tek bir test bulunmamaktadır. Tanı, eklem iltihabı varlığında olası diğer nedenlerin elimine edilmesiyle konur. Ayırıcı tanıda Konnektif Doku Hastalıkları (SLE, SSc, PM/DM, Vaskülit, MKDH), Seronegatif Spondiloartropatiler, Kristal Depo Hastalıkları (Gut), Kronik Yorgunluk Sendromu, Fibromyalji, Glukokortikoid Kesilme Sendromu, Enfeksiyöz Artritler (viral), İntermitant artritler, Osteoartroz dışlanmalıdır.

 

Romatoid Artrit Tedavisi

 

Romatoid artrit tedavisinin amacı ağrıları azaltmak, inflamasyonu baskılamak, eklem hasarını yavaşlatmak veya durdurmak, sağlıklı olma hissi ve fonksiyonları iyileştirmektir. Tedavide Non-Steroid Anti İnflamatuarlar, glukokortikoidler, sentetik ve biyolojik DMARD’lar kullanılabilir.
Hastalık, romatoid artrit ilaçlarıyla etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Romatoid artrit tedavisi genellikle hastalığı yavaşlatan ve eklem deformitesini önleyen ilaçlarla yapılır.

 

Romatoid Artrit Beslenme

 

Romatoid artrit diyeti hastalığı iyileştirmez ama doğru gıda seçimleriyle vücuda zarar veren iltihap problemleri kontrol edilebilir ve hastanın daha sağlıklı bir kiloda kalması sağlanabilir. Fazla kilo, romatoid artrit ilaçlarını daha az etkili hale getirebilir ve hastada kilo nedeniyle eklem ağrıları artabilir.

 

Yağlı balık: Somon, ton balığı, sardalya, ringa balığı ve diğer soğuk su balıkları, iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olabilecek omega -3 yağ asitlerini içerir. 

 

Meyve ve sebze: Meyve ve sebzeler, iltihabı tetikleyen ve hücrelere zarar veren serbest radikal denen molekülleri stabilize etmeye yardımcı olan antioksidanlarla doludur. Ayrıca, vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri içerirler.

 

Tam tahıllı yiyecekler: Yulaf, tam buğday, kahverengi pirinç, kinoa ve diğer tam tahıllı yiyecekler, CRP değerlerini düşürebilir ve romatoid artrit hastalarında oluşan kalp hastalığı riskini azaltabilir. Ayrıca bu ürünlerin hepsi lif bakımından oldukça zengindir.

 

Bezelye ve fasulye: Romatoid artrit hastaları kas kaybına eğilimli kişilerdir. Bezelye ve fasulye, kas sağlığı için muhteşem bir protein kaynağıdır.

 

Zeytinyağı: Diğer sıvı ve katı yağlar yerine zeytinyağı kullanın. 

 

Romatoid Artrit Alevlenme Dönemi

 

Romatoid artrit alevlenme dönemi iltihaplardan kaynaklı olabilir. Kortizon ilaçları ağrılı ve şiş olan; sıklıkla alevlenme gösteren eklemleri rahatlatabilir.

 

Romatoid Artrit Bulgu ve Semptomlar

 

Ateş, terleme, halsizlik, kilo kaybı ilk semptomlardır. Eklem bulguları poliartiküler, simetrik ve deformite yapıcıdır. Eklemlerde ağrı, sabah tutukluğu, şişlik, sıcaklık artışı ve fonksiyon kaybı olur. Kızarıklık yoktur. En sık parmak eklemleri, bilekler, dirsekler, dizler, omuzlar ve kalçalar tutulur. Geç dönemde ellerde Düğme İliği Deformitesi, Ulnar Deviasyon ve Kuğu Boynu Deformitesi ortaya çıkabilir. Etkilenen eklemin yanında, deri altında Romatoid nodül adı verilen küçük parçalar  oluşabilir. Bu parçaların ebatları bir bezelye ya da ceviz büyüklüğünde olabilir. Diğer bulgular da vaskülit, perikardit, Sjögren sendromu, üveit, anemi ve amiloidoz’dur.